Paragon z NIP do 450 zł - faktura zwykła czy uproszczona?

Spis treści:

Obecnie nie ma już możliwości wystawienia faktury do paragonu dla przedsiębiorcy, na którym nie znajduje się NIP nabywcy, grożą za to wysokie sankcje zarówno dla sprzedawcy, jak i dla nabywcy. W dzisiejszej publikacji odpowiemy sobie na pytanie, czy od paragonu poniżej i powyżej 450 zł z NIP nabywcy można odliczyć podatek VAT.

Paragon z NIP do kwoty 450 zł a prawo do odliczenia VAT

Przez wiele lat toczyły się spory wokół paragonów z NIP nabywcy na kwotę do 450 zł (100 euro). Pomimo że ustawa o podatku VAT począwszy od 2013 roku, uznawała takie paragony za fakturę uproszczoną, to i tak przedsiębiorcy najczęściej prosili o wystawienie faktury, ponieważ mieli wątpliwości czy taki dokument pozwala na odliczenie podatku VAT naliczonego. Z ustawy o podatku VAT wynika wprost, jakich elementów może nie zawierać faktura do kwoty 450 zł (100 euro), co pozwala ustalić jakie elementy powinny się znaleźć na fakturze uproszczonej:

data wystawienia faktury,
kolejny numer,
imię i nazwisko lub nazwę sprzedawcy, w tym jego NIP,
numer NIP nabywcy,
nazwa towaru/usługi,
kwota należności ogółem,
kwotę podatku VAT.

Jeśli paragon fiskalny na kwotę do 450 zł (100 euro) zawiera wszystkie niezbędne elementy wymienione powyżej, to stanowi fakturę uproszczoną.

Faktura uproszczona jest traktowana jak każda inna faktura VAT będąca podstawą do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Przykład 1

Pan Michał kupił artykuły biurowe do swojej firmy za kwotę 369 zł brutto. Na potwierdzenie zakupu otrzymał paragon fiskalny, który zawiera elementy typowe dla faktury uproszczonej. Paragon stanowi podstawę do odliczenia podatku VAT naliczonego, który w tym przypadku wynosi 69 zł (369 zł x 23/123).

Czy do paragonu na kwotę do 450 zł można wystawić fakturę?

Objaśnienia Ministra Finansów w sprawie uznania paragonu z NIP nabywcy do kwoty 450 zł za fakturę uproszczoną rozwiały wątpliwości przedsiębiorców co do wystawiania faktur do paragonów z NIP do kwoty 450 zł (100 euro). W objaśnieniach zostało jasno wyartykułowane, że w przypadku wystawienia paragonu z NIP nabywcy do kwoty 450 zł nie wystawia się faktury, ponieważ jedna transakcja nie może być udokumentowana dwoma fakturami.

Dokument sprzedaży zaewidencjonowana na kasie fiskalnej (paragon) do kwoty 450 zł (100 euro), jeśli zawiera niezbędne elementy właściwe dla faktury uproszczonej, jest traktowany jak standardowa faktura VAT.

Zgodnie z objaśnieniami Ministra Finansów sprzedawca musi odmówić kupującemu wystawienia faktury standardowej, ponieważ oznaczałoby to, że w obrocie gospodarczym znajdują się dwa dokumenty potwierdzające jedną transakcję sprzedaży.

Jeśli nabywca chce otrzymać fakturę, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę przed wystawieniem paragonu.

Co jednak w sytuacji, w której zostanie wystawiony paragon z NIP nabywcy na kwotę powyżej 450 zł, czy przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego?

Paragon z NIP-em powyżej 450 zł a odliczenie VAT

Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, czy przedsiębiorca ma prawo odliczyć VAT od paragonu z NIP na kwotę powyżej 450 zł, zobaczmy komu i na jakich zasadach przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Przedsiębiorca odliczy podatek VAT naliczony od zakupów pod warunkiem, że:

Jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Faktura zostanie wystawiona przez sprzedawcę zarejestrowanego do podatku VAT.

Zakupione towary lub usługi mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i z wykonywaniem czynności opodatkowanych w VAT.

Posiada:

fakturę,
fakturę uproszczoną,
dokument celny,
bilet uznany za fakturę.

Wydatek nie dotyczy zakupu usług noclegowych lub gastronomicznych, od których nie przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Jeżeli przedsiębiorca wykonuje zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione od podatku VAT, to może mieć prawo do proporcjonalnego odliczenia VAT.

Jeśli z ustawy VAT wynika, że VAT może być odliczony tylko w części, przykładowo VAT od samochodów osobowych wykorzystywanych w działalności i prywatnie prawo do odliczenia 50% VAT.

Jak widać katalog okoliczności, w których może dojść do odliczenia podatku VAT naliczonego, jest dość precyzyjnie opisany w ustawie o VAT i nie można go traktować rozszerzająco. Jednak z przepisów nie wynika, jak traktować paragon z NIP nabywcy na kwotę powyżej 450 zł?

W jednej z interpretacji podatkowych nr 0111-KDIB3-3.4019.15.2021.2.PK z dnia 06.07.2022 r., która dotyczyła co prawda rozstrzygnięcia w innej sprawie, można przeczytać m.in., że sprzedaż zaewidencjonowana na kasie fiskalnej i potwierdzona paragonami z NIP o wartości powyżej 450 zł (100 euro), do których nie zostały wystawione faktury VAT, należy uznać za sprzedaż detaliczną. A to oznacza, że paragon z NIP powyżej 450 zł nie daje przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT.

W przepisach zostało jasno sprecyzowane, że tylko paragon z NIP nabywcy do kwoty 450 zł jest traktowany jak faktura uproszczona, tym samym tylko od takiego paragonu przedsiębiorcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Ważne!
Jeżeli przedsiębiorca będzie posiadał paragon z NIP na kwotę powyżej 450 zł (100 euro), nie odliczy na tej podstawie podatku VAT naliczonego.

Przykład 2

Pan Jakub prowadzi działalność budowlaną, kupił wiertarkę do firmy za kwotę 984 zł brutto. Na wystawionym paragonie fiskalnym znajduje się NIP firmy i typowe dane dla faktury uproszczonej. Jeśli jednak pan Jakub nie uzyska od sprzedawcy faktury standardowej, nie będzie miał prawa do odliczenia 184 zł podatku VAT naliczonego (984 zł x 23/123) od tego zakupu.

KSEF a paragony fiskalne z NIP

W związku z planowanym wdrożeniem obowiązkowego wystawiania faktur w KSEF rodzi się pytanie a co z fakturami uproszczonymi? Otóż ustawodawca wprowadził przepisy epizodyczne dotyczące wystawiania faktur, które zaczną obowiązywać od 1 lutego 2026 r.

W okresie od dnia 1 lutego 2026 r. do dnia 31 lipca 2026 r. przedsiębiorcy zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych dokonujący czynności dokumentowanych fakturami, o których mowa w art. 106e ust. 5 pkt 3 – do kwoty 450 zł (100 euro), w tym paragonami fiskalnymi uznanymi za faktury, mogą wystawiać faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej. Nie będzie obowiązku wprowadzania takich faktur do KSEF.

Od 1 sierpnia 2026 r. planowana jest likwidacja wystawiania faktur z kasy rejestrującej, wszystkie faktury będą wystawiane w KSEF.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat paragonu z NIP-em na kwotę poniżej i powyżej 450 zł (100 euro) w kontekście prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Ustawa o podatku VAT w sposób precyzyjny i jednoznaczny określa przypadki, w których przedsiębiorca, czynny podatnik VAT, będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od transakcji zakupu towarów czy usług.

Jak się okazuje, nie każdy paragon z NIP nabywcy będzie stanowił dokument będący podstawą do odliczenia podatku VAT. Ministerstwo Finansów w objaśnieniach podatkowych rozwiało wątpliwości co do faktur uproszczonych, tylko paragony z NIP do kwoty 450 zł dają prawo do odliczenia VAT naliczonego. Przedsiębiorca, który będzie posiadał paragon z NIP na kwotę powyżej 450 zł, nie będzie mógł odliczyć podatku VAT naliczonego od takiej transakcji, więc powinien zadbać o wystawienie faktury.

Stan prawny na dzień: 12.05.2025 r.