Rekompensata za utracony dochód dla przedsiębiorcy – żołnierza

Przedsiębiorcy, który należy do aktywnej rezerwy, pasywnej rezerwy, czy terytorialnej służby wojskowej oraz zostawi firmę na czas służby w wojsku przysługuje świadczenie pieniężne rekompensujące utracony dochód z działalności gospodarczej.

Wypłacane świadczenie pieniężne rekompensujące utracone zarobki jest pomniejszane o przysługujące żołnierzowi uposażenie.

Jeśli uposażenie jest wyższe niż wyliczona rekompensata – nie wypłaca się jej. Jeśli zaś jest niższe, wtedy wypłaca się rekompensatę pomniejszoną o to uposażenie.

Zgodnie z art. 312 ustawy o obronie Ojczyzny, rekompensata z tytułu utraconego dochodu dla przedsiębiorcy – za każdy dzień służby wojskowej wynosi 1/22 miesięcznego dochodu z działalności gospodarczej, nie więcej jednak niż 1/22 dwuipółkrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia krajowego w roku poprzedzającym pełnienie służby.

W roku 2022 przeciętne wynagrodzenie wynosiło 6346,15, czyli kwota dziennego świadczenia rekompensującego w 2023 nie może przekroczyć 721,15 zł.

Jak obliczyć rekompensatę za utracony dochód?

Sposób ustalenia rekompensaty za utracony zarobek został wskazany w Rozporządzeniu MON z 20.05.2022 w sprawie świadczenia pieniężnego dla żołnierzy (DZ.U.2022, poz.1112).

Podstawą ustalenia rekompensaty jest średnia miesięczna kwota dochodu uzyskanego przez przedsiębiorcę z prowadzonej działalności gospodarczej w roku poprzedzającym okres pełnienia służby.

Jeśli działalność gospodarcza była prowadzona krócej niż rok, wtedy podstawę wymiaru świadczenia pieniężnego (rekompensaty) należy ustalić proporcjonalnie.

Aby obliczyć rekompensatę za utracone zarobki należy więc:

• ustalić przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w roku poprzedzającym okres pełnienia służby wojskowej (średnia miesięczna kwota dochodu),
• podzielić dochód z działalności gospodarczej z poprzedniego roku przez 22,
• uzyskany wynik pomnożyć przez liczbę dni pełnienia służby w danym miesiącu.

Jeśli działalność gospodarcza w poprzednim roku nie przyniosła dochodu, przyniosła stratę lub nie jest możliwe ustalenie wysokości dochodu, wtedy do obliczenia wysokości rekompensaty, należy wziąć minimalne wynagrodzenie za pracę w okresie pełnienia służby.

Przykład 1.

Pan Rafał, który prowadzi działalność gospodarczą oraz jest w pasywnej rezerwie, został wezwany na 5-dniowe ćwiczenia wojskowe w 2023 roku. Ile pan Rafał dostanie rekompensaty za utracone zarobki, jeśli jego dochód z działalności gospodarczej za cały rok 2022 wyniósł 120 000 zł?

Aby obliczyć wysokość rekompensaty, wykonujemy następujące działania:

• obliczamy przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w roku poprzednim: 120 000/12 = 10 000 zł
• ustalamy dzienną stawkę utraconego dochodu: 10 000/22=454 zł
• porównujemy dzienną stawkę z działalności gospodarczej (454 zł) z ustawowym limitem dziennej stawki (721,15 zł)
• dzienna stawka z działalności gospodarczej mieści się w limicie więc bierzemy kwotę 454 zł i mnożymy ją przez liczbę dni pełnienia służby (5), co nam daje rekompensatę za utracony dochód z działalności gospodarczej.

Wysokość rekompensaty dla pana Rafała za 5 dni służby wojsku to 2270 zł.

Wyliczoną rekompensatę pomniejszamy o kwotę uposażenia. Czyli, jeśli przykładowo uposażenie wynosi 10 000 zł – nie należy się rekompensata, jeśli uposażenie wynosi 1 500 zł, przedsiębiorca-żołnierz dostanie dodatkowo 770 zł (2270-1500) – wyrównanie do pełnej kwoty rekompensaty.

Przykład 2.

Pan Maciej, prowadzi własną firmę, która w roku 2022 przyniosła stratę. W roku 2023, pan Maciej przez 5 dni odbywał ćwiczenia wojskowe. Jaka rekompensata za utracony dochód należy się panu Maciejowi?

Wysokość rekompensaty dla pana Macieja to 793,20 zł gdzie:

• dzienna stawka utraconego dochodu: 3490/22 = 158,64 zł,
• porównujemy wyliczoną stawkę dzienną (158,64) z limitem ustawowym (721,15),
• naliczona stawka dzienna stawka mieści się w limicie więc bierzemy kwotę 158,64 zł i mnożymy ją przez liczbę dni pełnienia służby (5), co nam daje kwotę rekompensaty w wysokości 793, 20 zł.

Jeśli pan Maciej dostanie uposażenie za służbę w kwocie wyższej niż rekompensata, wtedy rekompensaty nie wypłaca się, jeśli natomiast żołd będzie niższy, rekompensatę pomniejsza się o jego wysokość. Co oznacza, że jeśli pan Maciej dostanie uposażenie w kwocie 1 500 zł – nie należy mu się rekompensata za utracony dochód, jeśli zaś uposażenie będzie wynosić 500 zł, przedsiębiorca-żołnierz z tytułu rekompensaty dostanie 293, 20 zł (793,20 – 500).

Przykład 3.

Pan Tomasz, który jest przedsiębiorcą dostał wezwanie na 5-dniowe ćwiczenia wojskowe w 2023 r. Jaka rekompensata za utracone zarobki należy się panu Tomaszowi, jeśli jego dochód z działalności za 2022 rok to 240 000 zł?

Wysokość rekompensaty dla pana Macieja to 3605,75 zł gdzie:

• przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w roku poprzednim: 240 000/12 = 20 000 zł
• ustalamy dzienną stawkę utraconego dochodu: 20 000/22=909,09 zł
• porównujemy dzienną stawkę z działalności gospodarczej (909 zł) z ustawowym limitem dziennej stawki (721,15 zł)
• dzienna stawka z działalności gospodarczej przewyższa ustawowy limit więc bierzemy mniejszą kwotę (721,15 zł) i mnożymy ją przez liczbę dni pełnienia służby (5), co nam daje rekompensatę za utracony dochód z działalności gospodarczej.

Jakie dokumenty złożyć i kto wypłaca rekompensatę?

Aby uzyskać rekompensatę za utracony zarobek z działalności gospodarczej, przedsiębiorca-żołnierz – w ciągu 3 miesięcy po upływie okresu, w którym była pełniona służba wojskowa – powinien złożyć dowódcy jednostki wojskowej, w której pełnił służbę wniosek o ustalenie i wypłatę rekompensaty.

Do wniosku powinien dołączyć zaświadczenie od naczelnika urzędu skarbowego o dochodach, czyli o średniej miesięcznej kwocie dochodu z działalności gospodarczej w roku poprzednim. Urząd skarbowy musi wydać przedsiębiorcy zaświadczenie o dochodach w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.

Wysokość rekompensaty ustala i wypłaca dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełnił służbę. Ma on na to 30 dni od dnia złożenia wniosku. Przypomnijmy, że rekompensata jest pomniejszana uposażenie, jakie żołnierz otrzymał z tytułu służby wojskowej.

Czy rekompensata jest opodatkowana?

Na to pytanie odpowiada nam wprost art. 21 ust. 1 pkt 15 a ustawy o PIT, który mówi, że zwolnione od podatku są świadczenia osób otrzymywane z tytułu odbywania lub pełnienia:

a. służby wojskowej innej niż zawodowa służba wojskowa, z wyjątkiem uposażeń żołnierzy dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej,

b. służby zastępczej

– przyznane na podstawie odrębnych przepisów.

A jak wygląda ZUS?

Przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej spowodowana służbą w wojsku nie zwalnia przedsiębiorcy w opłacaniu ZUS za ten czas. Oznacza to, że cały czas należy opłacać ZUS z działalności gospodarczej.

Składek ZUS nie trzeba będzie płacić, jeśli na ten czas zawiesi się działalność gospodarczą w CEIDG. Jednak minimalny okres zawieszenia działalności to 30 dni (luty – 28/29).