Dyrektywa Omnibus – obowiązki dla sprzedawców

Zobacz nasz film na temat Dyrektywy Omnibus

Celem unijnej dyrektywy Omnibus jest lepsze egzekwowanie i unowocześnienie przepisów UE dotyczących ochrony praw konsumenta. Ma to zostać osiągnięte poprzez nałożenie nowych obowiązków na sprzedawców (również tych on-line). Nowe regulacje dotyczą m.in:

• obowiązków internetowych platform handlowych,
• wskazywania płatnych wyników wyszukiwania,
• informowania o kryteriach decydujących o miejscu w wynikach wyszukiwania,
• informacji o najniższej cenie, jaka była przed obniżką,
• wskazywania źródła opinii i rekomendacji o produktach,
• prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość.

Dostawca internetowej platformy handlowej

W związku z nowymi regulacjami, ustawodawca zdefiniował pojęcia dostawcy internetowej platformy handlowej oraz internetowej platformy handlowej, którymi posługuje się w przepisach.

Internetową platformą handlową jest usługa korzystająca z oprogramowania, w tym strony internetowej, części strony internetowej lub aplikacji, obsługiwanego przez przedsiębiorcę lub w jego imieniu, w ramach której umożliwia się zawieranie umów na odległość.

Dostawcą internetowej platformy handlowej jest zaś przedsiębiorca, który obsługuje internetową platformę handlową, dostarcza ją lub umożliwia korzystanie z niej przedsiębiorcom lub konsumentom (osobom prywatnym). Przy czym nie ma znaczenia, czy kwestie techniczne związane z obsługą oprogramowania, z którego korzysta internetowa platform handlowa, są dokonywane przez samego dostawcę czy też wykonywane są w jego imieniu.

Obowiązki dostawców internetowych platform handlowych

Dostawcy internetowych platform handlowych – najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową – powinni poinfoirmować klienta m.in:

• o tym, czy osoba trzecia oferująca towary/usługi na platformie jest przedsiębiorcą, osobą prywatną, czy też samą platformą – czyli o rodzaju podmiotu sprzedającego dany produkt/usługę za pośrednictwem platformy,
• o tym, który przedsiębiorca (przedsiębiorca oferujący towary będący stroną trzecią, czy dostawca internetowej platformy handlowej) jest odpowiedzialny za zapewnienie przestrzegania praw konsumentów,
• o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji – jeśli taki mechanizm jest stosowany,
• o głównych parametrach determinujących pozycję w wynikach wyszukiwania, oraz o „płatnych materiałach” (gdy osoby trzecie płacą za wyższą pozycję w rankingu) lub „płatnych wynikach” (płacenie za włączenie do listy wyników wyszukiwania). Więcej informacji znajduje się w artykule:Obowiązek informacji o plasowaniu produktów w wynikach wyszukiwania.

Obowiązek informowania o cenie przed zniżką

W każdym przypadku obniżki cen towarów/usług, sprzedawcy (niezależnie od formy sprzedaży) mają obowiązek podania, obok informacji o obniżonej cenie, informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Jeśli dany towar/usługa została wprowadzona do sprzedaży w czasie krótszym niż 30 dni – wtedy należy poinformować o najniższej cenie, jaka obowiązywała od dnia wprowadzenia do sprzedaży.

Zasada ta ma zastosowanie dla sklepów stacjonarnych i internetowych oraz w reklamach towarów/usług, w których jest jest podawana cena.

Szczegółowe informacje w artykule: Informowanie o najniższej cenie, jaka była przed obniżką .

Uzyskanie potwierdzeń od konsumenta

Jeżeli na żądanie konsumenta wykonywanie usługi ma się rozpocząć przed upływem terminu do odstąpienia od umowy, przedsiębiorca jest obowiązany uzyskać od niego oświadczenie zawierające takie żądanie oraz potwierdzenie przyjęcia przez klienta do wiadomości, że z chwilą pełnego wykonania umowy konsument traci prawo do odstąpienia od umowy.

Podawanie źródeł opinii i rekomendacji o produkcie

Przedsiębiorcy mają obowiązek podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnione jest, aby publikowane opinie i rekomendacje pochodziły od konsumentów, którzy rzeczywiście używali danego produktu lub go kupili.

Za nieuczciwą praktykę rynkową uważa się:

• dokonanie płatności za zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów albo ich zniekształcanie w celu promowania produktów,
• twierdzenie przez przedsiębiorcę, że opinie/rekomendacje zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli, choć przedsiębiorca ten nie podjął uzasadnionych i proporcjonalnych kroków w celu sprawdzenia, czy opinie te pochodzą od tych konsumentów.

Odstąpienia od umowy zawartej na odległość a produkty cyfrowe

Dyrektywa Omnibus wprowadza prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni od jej zawarcia – w przypadku dostarczania usług cyfrowych.

Prawo takie nie przysługuje natomiast, w przypadku treści cyfrowych, niedostarczanych na nośniku materialnym – jeśli konsument zażądał udostępnienia tych treści przed upływem terminu odstąpienia od umowy, przy jednoczesnej rezygnacji z tego prawa.

Wszystkie państwa członkowskie UE zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów niezbędnych do wykonania tzw. dyrektywy Omnibus do dnia 28 maja 2022. W Polsce, na dzień publikacji artykułu, projekt ustawy znajduje się jeszcze na etapie skierowania do I czytania na posiedzeniu Sejmu. Przewiduje się, że jej uchwalenie powinno nastąpić jesienią 2022, choć bazując na wcześniejszych pracach parlamentarnych nie możemy być tego pewni. Postępy nad ustawą można monitorować na stronie: sejm.gov.pl.

Na koniec warto jeszcze dopowiedzieć, że wraz z dyrektywą Omnibus wdrażana jest dyrektywa towarowa (dotycząca sprzedaży towarów) oraz dyrektywa cyfrowa (dotycząca dostarczania usług i treści cyfrowych). Implementacja tych trzech dyrektyw, zwana potocznie Nowym Ładem dla konsumentów wprowadza równocześnie zmiany w:

• a. ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
• b. w ustawie o prawach konsumenta,
• c. ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług,
• d. ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów,
• e. kodeksie cywilnym.

Dyrektywa Omnibus jest procedowana przez Prezesa UOkiK, te drugie zaś przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Co do zasady, zanim ustawy nie wejdą w życie w Polsce, to nie ma obowiązku stosować przepisów z dyrektyw unijnych.