Przedsiębiorcy bardzo chętnie podpisują z pracownikami umowy cywilnoprawne, o ile nie ma do tego żadnych przeciwwskazań. Trzeba pamiętać, że ZUS ma prawo zweryfikować, czy zawarta umowa nie nosi znamion umowy o pracę, co może mieć niekiedy przykre konsekwencje dla pracodawcy. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się jednak nieco innym zagadnieniem związanym z umową zlecenie, a mianowicie chodzi o pokazanie kosztu takiego zatrudnienia.

Rozliczanie umowy zlecenie

Zasady rozliczania osób zatrudnionych na umowę zlecenie będą zależały od wielu czynników. Kluczowy będzie jednak status osoby zatrudnionej np.:

• student,
• osoba bezrobotna,
• przedsiębiorca,
• pracownik z innej firmy,
• własny pracownik,
• pracownik zatrudniony na umowę zlecenie u innego pracodawcy,
• emeryt, rencista.

W zależności od tego z kim pracodawca podpisze umowę zlecenie, to będą go obowiązywały nieco odmienne zasady, w szczególności jeżeli chodzi o naliczanie składek ZUS. Najczęściej problematyczne są sytuacje, w których dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych i to będzie przedmiotem naszych rozważań. Poniżej opiszemy na przykładach, w jaki sposób należy rozliczać umowę zlecenie.

Wysokość składek ZUS od umowy zlecenie

Przy zatrudnieniu na umowę zlecenie bardzo często muszą być naliczane obowiązkowe składki ZUS. Poniżej prezentujemy ich wysokość:

Rozliczanie umowy zlecenie na przykładach – koszt zatrudnienia

To czy od umowy zlecenie będą pobierane składki na ubezpieczenia społeczne będzie zależało od:

• statusu zleceniobiorcy,
• czy nastąpił zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych,
• czy w przypadku innych tytułów do ubezpieczeń społecznych zleceniobiorca otrzymuje co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Poniżej opiszemy sposób rozliczania umowy zlecenie w zależności od statusu zleceniobiorcy.

Zatrudnienie studenta do 26 lat

Przykład 1

Student, który nie ukończył jeszcze 26 lat zatrudnił się na umowę zlecenie, której miesięczna wysokość wynosi 2.000 zł. W tym przypadku rozliczenie będzie wyglądało następująco:

W przypadku zatrudnienia studenta do 26 roku życia nie ma obowiązku naliczania i odprowadzania składek ZUS ani zapłaty zaliczek na podatek dochodowy. W ustawie o podatku dochodowym wskazany jest limit kwotowy osiągniętych przychodów w wysokości 85.528 zł, do którego nie nalicza się zaliczek na PIT, powyżej tego limitu podatek jest już pobierany. Kwota ta wynika wprost z zapisu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i niestety ustawodawca nie zmienił jej wraz ze wzrostem kwoty granicznej pierwszego progu podatkowego, która obecnie wynosi 120.000 zł.

Zatrudnienie osoby bezrobotnej

Przykład 2

Pani Karolina jest osobą bezrobotną. W miesiącu czerwcu 2022 roku podpisała umowę zlecenie na kwotę 3.000 zł. Zobaczmy, jak w tym przypadku będzie wyglądało rozliczenie umowy zlecenie:

Łączny koszt zatrudnienia ponoszony przez zleceniodawcę:

3.000,00 zł + 487,80 zł = 3.487,80 zł

Zatrudnienie przedsiębiorcy

Zatrudniając osobę, która prowadzi działalność gospodarczą występuje bardzo dużo zmiennych, które decydują o tym, czy od umowy zlecenie będą należne obowiązkowe składki społeczne czy też nie.

Przykład 3

Pani Halina prowadzi działalność gospodarczą, z której opłaca duży ZUS. W miesiącu lipcu 2022 r. zatrudniła się na umowę zlecenie poza działalnością gospodarczą na kwotę 2.000 zł. W przypadku pani Haliny zleceniodawca naliczy od tej umowy składkę na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczkę na podatek dochodowy:

W tym przypadku całkowity koszt ponoszony przez zleceniodawcę wyniesie 2.000 zł. Nie wystąpią składki społeczne od umowy zlecenie, ponieważ podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w działalności gospodarczej jest powyżej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i wynosi 3.553,20 zł.

Przykład 4

Pani Agata prowadzi działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start, a więc w działalności opłaca tylko składkę zdrowotną. W miesiącu czerwcu 2022 r. zatrudniła się na umowę zlecenie poza działalnością gospodarczą na kwotę 2.000 zł. Zobaczmy, jak w tym przypadku będzie wyglądało rozliczenie:

Całkowity koszt zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie wyniesie: 2.000,00 zł + 325,20 zł = 2.325,20 zł

W tym przypadku składki na ubezpieczenie społeczne muszą być naliczone od umowy zlecenie, ponieważ nie są opłacane w działalności gospodarczej.

Zatrudnienie pracownika z innej firmy

Przykład 5

Pani Aneta jest zatrudniona na część etatu w firmie A, gdzie otrzymała wynagrodzenia w wysokości 2.800,00 zł brutto. W miesiącu sierpniu podjęła dodatkowo pracę na umowę zlecenie, którą podpisała z firmą B na kwotę 1.000 zł. Zobaczmy, jak będzie wyglądało rozliczenie takiej umowy zlecenie:

Całkowity koszt zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie wyniesie:

1.000,00 zł + 162,60 zł = 1.162,60 zł

W tym przypadku są naliczane składki na ubezpieczenia społeczne od umowy zlecenie, ponieważ kwota z wynagrodzenia za pracę nie przekroczyła kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zatrudnienie na umowę zlecenie własnego pracownika

Zatrudniając własnego pracownika na umowę zlecenie należy pamiętać, że wynagrodzenie z tego tytułu będzie sumowane z wynagrodzeniem za pracę i rozliczenie składek ZUS i podatku będzie takie samo, jak przy umowie o pracę.

Przykład 6

Pani Aleksandra jest zatrudniona na umowę o pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie 4.000,00 zł. Jednocześnie podpisała z własnym pracodawcą umowę zlecenie na kwotę 2.000,00 zł. Składki ZUS i zaliczka na podatek od umowy zlecenie będzie obliczana na takich samych zasadach, jak od umowy o pracę:

Całkowity koszt zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie wyniesie:

2.000,00 zł + 409,60 zł = 2.409,60 zł

Pracownik zatrudniony na umowę zlecenie u innego pracodawcy

Przykład 7

Pani Aneta jest zatrudniona na umowę o pracę z wynagrodzeniem 4.500 zł. Jednocześnie podpisała umowę zlecenie w 2022 r. z innym pracodawcą na kwotę 3.000 zł. W takim przypadku opłaca obowiązkowe składki społeczne z tytułu umowy o pracę, a od umowy zlecenie takie składki są dobrowolne, ponieważ wynagrodzenie jest powyżej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Spójrzmy jak będzie wyglądało rozliczenia umowy zlecenie:

Przykład 8

Pan Daniel jest zatrudniony na część etatu z wynagrodzeniem 2.000 zł. W 2022 roku podjął pracę na umowę zlecenie u innego pracodawcy, za którą otrzymuje wynagrodzenie 2.000 zł. W umowie o pracę nie została zagwarantowana kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, w związku z powyższym pracodawca, u którego zatrudnił się pan Daniel naliczy składki społeczne i składkę zdrowotną od umowy zlecenie w następującej wysokości:

Całkowity koszt zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie w tym przypadku wyniesie:

2.000,00 zł + 325,20 zł = 2.325,20 zł

Zatrudnienie emeryta na umowę zlecenie

Osoba, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty w sytuacji, gdy zostanie zatrudniona na umowę zlecenie podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, zdrowotne, składka na ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolna.

Przykład 9

Pan Andrzej jest emerytem, który dodatkowo pracuje na umowę zlecenie. Z tytułu tej umowy otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3.000 zł. Spójrzmy, jak będzie wyglądało rozliczenie takiej umowy zlecenie:

Całkowity koszt zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie wyniesie:

3.000,00 zł + 487,80 zł = 3.487,80 zł

Podsumowanie

Zatrudnienie na umowę zlecenie może być realizowane z różnymi osobami, które osiągają lub nie przychody z innych źródeł, tak jak to zostało opisane na przykładach w artykule. Trudno opisać wszystkie możliwe przypadki przy takiej formie zatrudnienia. Każda osoba ma prawo do podejmowania różnych formy aktywności zawodowej, dlatego też każdy przypadek zatrudnienia na umowę zlecenie powinien być analizowany indywidualnie. Niemniej jednak na podstawie szczegółowych wyliczeń, jakie zostały przeprowadzone można poznać ogólną zasadę obliczania składek ZUS i podatku w sytuacjach, które najczęściej występują w praktyce. Z punktu widzenia pracodawcy kosztem będzie zawsze kwota brutto wynagrodzenia i składki ZUS w części przez niego finansowanej. Przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników na umowę zlecenie wynagrodzenia ujmuje w PKPiR zawsze w miesiącu, w którym ta umowa została wypłacona zleceniobiorcy. Jeżeli przedsiębiorca wybrał ryczałt ewidencjonowany, który jest liczony od kwoty przychodów bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodów, to w jego przypadku nie uwzględnia się kosztów wynagrodzenia pracowników z tytułu umowy zlecenie w żadnej ewidencji.