Małgorzata Jagusiak 
W obrocie gospodarczym występuje niezwykła różnorodność w zakresie zawierania umów handlowych. Każda umowa może mieć dowolną formę, nie ma określonych wzorców czy narzuconych kryteriów. Umowa barterowa ma charakter umowy nienazwanej, nie została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zawarcie takiej umowy może być ciekawą alternatywą dla każdej branży. Pomimo, że nie dochodzi do transakcji gotówkowej jest to świadczenie odpłatne.
Umowa barterowa podstawowe założenia
Umowa barterowa jest to wymiana towarów lub usług na towary lub usługi. Może to się odbywać w dowolnej konfiguracji: wymiana towaru na towar; wymiana towaru na usługę; wymiana usługi na usługę.
Umowę można zawrzeć w dowolnej formie, ale dla własnego spokoju i dla celów dowodowych bezpieczniej jest zawierać ją w formie pisemnej.
Komu i dlaczego opłaca się podpisanie umowy barterowej?
Umowa barterowa ze względu na formę – bezgotówkową – jest ciekawą alternatywą dla przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Środki finansowe, szczególnie w początkowej fazie działalności są bardzo ograniczone. Dlatego właśnie w takich sytuacjach warto się zastanowić jak i z kim się wymieniać.
Nie ma przeciwskazań do zawierania umowy barterowej na każdym etapie funkcjonowania firmy. Ulokowanie środków finansowych w towarach, które zalegają na magazynie ogranicza płynność finansową firmy. W takiej sytuacji nawiązanie współpracy barterowej mogłoby być bardzo pomocne.
Wymiana jest fundamentalną zasadą umowy barterowej znaną od setek lat. W ramach posiadanych zasobów można przeprowadzać różnorodne transakcje, a ogranicza nas jedynie nasza pomysłowość.
Typowe przykłady umów barterowych
Przykład 1
Pani Ola prowadzi firmę reklamową a pan Jan firmę remontową. Pani Ola potrzebuje wyremontować swoje pomieszczenia biurowe. Zawarła z panem Janem umowę barterową na określoną kwotę w ramach, której pani Ola opracuje kampanię reklamową dla firmy remontowej a pan Jan wyremontuje jej biuro.
Przykład 2
Pan Adam zajmuje się szkoleniami informatycznymi. Chce zatrudnić więcej pracowników i potrzebny mu będzie sprzęt informatyczny, ale nie posiada wystarczających środków finansowych na ten cel. Zawarł więc umowę barterową z firmą sprzedającą sprzęt komputerowy w ramach, której on przeprowadzi szkolenia a w zamian otrzyma 2 laptopy.
Przykład 3
Pani Asia i pani Kasia prowadzą butiki z odzieżą damską, ale każda z nich ma nieco odmienny asortyment. Postanowiły zawrzeć umowę barterową w ramach, której wymienią się towarami dzięki czemu wzbogacą swoją ofertę handlową.
Przykład 4
Pan Łukasz prowadzi firmę handlową, zawarł umowę barterową z firmą reklamową, która w zamian za jego towary przygotuje i przeprowadzi kampanię reklamą w Internecie.
Rozliczenia podatkowe umowy barterowej
Strony umowy barterowej występują w podwójnej roli jako kupujący i sprzedający. Transakcja dokumentowana jest na zasadach ogólnych fakturami. Wymiana barterowa generuje na tle podatku dochodowego zarówno przychody jak i koszty, które muszą być ujęte w ewidencjach księgowych. Fakt, że w większości przypadków są to transakcje neutralne podatkowo nie zmienia tej zasady. Podobne sytuacja wygląda w podatku VAT, towary bądź usługi opodatkowuje się stawką podatku właściwą dla określonej transakcji.
Plusy i minusy
Plusów umowy barterowej jest bardzo wiele o czym pisaliśmy. Ten typ umowy staje się bardziej lub mniej popularny w różnych okresach koniunkturalnych w gospodarce. Wbrew pozorom umowa barterowa jest bardzo czytelna i prosta w swojej konstrukcji. Jedynym słabym ogniwem jest znalezienie właściwego i uczciwego kooperanta do jej zawarcia.
Adrianna Glapiak
Oliwia Józefowiak
