Wykonywanie działalności za granicą a ubezpieczenie w ZUS

działalność gospodarcza za granicą a ZUS

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą na terenie co najmniej dwóch państw Unii Europejskiej, czy EOG, to – zgodnie z zasadą jednego ustawodawstwa, podlega pod ubezpieczenia tylko w jednym państwie. Czy wiesz, w którym?

Zasada miejsca wykonywania działalności

Przedsiębiorca podlega pod ubezpieczenia tego państwa, w którym faktycznie prowadzi działalność. Nie ma znaczenia, w którym państwie mieszka, ani w którym działalność została zarejestrowana.

Przykład 1.

Pan Marek zarejestrował firmę w Czechach, natomiast prowadzi ją w Polsce, dlatego podlega pod polski ZUS i tu musi opłacać składki wg polskich przepisów.

Przeniesienie działalności do innego państwa – wyjątek

Jeśli przedsiębiorca od pewnego czasu prowadzi działalność w Polsce i przeniesie ją na okres nie dłuższy niż 24 miesiące do innego państwa, wtedy wciąż może być ubezpieczony w Polsce. Z tego rozwiązania można skorzystać, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

  • działalność jest prowadzona w Polsce przez co najmniej 2 miesiące przed przeniesieniem jej za granicę,
  • prowadzenie działalności jest udokumentowana fakturami, rachunkami, umowami,
  • w Polsce jest utrzymywana infrastruktura pozwalająca na podjęcie działalności po powrocie,
  • przenoszona działalność powinna mieć podobny charakter do tej wykonywanej w Polsce.
Jeżeli spełnione są powyższe warunki, w celu podlegania pod polskie ubezpieczenie, należy złożyć w rodzimym ZUS, wniosek o wydanie zaświadczenia A1, które potwierdza podleganie polskim ubezpieczeniom.

Jeśli powyższe warunki nie są spełnione, w celu podlegania pod zagraniczne ubezpieczenie, czyli tam, gdzie jest prowadzona działalność, należy zgłosić się do tamtejszego podmiotu z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrować z polskich ubezpieczeń.

Przykład 2.

Pani Iwona prowadzi w Polsce zakład fryzjerski od 1 stycznia 2021 roku. W maju tego samego roku chce przenieść działalność do Niemiec na 2 lata, o profilu medycyny estetycznej. Pani Iwona powinna zarejestrować się do czeskich ubezpieczeń i wyrejestrować z polskich, ponieważ działalność za granicą nie ma podobnego charakteru do tej wykonywanej w Polsce.

Działalność za granicą dłuższa niż 24 miesiące

Jeśli działalność przeniesiona do innego państwa przekroczyła 24 miesiące, mija termin ważności wydanego zaświadczenia A1, co skutkuje obowiązkiem opłacania składek w kraju, do którego została przeniesiona działalność.

Istnieje jednak możliwość, aby przedsiębiorca dalej podlegał pod polskie ustawodawstwo. W tym celu należy skontaktować się z kieleckim oddziałem ZUS, który – w imieniu przedsiębiorcy – powinien wystąpić z wnioskiem o zawarcie porozumienia wyjątkowego do instytucji zagranicznego państwa. Jeśli podmiot zagraniczny wyrazi zgodę, do zakończenia prowadzenia działalności za granicą można w dalszym ciągu opłacać składki na ubezpieczenia w Polsce.

Porozumienie wyjątkowe może również zostać zawarte, gdy z góry wiadomo, że okres przeniesienia działalności za granicę będzie trwał dłużej niż 24 miesiące. W takiej sytuacji należy od razu wystąpić do Oddziału ZUS w Kielcach o zawarcie porozumienia wyjątkowego.

Warto tutaj mieć na uwadze, że to nie polski ZUS, ale zagraniczny wydaje zgodę lub jej odmawia i to od jego oceny stanu faktycznego zależy rozpatrzenie sprawy.

Kilka miejsc wykonywania działalności

Osoby, które prowadzą aktywną działalność na terenie kilku państw unijnych również podlegają pod ubezpieczenie tylko jednego państwa – tego, w którym przedsiębiorca ma miejsce zamieszkania, jeśli w tym kraju wykonuje znaczną część działalności.

Znaczną część działalności ustala się w oparciu o kryteria, jak np.:

  • obrót,
  • czas pracy,
  • liczba świadczonych usług,
  • dochód.

Jeśli co najmniej 25% z powyższych kryteriów dotyczy miejsca zamieszkania, w tym państwie podlega się ubezpieczeniom.

Przykład 3.

Pan Patryk prowadzi działalność w Polsce oraz w Czechach, a mieszka w Polsce. W Polsce na działalność poświęca 20 dni w miesiącu, w Czechach – 10. Pan Patryk podlega pod polskie ubezpieczenie, ponieważ w tym kraju wykonuje znaczną część działalności.

Osoby, które prowadzą działalność na terenie kilku państw, natomiast w miejscu zamieszkania nie wykonują znacznej działalności są objęte zabezpieczeniem społecznym w tym państwie, w którym znajduje się tzw. centrum zainteresowania dla tej działalności.

Centrum zainteresowania określa się, biorąc pod uwagę wszystkie aspekty prowadzonej działalności, a zwłaszcza:

  • stałe miejsce prowadzenia działalności,
  • jej zwyczajowy charakter,
  • okres trwania działalności,
  • liczbę świadczonych usług,
  • zamiar, który wynika ze wszystkich uwzględnionych okoliczności.

Przykład 4.

Pani Joanna, mieszkająca w Polsce wykonuje tu działalność przez 10 dni w miesiącu, a w Czechach przez 20. Mimo że w Polsce pani Joanna nie wykonuje znacznej części działalności, to jeśli tu jest centrum zainteresowania dla tej działalności – podlega pod polskie ustawodawstwo ubezpieczeniowe.

Działalność w jednym państwie oraz stosunek pracy w drugim

Przedsiębiorca, prowadzący działalność w jednym państwie oraz wykonujący pracę najemną w drugim podlega pod ubezpieczenia społeczne w państwie, w którym pracuje. Należy jednak upewnić się, czy zagraniczne przepisy nie nakładają na pracowników obowiązku opłacania w tym kraju składek za działalność prowadzoną w innym.

Ponadto, należy skontaktować się z polskim ZUS, który ustali szczegóły podlegania pod krajowe i zagraniczne ubezpieczenie.

Aby potwierdzić odprowadzanie składek we właściwym państwie, należy złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia A1 w instytucji ubezpieczeniowej w kraju, w którym jest wykonywana praca.

Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

księgowość biuro rachunkowe online księgowość biuro rachunkowe online
Darmowy program do faktur online Darmowy program do faktur online Darmowy program do faktur online

O księgowości wiemy wszystko,
żebyś Ty nie musiał

Daj się zaskoczyć profesjonalnej wiedzy naszych księgowych i oddaj swoje rozliczenia w dobre ręce. A może wolisz samodzielną księgowość? Nasz program do księgowania online jest wyjątkowo prosty i intuicyjny w obsłudze, podobnie jak narzędzie do wystawiania faktur. Wybierz to, co najlepiej odpowiada Twoim potrzebom - ręczymy za każdą z usług ifirma.pl.

Romek

z ifirma.pl

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami

Załóż darmowe konto i testuj ifirmę bez zobowiązań

Nowoczesna

Rzetelna

Księgowość