Kapitał zakładowy w sp. z o.o. – jak zmienić kapitał zakładowy w spółce? Wzory uchwał do pobrania!

×

Kapitał zakładowy to jeden z fundamentów funkcjonowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który określa minimalny wkład wniesiony przez wspólników w momencie jej założenia. Czasami jednak w trakcie trwania spółki z o.o. może się okazać konieczne, aby podwyższyć kapitał zakładowy, na przykład w sytuacji, gdy spółka musi przykładowo pokryć stratę finansową lub aby wzbudzić wiarygodność wobec kontrahentów i instytucji finansowych.

Czym jest kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?

Kapitał zakładowy spółki z o.o. to nic innego jak majątek, który wnoszą wspólnicy tworzący ten podmiot. Minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5000 zł. Wartość kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest równa sumie nominalnej wartości udziałów wspólników, przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł.

Wkłady pieniężne można wnieść w następującej formie, tj.;

• bezgotówkowej;
• gotówką.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien być pokryty w całości przed złożeniem wniosku o rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Oznacza to, że wszyscy wspólnicy muszą wnieść swoje wkłady (gotówkowe/pieniężne lub bezgotówkowe/aportowe) w pełnej wysokości, zgodnie z treścią umowy spółki. Dopiero po pokryciu kapitału możliwe jest złożenie wniosku o rejestrację spółki w KRS i rozpoczęcie jej działalności jako odrębnego podmiotu prawnego.

Zmiana kapitału zakładowego spółki z o.o.

Kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest stałą wielkością i może podlegać zmianom w trakcie działalności spółki z o.o. Przepisy prawa przewidują zarówno możliwość jego podwyższenia jak i obniżenia, w zależności od aktualnych potrzeb spółki. Jednakże każda zmiana kapitału zakładowego wymaga podjęcia uchwały wspólników oraz spełnienia określonych formalności, w tym wpisu do KRS.

Zasady ogólne dotyczące zmiany kapitału zakładowego w spółce z o.o.:

• zmiana kapitału zakładowego w spółce z o.o. wymaga powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników, która musi być sporządzona i zaprotokołowana przez notariusza, co oznacza, że zgromadzenie wspólników odbywa się w kancelarii notarialnej lub notariusz jest zapraszany do siedziby spółki, gdzie protokołuje przebieg spotkania;
• wyjątkiem od ww. zasady jest możliwość skorzystania z elektronicznego wzorca uchwały w systemie S24, co pozwala na dokonanie zmiany kapitału zakładowego bez udziału notariusza. Jest to jednak możliwe wyłącznie wtedy, gdy spółka została założona w tym systemie, wówczas zmiana następuje poprzez wykorzystanie udostępnionego w systemie wzorca uchwały zmieniającej;
• fakt zmiany kapitału zakładowego należy zgłosić do KRS w terminie 6 miesięcy od dnia podjęcia uchwały wspólników.

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o.

Podwyższenie kapitału zakładowego – tryb zwykły

Zgodnie z przepisem art. 255 § 1 i 3 KSH zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników, która musi być podjęta co najmniej większością 2/3 głosów, a uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.

Jeśli podwyższenie kapitału zakładowego nie jest przewidziane w umowie spółki z o.o., a umowa nie zawiera żadnych postanowień dotyczących warunków, które pozwalałyby na dokonanie podwyższenia bez zmiany umowy, to proces ten może odbyć się wyłącznie poprzez zmianę samej umowy spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki z o.o.

Zgodnie z przepisem art. 260 KSH:

• Uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki) [por. § 1];
• Nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia [por. § 2];
• W przypadku podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów stosuje się odpowiednio przepis § 2 [por. § 3];
• Przepisu § 2 nie stosuje się do udziałów własnych spółki, o których mowa w art. 200 [por. § 4].

Tym samym z powyższej regulacji wynika, że:

• podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić bez konieczności nowych wpłat od wspólników, jeśli środki pochodzą z kapitałów rezerwowych lub zapasowych;
• nowe udziały przydzielane są proporcjonalnie do posiadanych udziałów, a wspólnicy nie muszą ich obejmować;
• w przypadku podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów, zasady proporcjonalności również mają zastosowanie;
• w przypadku udziałów własnych spółki, obowiązują inne zasady, które nie przewidują proporcjonalnego przydzielania nowych udziałów.

Podwyższenie kapitału ze środków spółki z o.o. może nastąpić zarówno poprzez utworzenie nowych udziałów, jak i w drodze zwiększenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów. Zgodnie z przepisem art. 260 § 2 KSH Nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia.

Przykładowo w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 965/16 wskazuje się, że:

• podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych, ale nowe udziały w podwyższonym kapitale mogą być objęte jedynie przez wspólników stosunku do ich dotychczasowych udziałów;
• art. 260 § 2 KSH jest regulacją szczególną w stosunku do art. 258 § 1 KSH i przewidziany w nim sposób objęcia udziałów przez wszystkich dotychczasowych wspólników nie może zostać ograniczony lub wyłączony w umowie spółki lub w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego.

Zastrzeżenie w umowie spółki postanowień przewidujących możliwość podwyższenia kapitału zakładowego spółki w trybie uproszczonym nie wyklucza możliwości podwyższenia kapitału zakładowego w drodze zmiany umowy spółki. W istocie zatem o tym w jakim trybie następuje podwyższenie kapitału zakładowego decydują wspólnicy (zgromadzenie wspólników) dopiero na etapie podejmowania uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego [tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., sygn. akt III CSK 5/11].

Podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki z o.o.

Podwyższenie kapitału zakładowego stanowi szczególny przypadek zmiany umowy spółki, który jest regulowany przepisem art. 257 Kodeksu spółek handlowych (KSH). Z tejże regulacji wynika, że:

• jeśli umowa spółki określa maksymalną wysokość kapitału, jaki może zostać podwyższony, oraz termin, w jakim podwyższenie może się odbyć, to podwyższenie nie wymaga zmiany umowy spółki, wystarczy jedynie decyzja wspólników, podejmowana w ramach wcześniej ustalonych zasad;
• w przypadku, gdy podwyższenie kapitału wykracza poza ramy postanowień umowy spółki, konieczne jest dokonanie zmiany umowy spółki, aby dostosować ją do nowej wysokości kapitału zakładowego;
• podwyższenie kapitału zakładowego może być zrealizowane na dwa sposoby:
  • zwiększenie wartości nominalnej istniejących udziałów;
  • emisja nowych udziałów, co również wymaga zmiany umowy spółki;
• w przypadku, gdy podwyższenie kapitału odbywa się zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami umowy spółki, wspólnicy muszą złożyć oświadczenia o objęciu nowych udziałów na piśmie, ponieważ brak formy pisemnej skutkuje nieważnością oświadczenia.

Elementy wniosku o podwyższenie kapitału zakładowego

Z przepisie art. 262 KSH wynika kilka kluczowych kwestii dotyczących podwyższenia kapitału zakładowego i procedury zgłoszenia tego do sądu rejestrowego, tj.:

• ZGŁOSZENIE PODWYŻSZENIA KAPITAŁU DO SĄDU REJESTROWEGO – podwyższenie kapitału zakładowego musi zostać zgłoszone do KRS przez zarząd spółki;
• DOKUMENTY WYMAGANE PRZY ZGŁOSZENIU:
  • uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego w spółce z o.o.;
  • oświadczenie o objęciu nowych udziałów w podwyższonym kapitale (chyba że środki pochodzą z kapitałów własnych, np. rezerwowych, wtedy ten wymóg nie dotyczy);
  • oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zostały w całości wniesione, potwierdzające, że proces podwyższenia kapitału został zrealizowany zgodnie z przepisami;
  • oprócz ww. podstawowych dokumentów, konieczne jest dostarczenie dowodów uiszczenia opłat, uchwały o zmianie umowy spółki, tekstu jednolitego umowy (jeśli zmiana umowy jest wymagane) oraz listy wspólników z danymi o ich udziale, a w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego poprzez zmianę umowy spółki, wszystkie zmiany muszą zostać formalnie zatwierdzone i uwzględnione w zaktualizowanej wersji umowy;
• WYJĄTEK DLA PODWYŻSZENIA KAPITAŁU ZGODNIE Z ART. 260 KSH:
  • przepisy dotyczące oświadczenia o objęciu udziałów oraz wniesienia wkładów nie mają zastosowania w przypadku podwyższenia kapitału z wykorzystaniem środków spółki (np. z kapitałów rezerwowych lub zapasowych), jak przewiduje art. 260 KSH;
  • wówczas proces jest uproszczony, ponieważ nie dochodzi do objęcia nowych udziałów przez wspólników ani wniesienia nowych wkładów;
• MOMENT PODWYŻSZENIA KAPITAŁU:
  • podwyższenie kapitału zakładowego staje się skuteczne z chwilą wpisania zmiany do rejestru przedsiębiorców w KRS;
  • dopiero po tym wpisie podwyższony kapitał zakładowy staje się obowiązujący.

WAŻNE – Należy pamiętać, że podwyższenie kapitału zakładowego następuje poprzez zmianę umowy spółki. Zgodnie zatem z regulacją zawartą w art. 255 § 3 KSH, zmiana umowy spółki wymaga zamieszczenia w protokole sporządzonym przez notariusza. Wpis podwyższenia kapitału zakładowego jest dokonywany na wniosek złożony wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Zastanawiasz się na czym polega ocena sytuacji finansowej firmy za pomocą analizy wskaźnikowej? Przejdź tutaj.

A co z obniżeniem kapitału zakładowego?

Przepis art. 263 KSH stanowi, że:

• Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia [§ 1];
• Przepisy niniejszego działu dotyczące najniższej wysokości kapitału zakładowego oraz udziału stosuje się do obniżenia kapitału zakładowego [§ 2].

Obniżenie kapitału zakładowego, to nic innego, jak zmiana wartości kapitału zakładowego na niższą niż dotychczasowa. Przy obniżaniu kapitału zakładowego następuje wypłata wartości za obniżony kapitał. Obniżenie kapitału zakładowego jest ograniczone minimalną wysokością kapitału zakładowego (5000 zł) i nominalną wartością udziałów (50 zł).

Należy również pamiętać, że obniżenie kapitału zakładowego zarząd zobowiązany jest zgłosić do sądu rejestrowego. Do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy również dołączyć:

• uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego;
• dowody należytego wezwania wierzycieli;
• oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w terminie określonym w terminie trzech miesięcy, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.

O czym zatem należy pamiętać przy obniżeniu kapitału zakładowego w spółce z o.o.? Przede wszystkim, iż:

• OBNIŻENIE KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO ODBYWA SIĘ NA ZASADACH ANALOGICZNYCH DO PODWYŻSZENIA KAPITAŁU:
  • z tą różnicą, że obniżenie może być realizowane na dwa sposoby:
    • obniżenie wartości nominalnej istniejących udziałów;
    • umorzenie części udziałów, co oznacza, że część udziałów jest anulowana, a kapitał zakładowy spółki zostaje zmniejszony;
• PROCEDURA OBNIŻENIA KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO POWINNA BYĆ UREGULOWANA W UMOWIE SPÓŁKI – umowa spółki z o.o. powinna określać zasady obniżenia kapitału, ale szczegóły dotyczące obniżenia (np. wysokość obniżenia i sposób jego przeprowadzenia) muszą zostać skonkretyzowane w uchwale wspólników, która jest formalnym dokumentem zatwierdzającym proces;
• MOŻLIWE PRZYCZYNY OBNIŻENIA KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO:
  • zbyt wysoki kapitał zakładowy w stosunku do faktycznych potrzeb spółki, co może występować, gdy spółka posiada nadwyżkę kapitału, której nie wykorzystuje w działalności;
  • pokrycie strat spółki, gdy firma ponosi straty i potrzebuje zredukować kapitał w celu wyrównania różnicy między aktywami a pasywami;
  • zmiana struktury właścicielskiej, która może wymagać zmniejszenia kapitału, np. w związku z przejęciami, sprzedażą udziałów lub zmianą proporcji posiadanych udziałów.

Podwyższenie kapitału zakładowego – podsumowanie

Zmiana kapitału zakładowego w spółce z o.o. może polegać na jego podwyższeniu lub obniżeniu. Podwyższenie wymaga zmiany umowy spółki, chyba że jest już przewidziane w umowie, i może odbywać się przez zwiększenie wartości nominalnej udziałów lub emisję nowych. Obniżenie może nastąpić przez obniżenie wartości nominalnej udziałów lub umorzenie części z nich. W obu przypadkach wymagane są uchwały wspólników oraz zgłoszenie zmian do sądu rejestrowego.

A jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat dotacji na kapitał obrotowy – wsparcia dla mikro i małych przedsiębiorstw, to przejdź do tego artykułu.