Pandemia COVID-19 zmieniła wiele zarówno w życiu prywatnym, jak i w pracy, czy w prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy mogli i w dalszym ciągu jeszcze mogą ubiegać się o różne formy wsparcia finansowego, co niewątpliwie przyniosło pozytywne rezultaty dla wielu firm. Dzisiaj zajmiemy się tematem preferencji w VAT w związku z COVID-19.

Preferencje w VAT w objaśnieniach podatkowych

Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe z dnia 21 lipca 2020 r. w sprawie nowych preferencji w podatkach wprowadzonych i stosowanych z powodu COVID-19. Objaśnienia dotyczą podatków dochodowych i podatku VAT.

1. Stawka 0% na darowizny towarów.

   W związku z pandemią COVID-19 wprowadzono możliwość stosowania stawki 0% do 31 sierpnia 2020 r. dla darowizn, których przedmiotem są:

   • wyroby medyczne oraz wyroby medyczne do diagnostyki in vitro,
   • szkło laboratoryjne i aparatura laboratoryjna,
   • produkty lecznicze oraz substancje czynne,
   • produkty biobójcze – wyłącznie środki dezynfekujące,
   • specjalistyczne testy diagnostyczne służące do analizy i wykrywania czynników patogennych w organizmie człowieka, wodzie, powietrzu i glebie,
   • środki ochrony indywidualnej – wyłącznie maski, osłony/szyby ochronne na twarz, gogle, okulary ochronne, kombinezony, ochraniacze na buty, czepki i rękawice.

   Przekazanie darowizn może mieć miejsce tylko na rzecz podmiotów określonych w ustawie:

   • Agencji Rezerw Materiałowych lub Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych, czyli podmiotów zajmujących się centralną dystrybucją takich towarów,
   • podmiotów wykonujących działalność leczniczą, czyli np. szpitali, podmiotów udzielających świadczeń w ramach ratownictwa medycznego czy transportu sanitarnego, które zostały wyznaczone do działań w zakresie zwalczania COVID-19,
   • określonych jednostek pomocy społecznej – tj. domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, w tym z usługami opiekuńczymi, ośrodków wsparcia, rodzinnych domów pomocy oraz domów pomocy społecznej.
   Z opodatkowania 0% stawką podatku VAT będą korzystały również darowizny sprzętu komputerowego dla placówek oświatowych typu: szkoły i przedszkola publiczne i niepubliczne, szkoły wyższe (obecnie uczelnie) i placówki opiekuńczo-wychowawcze. W tym przypadku z preferencyjnej stawki 0% można było skorzystać do 30 czerwca 2020 r.

   Przekazana darowizna musi być właściwie udokumentowana, żeby przedsiębiorca mógł skorzystać z preferencyjnej stawki podatku VAT. Warunkiem zastosowania stawki 0% jest zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem a obdarowanym, z której będzie wynikało, że towary zostaną przeznaczone na cele związane z COVID-19.

   Taka umowa może być również sporządzona i przesłana za pośrednictwem poczty elektronicznej (e-mail). Umowa darowizny może mieć przykładowo postać podpisanego elektronicznie oświadczenia woli lub skanu odręcznie podpisanej przez darczyńcę umowy, przesłanych mailem do podmiotu obdarowanego. Istotne jest, aby z korespondencji jasno wynikała wola dokonania darowizny przez darczyńcę oraz jej przyjęcia przez obdarowanego.

   Zastosowanie do darowizn stawki 0% nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia/wytworzenia towarów będących przedmiotem darowizny.

2. Wprowadzenie nowego JPK_VAT dla wszystkich podatników od 1 października 2020 r.

   Ze względu na pandemię COVID-19 termin wprowadzenia nowego JPK_VAT był przesuwany dwukrotnie. Najpierw z 1 kwietnia na 1 lipca, a ostatecznie dla wszystkich podmiotów od 1 października 2020 r. Od 1 października 2020 r. nie będzie możliwości złożenia deklaracji VAT w inny sposób, niż przez nowy JPK_VAT.

   W okresie do 31 grudnia 2020 r. nie trzeba będzie wykazywać odrębnie w nowym JPK_VAT paragonów fiskalnych uznanych za faktury uproszczone. Dla przypomnienia za fakturę uproszczoną uważa się paragon fiskalny do kwoty 450 zł brutto (100 euro), który zawiera numer NIP nabywcy.

   Zmieniono również zapis odnośnie kar za błędy w plikach JPK_VAT z charakteru obligatoryjnego na fakultatywny, a więc oparty na uznaniu administracyjnych okoliczności konkretnej sprawy.

3. Nowa matryca stawek podatku VAT.

   Z uwagi na COVID-19 przesunięty został również termin wprowadzenia nowej matrycy stawek podatku VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r. Zmiana polega na rezygnacji z kodów PKWiU 2008 i obowiązywania kodów PKWiU 2015 i CN (nomenklatura scalona).

4. Stawka 8% na produkty biobójcze, które mają właściwości dezynfekujące.

   W okresie do 30 czerwca 2020 r. obowiązywała preferencyjna stawka 8% na produkty bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze, które wykorzystywane są do ochrony zdrowia. Od 1 lipca 2020 r. towary te będą objęte stawką 8% na podstawie nowego brzmienia poz. 15 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

5. Wydłużenie terminu na złożenie zawiadomienia ZAW-NR przy zapłacie na rachunek spoza białej listy podatników.

   Od dnia 1 stycznia 2020 r. przy transakcjach powyżej 15.000 zł podatnicy dokonujący płatności przelewem dostawcy towarów lub usług – czynnemu podatnikowi VAT za zakupy potwierdzone fakturą powinni dokonywać płatności na rachunki rozliczeniowe prowadzone przez banki lub SKOK-i zamieszczone w Wykazie zwanym białą listą podatników. Wpłata na rachunek spoza Wykazu rodzi negatywne konsekwencje podatkowe w postaci braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub konieczności zwiększenia przychodów w podatkach dochodowych oraz odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT.

   Aby uniknąć konsekwencji należy złożyć zawiadomienie ZAW-NR do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni (przed zmianą 3 dni) właściwego dla nabywcy (przed zmianą właściwego dla wystawcy faktury). W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin na złożenie ww. zawiadomienia został wydłużony do 14 dni od dnia zlecenia przelewu.

6. Zwolnienie z VAT importu towarów i wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

   Rozporządzenie wprowadza zwolnienie od VAT importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia określonych towarów, które mają być przedmiotem darowizny na rzecz Agencji Rezerw Materiałowych lub Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych lub szpitali jednoimiennych, na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołane wirusem COVID-19. Aby skorzystać ze zwolnienia z VAT towary muszą być przedmiotem darowizny na rzecz ww. podmiotów. W przypadku importu towarów importer obowiązany jest przedstawić kopię umowy darowizny naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym dokonuje formalności związanych z odprawą towarów.

   Zwolnienie z VAT importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia ma zastosowanie od 1 lutego 2020 r. do 31 sierpnia 2020 r.