Czym jest kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?
Kapitał zakładowy spółki z o.o., to nic innego jak majątek, który wnoszą wspólnicy tworzący ten podmiot. Minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5000 zł. Wartość kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest równa sumie nominalnej wartości udziałów wspólników, przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł.
Wkłady pieniężne można wnieść w następującej formie, tj.;
WAŻNE – kapitał zakładowy powinien być pokryty w całości przed złożeniem wniosku o rejestrację spółki w KRS.
Podwyższenie kapitału zakładowego – tryb zwykły
Zgodnie z przepisem art. 255 § 1 i 3 KSH zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników, która musi być podjęta co najmniej większością dwóch trzecich głosów, a uchwała powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.
W sytuacji, gdy nie jest podwyższenie kapitału spółki z o.o. nie przewidziane w umowie spółki oraz gdy w umowie spółki nie jest zawarty jakikolwiek warunek określający któryś z warunków określonych dla podwyższenia bez zmiany umowy spółki – może się odbyć tylko przez zmianę umowy spółki.
Podwyższenie kapitału zakładowego spółki bez umowy
Zgodnie z przepisem art. 257 KSH:
- Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki [por. § 1];
- Podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych [por. § 2];
- Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, przy zachowaniu wymagań określonych w § 1, oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 260 § 2 stosuje się odpowiednio [por. § 3].
Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki z o.o.
Zgodnie z przepisem art. 260 KSH:
- Uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki (podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki) [por. § 1];
- Nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia [por. § 2];
- W przypadku podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów stosuje się odpowiednio przepis § 2 [por. § 3];
- Przepisu § 2 nie stosuje się do udziałów własnych spółki, o których mowa w art. 200 [por. § 4].
Podwyższenie kapitału ze środków spółki może nastąpić zarówno poprzez utworzenie nowych udziałów, jak i w drodze zwiększenia wartości nominalnej dotychczasowych udziałów. Zgodnie z przepisem art. 260 § 2 KSH Nowe udziały przysługują wspólnikom w stosunku do ich dotychczasowych udziałów i nie wymagają objęcia.
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 965/16 wskazuje się, że:
- podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych, ale nowe udziały w podwyższonym kapitale mogą być objęte jedynie przez wspólników stosunku do ich dotychczasowych udziałów;
- art. 260 § 2 KSH jest regulacją szczególną w stosunku do art. 258 § 1 KSH i przewidziany w nim sposób objęcia udziałów przez wszystkich dotychczasowych wspólników nie może zostać ograniczony lub wyłączony w umowie spółki lub w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Zastrzeżenie w umowie spółki postanowień przewidujących możliwość podwyższenia kapitału zakładowego spółki w trybie uproszczonym nie wyklucza możliwości podwyższenia kapitału zakładowego w drodze zmiany umowy spółki. W istocie zatem o tym w jakim trybie następuje podwyższenie kapitału zakładowego decydują wspólnicy (zgromadzenie wspólników) dopiero na etapie podejmowania uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego [tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., sygn. akt III CSK 5/11].
WAŻNE – nie jest dopuszczalne podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki bez zmiany umowy spółki, czyli na podstawie dotychczasowych postanowień umowy.
Elementy wniosku o podwyższenie kapitału zakładowego
Podwyższenie kapitału zakładowego zarząd zobowiązany jest zgłosić do sądu rejestrowego. Do zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego należy dołączyć:
- uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego;
- oświadczenia o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym;
- oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał zakładowy zostały w całości wniesione [por. art. 262 § 2 KSH].
Dodatkowo należy dołączyć:
- dowód uiszczenia opłaty sądowej i opłaty za ogłoszenie w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”;
- uchwałę o zmianie umowy spółki (jeżeli podwyższenie następuje przez zmianę umowy spółki);
- tekst jednolity umowy spółki (jeżeli podwyższenie następuje przez zmianę umowy spółki);
- listę wspólników ze wskazaniem liczby i wartości nominalnej udziałów przysługujących każdemu z nich.
Należy pamiętać, że podwyższenie kapitału zakładowego następuje poprzez zmianę umowy spółki. Zgodnie zatem z regulacją zawartą w art. 255 § 3 KSH, zmiana umowy spółki wymaga zamieszczenia w protokole sporządzonym przez notariusza. Wpis podwyższenia kapitału zakładowego jest dokonywany na wniosek złożony wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
WAŻNE – podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru.
Zastanawiasz się na czym polega ocena sytuacji finansowej firmy za pomocą analizy wskaźnikowej? Przejdź tutaj.
A co z obniżeniem kapitału zakładowego?
Przepis art. 263 KSH stanowi, że:
- Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia [§ 1];
- Przepisy niniejszego działu dotyczące najniższej wysokości kapitału zakładowego oraz udziału stosuje się do obniżenia kapitału zakładowego [§ 2].
Obniżenie kapitału zakładowego, to nic innego, jak zmiana wartości kapitału zakładowego na niższą niż dotychczasowa. Przy obniżaniu kapitału zakładowego następuje wypłata wartości za obniżony kapitał. Obniżenie kapitału zakładowego jest ograniczone minimalną wysokością kapitału zakładowego (5000 zł) i nominalną wartością udziałów (50 zł).
WAŻNE – nie jest dopuszczalne obniżenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki bez zmiany umowy spółki (tak jak to może być w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego). W tym celu zawsze konieczne jest podjęcie uchwały wspólników albo – wyjątkowo – zarządu, która stanowi zmianę umowy spółki. Jeżeli zatem uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego podejmują wspólnicy, uchwała ta wymaga większości dwóch trzecich głosów, jeżeli zaś uchwałę podejmuje zarząd, uchwała ta wymaga bezwzględnej większości głosów [tak M. Rodzynkiewicz [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wyd. VII, WKP 2018, art. 263].
Należy również pamiętać, że obniżenie kapitału zakładowego zarząd zobowiązany jest zgłosić do sądu rejestrowego. Do zgłoszenia obniżenia kapitału zakładowego należy również dołączyć:
- uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego;
- dowody należytego wezwania wierzycieli;
- oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w terminie określonym w terminie trzech miesięcy, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.
Podwyższenie kapitału zakładowego – podsumowanie
Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki lub na skutek zmiany umowy spółki. Należy pamiętać, że uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, która zmienia umowy spółki, może wyłączać prawo pierwszeństwa dotychczasowych wspólników do objęcia nowych udziałów. Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga wpisu do KRS, a zmiana kapitału musi zostać zgłoszona przez zarząd spółki w terminie 6 miesięcy od dnia podjęcia uchwały.
A jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat dotacji na kapitał obrotowy – wsparcia dla mikro i małych przedsiębiorstw, to przejdź do tego artykułu.