Przedsiębiorcy osiągający zyski niejednokrotnie decydują się na przekazanie darowizny na rzecz różnych organizacji, zajmujących się działalnością charytatywną. Warto pamiętać, że jeśli darowizna dla organizacji pożytku publicznego jest rzeczowa, może, ale nie musi być zwolniona z opodatkowania VAT. Jak to ustalić?

Darowizna rzeczowa a VAT

Mimo iż z założenia podatnik przekazujący towary w darowiźnie nie zarabia na takim działaniu, zgodnie z art. 7 ust. 2. pkt. 2 Ustawy o VAT powinno ono być traktowane jako dostawa towarów. Co za tym idzie – po spełnieniu odpowiednich warunków dostawa taka podlega opodatkowaniu VAT.

Dostawy rzeczowe podlegają opodatkowaniu VAT, jeżeli:

• Przedmiot dostawy jest własnością przedsiębiorstwa (np. jest towarem handlowym, wytworzonym produktem, składnikiem majątku trwałego)
• Przy nabyciu przedmiotu dostawy podatnik miał prawo do odliczenia VAT naliczonego*.

Darowizna dla organizacji pożytku publicznego

Mimo iż co do zasady darowizna rzeczowa stanowi dostawę podlegającą opodatkowaniu VAT, istnieje wyjątek, w ramach którego przedsiębiorca może przekazać darowiznę i nie opłacać od niej VAT .

Darowizna może zostać zwolniona z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 16 Ustawy o VAT. W przepisie wymienione są następujące warunki:

• Odbiorcą darowizny musi być organizacja pożytku publicznego, wymieniona w art. 3 ust. 2 i 3 Ustawy o działalności pożytku publicznego
• Celem darowizny jest działalność charytatywna, prowadzona przez wymienione wyżej organizacje
• Przedmiotem darowizny są produkty spożywcze, z wyłączeniem alkoholu.

Zatem, jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na przekazanie żywności odpowiednim instytucjom, co do zasady ma prawo nie opodatkowywać takiej darowizny w ramach VAT.

Darowizna rzeczowa – dokumentacja

Przekazanie darowizny rzeczowej – choć w świetle Ustawy o VAT traktowane jako dostawa towarów – nie stanowi właściwej sprzedaży. Tym samym generalnie przedsiębiorca nie wystawi w takim przypadku faktury, dokumentującej przekazanie towarów; nie ujmie też takiej transakcji w rejestrze ani deklaracji VAT.

W tym przypadku podstawą udokumentowania powinien być protokół przekazania darowizny. Przepisy podatkowe nie regulują, jakie elementy powinny być w nim zawarte, jednakże dla celów praktycznych najlepiej jest zawrzeć w nim przynajmniej:

• Dane firmy oraz dane organizacji pożytku publicznego
• Datę sporządzenia protokołu oraz (jeśli jest inna) datę przekazania darowizny rzeczowej
• Informację o przedmiocie darowizny – nazwa, rodzaj towaru, ilość
• Podpisy osób uprawnionych do wydania oraz przyjęcia darowizny.