Podstawowe informacje o podatkach i ZUS

Podatek dochodowy

Podczas rejestracji działalności gospodarczej w Urzędzie Skarbowym musimy wybrać formę opodatkowania podatkiem dochodowym spośród poniżej podanych możliwości:

• karta podatkowa,
• ryczałt ewidencjonowany,
• opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala progresywna lub podatek liniowy) czyli tzw. mała księgowość.

Podatek w formie karty podatkowej i ryczałtu mogą opłacać tylko osoby prowadzące działalność gospodarczą w określonych branżach i rodzajach (np. handel obnośny, wynajem pokoi, usługi krawieckie). Zdecydowana większość przedsiębiorców wybiera podatek na zasadach ogólnych, w którym możemy wybrać pomiędzy podatkiem liniowym (stała, niezależna od osiąganych dochodów, 19 proc. stawka), a progresywną skalą opodatkowania (w 2011 r. 18 i 32 proc.). Należy pamiętać, że wybierając formę liniową pozbawiamy się m.in. możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem oraz tracimy prawo do ulg i odliczeń podatkowych. Aby zadeklarować którąkolwiek z powyższych form należy zaznaczyć właściwą z nich we wniosku CEIDG-1 o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Trzeba tego dokonać przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, nie później niż przed uzyskaniem pierwszego z niej przychodu. Jeżeli takiego oświadczenia nie złożymy, to wówczas US wybierze dla nas formę opodatkowania na zasadach ogólnych. W przypadku podatku dochodowego dużym ułatwieniem jest fakt, że nie istnieje konieczność comiesięcznego dostarczania deklaracji podatkowej. Jedyny nasz obowiązek to obliczanie comiesięcznych lub cokwartalnych zaliczek na poczet podatku dochodowego, które przelewamy na konto US do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Przywilej wyboru kwartalnej formy rozliczania się mają tylko tzw. mali podatnicy i osoby rozpoczynające działalność. Odstępstwo od tej reguły ma miejsce w przypadku zaliczki za listopad i grudzień, które łącznie wpłacamy do dnia 20 grudnia. Wysokość zaliczek na podatek dochodowy obliczana jest na podstawie prowadzonej Księgi Przychodów i Rozchodów, o której założeniu musimy poinformować US.

Podatek VAT

Kolejnym obciążeniem, które dotyka przedsiębiorców (choć nie tylko ich) jest podatek VAT. Podatek od towarów i usług (PTU), bo tak jest on nazwany w naszym prawie, jest podatkiem, który płaci każdy z nas dokonując zakupów. Podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Obecnie większość przedsiębiorców w Polsce, którzy rozpoczynają działalność, jest zwolniona z obowiązku bycia podatnikiem VAT. Jednak zwolnienie to przestaje mieć miejsce, gdy wartość sprzedaży firmy przekroczy w roku podatkowym 150.000 zł ( dla firm rozpoczynających działalność w trakcie roku limit wyliczany jest proporcjonalnie). Większość firm jednak decyduje się na rezygnację z tego zwolnienia i rejestruje się jako podatnicy VAT już od momentu startu. Podatnicy, którzy nie mogą lub nie chcą skorzystać ze zwolnienia, najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT, składają w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach VAT (zgodnie z miejscem prowadzenia działalności) druk zgłoszeniowy VAT-R. Od 1 stycznia 2015 r. rejestracja przedsiębiorcy dla celów VAT jest bezpłatna.  Przedsiębiorca może wystąpić z wnioskiem o wydanie potwierdzenia rejestracji i w takim przypadku jest zobowiązany wnieść opłatę skarbową w wysokości 170 zł (płatne na konto Urzędu Gminy). Podatnik VAT ma obowiązek wystawiania faktur VAT na sprzedaż swoich towarów i usług. Obowiązek ten nie dotyczy wystawiania faktur VAT dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, chyba że tego zażądają. Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny jest obowiązany umieszczać numer NIP na fakturach i w ofertach. Każdy podatnik zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów VAT. Czynni podatnicy VAT mają obowiązek składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych za okresy miesięczne w terminie w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (VAT-7). Niektórzy podatnicy mogą składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (VAT-7K). Deklaracje kwartalne mają obowiązek składać podatnicy, którzy wybrali kasową formę rozliczeń, natomiast mali podatnicy nie rozliczający się kasowo mogą wybrać miesięczny lub kwartalny sposób rozliczania. Podatnicy świadczący usługi przewozu taksówkami, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu składają co miesiąc uproszczone deklaracje VAT-12.

Składki ZUS

Przedsiębiorca dla którego działalność gospodarcza jest jedynym tytułem do objęcia ubezpieczeniem ZUS zobowiązany jest do samodzielnego opłacania składek na następujące ubezpieczenia społeczne i zdrowotne:

• emerytalne,
• rentowe,
• wypadkowe,
• zdrowotne,
• Fundusz Pracy.

Dobrowolnym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie chorobowe. Zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS należy dokonać we właściwym dla siedziby firmy Inspektoracie ZUS w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Jeżeli prowadzenie firmy jest naszym jedynym zajęciem i jedynym miejscem zatrudnienia dla naszych pracowników, wówczas dla każdego z osobna wypełniamy formularz ZUA (zgłoszenie do ubezpieczenia osoby ubezpieczonej).Kiedy natomiast my albo pracownicy mamy pełnoetatową pracę płatną powyżej minimalnej pensji krajowej, wówczas te osoby należy zgłosić tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZZA. Do ZUS-u, z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, przekazujemy 9% podstawy wymiaru składki, z czego od podatku możemy odliczyć jedynie 7,75% jej wymiaru. W przypadku gdy nie zatrudniamy pracowników, wpłacamy składki na ubezpieczenia społeczne i rozliczamy się z ZUS do 10 dnia następnego miesiąca, po kolejnym miesiącu działalności. Jeśli natomiast zatrudniamy pracowników rozliczamy się z ZUS do 15 dnia następnego miesiąca po miesiącu zatrudnienia. Początkujący przedsiębiorcy mają prawo skorzystania z możliwości odprowadzania niższych składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z przepisami, rozpoczynający działalność mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z preferencyjnych warunków “młody” przedsiębiorca może korzystać przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od daty rozpoczęcia działalności.