Czy wystarczy tylko jedno pełnomocnictwo szczególne?

Każda osoba, o ile uzna to za potrzebne i konieczne, może ustalić pełnomocnika do załatwiania swoich spraw. Nas będzie interesowało pełnomocnictwo szczególne w kontekście załatwiania spraw podatkowych, szczególnie ważne na etapie kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego. W dzisiejszej publikacji napiszemy, czy wystarczy tylko jedno pełnomocnictwo szczególne.

Jakie mamy rodzaje pełnomocnictw?

Bardzo często osoby, które prowadzą działalność gospodarczą ustanawiają do prowadzenia swoich spraw pełnomocnika, który działa w imieniu przedsiębiorcy. Mamy kilka rodzajów pełnomocnictw:

Kto może zostać pełnomocnikiem?

Pełnomocnikiem w sprawach podatkowych może zostać każda osoba fizyczna, która ma zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem nie może zostać przykładowo kancelaria podatkowa, ale pracownik takiej kancelarii już tak. Bardzo często na pełnomocnika są powoływani: doradcy podatkowi, adwokaci i radcy prawni. Decyzja o ustanowieniu pełnomocnika jest poważnym krokiem. Trzeba pamiętać, że do takiej osoby powinniśmy mieć zaufanie a dodatkowo powinna się ona cieszyć nieposzlakowaną opinią. Pomimo, że pełnomocnik załatwia sprawę, to i tak odpowiedzialność za jego decyzję ponosi zawsze mocodawca. Ustanowienie pełnomocnika nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do czynnego udziału w postępowaniu.

Pełnomocnictwo szczególne – jak je ustanowić?

Jak już wspomnieliśmy pełnomocnictwo szczególne jest udzielane w konkretnej sprawie podatkowej. Przedsiębiorca może ustanowić kilku pełnomocników działających w tej samej sprawie. W takim przypadku każdy z nich działa samodzielnie. Żeby ustanowić pełnomocnictwo szczególne należy złożyć pełnomocnictwo do urzędu skarbowego na piśmie, ustnie do protokołu lub elektronicznie przez e-PUAP na formularzu PPS-1. Urzędem skarbowym właściwym do złożenia pełnomocnictwa będzie ten urząd, w którym prowadzona jest dana sprawa podatkowa. Od każdego pełnomocnictwa uiszcza się opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pełnomocnictwo jest udzielane członkowi najbliższej rodziny (np. małżonkowie, zstępni, wstępni, rodzeństwo), to wówczas opłaty skarbowej się nie pobiera.

Czy wystarczy jedno pełnomocnictwo szczególne?

Chodzi o sytuację, w której toczy się zarówno postępowanie kontrolne, jak i podatkowe. Powstały rozbieżności pomiędzy tym co jest zapisane w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, że w przypadku ustanowienia pełnomocnictwa szczególnego do działania w sprawie kontroli celno-skarbowej uznaje się, że pełnomocnictwo szczególne obejmuje również upoważnienie do działania w sprawie postępowania podatkowego. Natomiast zapis z ustawy Ordynacja podatkowa wskazuje, że pełnomocnictwo szczególne upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego. Na tym tle powstały rozbieżności w wydawanych rozstrzygnięciach sądowych. W części wyroków sądy stały na stanowisku, że pełnomocnictwo szczególne jest udzielane do części etapu postępowania, natomiast w innych wyrokach uznawano, że takie pełnomocnictwo obejmuje również postępowanie podatkowe. W wyniku powstałych rozbieżności sprawa trafiła pod obrady NSA w składzie 7 sędziów i została wydana uchwała, sygn akt II FPS 1/22 z dnia 25.04.2022 r. Rozstrzygany był zapis z ustawy Ordynacja podatkowa, a w szczególności pojęcie „w sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego”. NSA podjęło uchwałę, z której wynika, że na każdym etapie postępowania powinno być w aktach sprawy pełnomocnictwo szczególne na etapie:

• postępowania kontrolnego,
• postępowania podatkowego,
• odwołania od decyzji.

Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby to było to samo pełnomocnictwo szczególne, tylko musi być ponownie złożone i włączone do akt sprawy. Uchwała NSA rozwiała więc rozbieżności interpretacyjnie i mocodawcy nie będą już mieli wątpliwości, że na każdym etapie będą musieli ponownie przesłać pełnomocnictwo, co stanowi pewnego rodzaju uciążliwość. Opinie, jakie pojawiają się po wydanym wyroku idą w dwóch kierunkach, część zgadza się z wydanym wyrokiem, natomiast część uważa, że ustawodawca powinien doprecyzować przepisy, żeby z nich wynikało wprost, że pełnomocnictwo szczególne obejmuje zarówno postępowanie kontrolne, jak i podatkowe.