Małgorzata Jagusiak
Osoby, które kiedykolwiek dokonywały amortyzacji budynków wiedzą, że odbywa się to w bardzo długim okresie czasu, amortyzacja jest rozłożona na wiele lat, najczęściej jest to okres 40 lat. Nic więc dziwnego, że mówi się o konieczności skrócenia tego okresu. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się projektem zmian ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obszarze amortyzacji środków trwałych w postaci budynków.
Amortyzacja budynków mieszkalnych – zmiany wprowadzone przez Polski Ład
Zanim przejdziemy do omówienia zasadniczego tematu przypomnimy pokrótce jak od 2023 roku wygląda amortyzacja budynków mieszkalnych. Pisaliśmy już na ten temat w łamach naszych artykułów, że wprowadzone zmiany przepisów przez Polski Ład pozbawiły osoby rozliczające najem prywatny na zasadach ogólnych (skala podatkowa) możliwości zaliczania m.in. odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z faktu, że począwszy od 2023 roku nie można już wybrać opodatkowania najmu na skali podatkowej.
Od 1 stycznia 2023 roku najem prywatny może być opodatkowany tylko zryczałtowanym podatkiem dochodowym |
|---|
Odpisy amortyzacyjne od nieruchomości mieszkalnych mogły być naliczane i zaliczane do kosztów uzyskania przychodów jedynie do końca 2022 roku pod warunkiem, że nieruchomość była nabyta do końca 2021 roku |
Pomimo licznych sporów z fiskusem, o których można przeczytać w wydawanych interpretacjach podatkowych, rozstrzygnięcia są jednoznaczne. Właściciele nieruchomości we wnioskach o wydanie interpretacji wskazują na niezgodność obecnie obowiązujących przepisów z konstytucją, chodzi o naruszenie praw nabytych. Przewija się argumentacja, że kupujący nieruchomość robił to z myślą, że będzie mógł ujmować odpisy amortyzacyjne w kosztach najmu. Jednak zmiana przepisów pozbawiła ich tego prawa przed upływem okresu do pełnego zamortyzowania nieruchomości. Organy podatkowe podnoszą jednak, że nie są od rozstrzygania zgodności ustaw z konstytucją. Wyroki sądowe, które zapadają w takich sprawach nie wnoszą niczego nowego. Wygląda na to, że wynajmujący będą musieli się pogodzić z tą sytuacją.
Jak wygląda amortyzacja budynku w 2023 roku?
Amortyzacji budynków w dalszym ciągu jest możliwa, ale począwszy od 2023 roku obejmuje jedynie budynki i budowle niemieszkalne.
Takie stanowisko potwierdza również wydana 28.06.2023 roku interpretacja indywidualna. W interpretacji tej, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej syg. 0113-KDIPT2-1.4011.324.2023.3.MAP, przedsiębiorca pyta czy będzie mógł zaliczyć w koszty uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od apartamentu nabytego w celu krótkoterminowego najmu? Przychody otrzymywane z tytułu najmu będą rozliczane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. A sam lokal w ewidencji Środków Trwałych został sklasyfikowany pod symbolem KŚT: 109.
Dyrektor KIS uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe, a w uzasadnieniu czytamy:
“Biorąc zatem pod uwagę obowiązujące przepisy prawa, należy stwierdzić, że znowelizowany art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania do lokali niemieszkalnych. Z tej też przyczyny, będzie miał Pan prawo zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od nabytego lokalu (który jak Pan wskazał stanowi lokal użytkowy – niemieszkalny) wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej.
Z powyższych względów przedstawione przez Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.”
Zobaczmy, jakie obecnie mamy stawki amortyzacji, które są zamieszczone w załączniku nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Poniżej pokazujemy stawki amortyzacji tylko dla niektórych nieruchomości.
| Budynki niemieszkalne | ||
| Lokale niemieszkalne | ||
| Podziemne garaże i zadaszone parkingi | ||
| Kioski towarowe o kubaturze poniżej 500m3 – trwale związane z gruntem |
Stawki amortyzacji opisane w tabeli dotyczą amortyzacji na zasadach ogólnych budynków niemieszkalnych. Ustawa o PIT przewiduje jeszcze dodatkowe zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych od budynków, o czym napiszemy poniżej.
Do amortyzacji budynków stosuje się tylko metodę liniową |
Nie można stosować metody degresywnej |
Amortyzacja budynków używanych lub ulepszonych – według stawek indywidualnych
Ustawodawca przewidział także szczególne formy dla amortyzacji budynków używanych lub ulepszonych. Najpierw jednak ustalmy, o jakich budynkach jest mowa.
| Budynek używany | Jeżeli przedsiębiorca wykaże, że przed jego nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż przedsiębiorca co najmniej przez okres 60 miesięcy |
|---|---|
| Budynek ulepszony | Jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez przedsiębiorcę na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku |
Indywidualne stawki amortyzacyjne dla tego typu budynków firmowych mogą być stosowane przez minimalny okres, o którym jest mowa w ustawie. Okres amortyzacji wynosi 10 lat – dla budynków (lokali) i budowli poza pewnymi wyjątkami, nie znajdą się tutaj:
- budynki handlowo-usługowe trwale związanych z gruntem, wymienione w rodzaju 103 Klasyfikacji i inne budynki niemieszkalne trwale związanych z gruntem, wymienione w rodzaju 109 Klasyfikacji,
- kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m3, domki kempingowe i budynki zastępcze, dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata.
Amortyzacja budynków niemieszkalnych – stawki indywidualne
Mowa jest tutaj o budynkach\lokalach, dla których w załączniku nr 1 do ustawy o PIT przyjęto 2,5% stawkę amortyzacji.
Budynek musi spełniać definicję budynku używanego |
40 letni okres amortyzacji będzie pomniejszony o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia oddania budynku po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez przedsiębiorcę |
Okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat |
|---|
Amortyzacja środków trwałych w postaci budynków – zmiany 2023
Na stronach rządowych pojawił się projekt poselski o zmianie ustaw o podatkach dochodowych w obszarze amortyzacji budynków. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu jest on skierowany do mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Założeniem projektu jest skrócenie okresu amortyzacji budynków i możliwość ustalania indywidualnych stawek amortyzacyjnych. To szczególne rozwiązanie skierowane jest do firm, które charakteryzuje wysoka stopa bezrobocia i niski dochód w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Projektowane rozwiązanie dotyczy tylko i wyłącznie środków trwałych w postaci budynków wprowadzonych do ewidencji po dniu 31 grudnia 2022 roku. Zobaczmy jakie zmiany znajdują się w projekcie.
Środki trwałe są budynkami/lokalami niemieszkalnymi i budowlami zaliczanymi do 1 i 2 grupy Klasyfikacji |
Budynki zostały wytworzone we własnym zakresie |
|---|
Budynki zostały po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych |
Nieruchomość znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym stopa bezrobocia wynosi co najmniej 150% stopy bezrobocia w kraju |
Dochód na jednego mieszkańca w gminie wynosi mniej niż 80% dochodu na mieszkańca w kraju |
Przy spełnieniu powyższych warunków okres amortyzacji budynków wyniósłby odpowiednio:
|
Wysokość stopy bezrobocia byłaby ustalana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast kwota dochodu na 1 mieszkańca wyliczany byłby w oparciu o wyliczenia kwot części wyrównawczej subwencji ogólnej dla gmin według zasad opisanych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dane te są publikowane corocznie w Monitorze Polskim w terminie do 31 grudnia.
Amortyzacja budynku – podsumowanie
W publikacji zaprezentowane zostały zmiany przepisów w amortyzacji budynków mieszkalnych, jakie zaczęły obowiązywać w związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu. Odejście od amortyzacji takich budynków jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych zmian. Osoby rozliczające najem na skali podatkowej zostały pozbawione praw nabytych, co jest podnoszone w zapytaniach kierowanych do fiskusa, co jednak nic nie zmienia w tym temacie. Co do projektu ustawy, to jest to niewątpliwie ciekawe rozwiązaniem dla sektora MŚP, którym trudniej jest pozyskiwać środki finansowe na prowadzenie działalności gospodarczej. W ocenie pomysłodawców nowe rozwiązanie powinno być zachętą dla inwestorów. W dłuższej perspektywie przełożyłoby się to na rozwój obszarów zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem. Kluczowe w tym projekcie jest to, że indywidualne stawki amortyzacji dotyczyłyby tylko budynków wytworzonych we własnym zakresie przez przedsiębiorcę. Do tej pory przepisy nie przewidywały takiego rozwiązania. Kryteria brane pod uwagę przy tej formie amortyzacji mogą na pierwszy rzut oka wydawać się zawiłe, jednak są one ogólnie dostępne i transparentne. W projekcie pojawia się data wejścia w życie 1 stycznia 2023 r., jednak obecnie projekt jest dopiero na etapie konsultacji i nie wiadomo kiedy zostanie mu nadany bieg legislacyjny. Jak pojawią się nowe informacje w tym temacie na pewno się nimi podzielimy.
811 
Marta Matylda Kania
Adrianna Glapiak
Krzysztof Janoś
Adam Sawicki
