Ochrona przy dokonaniu potrąceń w przypadku umów cywilnoprawnych

W przypadku dokonania potrąceń z umowy cywilnoprawnej (tj. umowy zlecenia czy umowy o dzieło) ważne jest to, czy wynagrodzenie z takiej umowy jest stałym i głównym źródłem utrzymania zleceniobiorcy czy nie. Ogólne zasady w przypadku umów cywilnoprawnych są takie, że wynagrodzenie uzyskane z tytułu tych umów nie podlegają ochronie przed potrąceniami z tytułu zajęć komorniczych.

W przypadku dokonania potrąceń z umowy cywilnoprawnej (tj. umowy-zlecenia czy umowy o dzieło) ważne jest to, czy wynagrodzenie z takiej umowy jest stałym i głównym źródłem utrzymania zleceniobiorcy czy nie. Ogólne zasady w przypadku umów cywilnoprawnych są takie, że wynagrodzenie uzyskane z tytułu tych umów nie podlegają ochronie przed potrąceniami z tytułu zajęć komorniczych.

Potrącenia w umowach cywilnoprawnych

Jest od tej reguły wyjątek, a mianowicie to, że: Jeżeli jest to główne i stałe źródło, którego celem jest zapewnienie utrzymania, to znaczy umowa cywilnoprawna zawarta jest na dłuższy okres a wynagrodzenie ma charakter powtarzający się, to mogą być tutaj zastosowane przepisy art. 833 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 833 § 2 tego Kodeksu. „Art. 833. §1. Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy. §2. Przepis §1 stosuje się odpowiednio do uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy oraz wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania.” I w takim przypadku można ubiegać się o to, aby został zastosowany przez komornika art. 87 § 3 Kodeksu pracy. Co oznacza, że wszystkie należności, które zleceniobiorca otrzymuje regularnie podlegają ochronie przed potrąceniami. Czyli, tak jak mówi wskazany wyżej art. 87: „§3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia,
w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.”

Przykład 1

Pracodawca zatrudnia zleceniobiorcę na podstawie umowy-zlecenia na kwotę 2.000,00 zł brutto, otrzymał pismo od komornika o zajęciu wynagrodzenia. Umowa-zlecenie została zawarta na dłuższy okres czasu i jest to jedyne źródło dochodu tej osoby. W tym przypadku pracodawca powinien przelać na konto komornika wynagrodzenie po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ale nie uwzględniamy tutaj kwoty wolnej od potrąceń obowiązującej w Kodeksie pracy ponieważ obowiązuje ona tylko przy umowie o pracę. Natomiast potrącenia mogą być dokonane w granicach podanych w wymienionym wyżej art. 87 Kp.

Przykład 2

Pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie umowy o pracę na 2.500,00 zł brutto i jednocześnie umowę-zlecenia na 500,00 zł brutto. Czyli mamy tutaj do czynienia z równoległym występowaniem w jednej firmie zarówno umowy o pracę jak i umowy-zlecenia. Pracodawca otrzymał pismo o zajęciu wynagrodzenia. W piśmie komornik nie wskazał, że należy stosować potrącenia na zasadach wynikających z Kodeksu pracy, a to oznacza, że pensja z umowy-zlecenia podlega potrąceniu w całości. Potrącenia z umowy o pracę dokonujemy w oparciu o przepisy ujęte w Kodeksie pracy. Natomiast jeżeli jest to umowa cywilnoprawna, która nie ma charakteru umowy stałej, to w takim przypadku ochronie podlega tylko kwota niezbędna dla pracownika i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie. A jaka będzie to kwota wolna od potrąceń – ustala komornik. Reguluje to art. 829 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego: „Nie podlegają egzekucji: 5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;„

Ważne!

Należy jak najszybciej powiadomić komornika w przypadku, gdy zachodzą jakieś przeszkody które uniemożliwiają dokonania potrącenia z tytułu umowy cywilnoprawnej w pełnej wysokości wskazanej przez komornika.

Przykład 3

Pracodawca zatrudnia zleceniobiorcę na podstawie umowy-zlecenia. Umowa-zlecenie nie ma charakteru umowy stałej, jest to umowa jednorazowa. Otrzymuje pismo od komornika o zajęciu wynagrodzenia. W tej sytuacji komornik może zająć wynagrodzenie w całości. Ale może on też dokonać wyłączenia z zajęcia części wynagrodzenia. Dlatego należy w tym celu skierować pismo do komornika. Komornik ustala kwotę niezbędną dla pracownika i jego rodziny na utrzymanie przez 2 tygodnie. Autor: Małgorzata Michalak – ifirma.pl

Ochrona przy dokonaniu potrąceń w przypadku umów cywilnoprawnych