Koszty samochodowe nie zawsze z ograniczonym odliczeniem VAT

Przedsiębiorca ma ograniczone prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków dotyczących samochodów osobowych wykorzystywanych w sposób mieszany, może odliczyć podatek VAT tylko w wysokości 50%. Problematyczne w ocenie są kategorie kosztów samochodowych, od których odliczenie podatku VAT musi być limitowane. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się odpowiedzią na pytanie, od których kosztów samochodowych można odliczyć 100% VAT, pomimo że samochód jest wykorzystywany w sposób mieszany w działalności gospodarczej.

Co to są wydatki związane z pojazdami samochodowymi?

Jak zajrzymy do ustawy o podatku VAT, to znajdziemy informację na temat tego, w jaki sposób ustawodawca definiuje wydatki związane z pojazdami samochodowymi i zostały tam wskazane koszty dotyczące:

1. Nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów.
2. Używania pojazdów na podstawie umowy najmu, leasingu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze związane z tą umową.
3. Nabycia lub importu paliw, oleju napędowego, gazu wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji, nabycia innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Największe wątpliwości mogą budzić określenia dotyczące wydatków eksploatacyjnych, które nigdzie tak naprawdę nie zostały zdefiniowane. Jedynie w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów dotyczących samochodów osobowych można znaleźć informację, że do wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego (wydatków eksploatacyjnych) można zaliczyć m.in.:

• nabycie paliw silnikowych,
• serwis samochodu,
• wymianę opon,
• myjnię,
• naprawy i części zamienne,
• wymianę płynu hamulcowego oraz płynu do spryskiwaczy,
• opłaty za przejazd autostradą,
• badania diagnostyczne,
• abonament radiowy wyłącznie za radio wykorzystywane w samochodzie,
• czynsz najmu/dzierżawy garażu/miejsca postojowego/parkingu,
• remont powypadkowy samochodu.

Oczywiście jest to tylko przykładowy katalog takich wydatków. Co jednak jak poniesiemy jakiś wydatek związany z pojazdem samochodowym, który trudno zakwalifikować do wydatków eksploatacyjnych? Spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie poniżej.

Czy koszty samochodowe to zawsze wydatki eksploatacyjne?

Otóż na tak zadane pytanie można udzielić tylko jednej odpowiedzi, że oczywiście nie wszystkie koszty samochodowe muszą mieć charakter wydatków eksploatacyjnych. Takimi typowymi wydatkami, które nie mają takiego charakteru mogą być koszty związane ze sprzedażą samochodu. W takim przypadku przedsiębiorca bardzo często musi podjąć pewne dodatkowe działania, żeby ta sprzedaż doszła do skutku. Może się okazać, że przed sprzedażą samochodu będzie musiał:

• zasięgnąć opinii rzeczoznawcy o stanie technicznym swojego pojazdu,
• zamieścić ogłoszenia o sprzedaży,
• w niektórych przypadkach zorganizować przetarg na sprzedaż,
• niekiedy może się zdecydować zlecić organizację takiej sprzedaży firmie zewnętrznej.

Czy w takich przypadkach przedsiębiorca będzie miał również ograniczone prawo odliczenia podatku VAT?

Odwołamy się jeszcze do nieco innej sytuacji. Jeśli przykładowo przedsiębiorca zdecyduje się zamieścić na samochodzie, wykorzystywanym w sposób mieszany w działalności gospodarczej, reklamy własnej firmy w formie oklejenia pojazdu, to czy będzie miał prawo do odliczenia 100% VAT? W takim przypadku samochód posłuży mu jedynie, jako nośnik informacji o firmie, która jest skierowana do potencjalnych klientów. Jedna z firm wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji w takiej sprawie zadając pytanie, czy będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT w 100% od takiej usługi. W odpowiedzi Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji nr IPPP1/443-1397/14-2/JL z dnia 16.02.2016 r. uznał, że tego typu usługa nie ma związku z wydatkami eksploatacyjnymi i przysługuje odliczenie podatku VAT na zasadach ogólnych.

Koszty samochodowe nie zawsze z ograniczonym odliczeniem VAT

Bazując na zapisach w ustawie o podatku VAT (art. 86a) nie ma podstaw, żeby do wspomnianych tam wydatków eksploatacyjnych czy związanych z używaniem pojazdu samochodowego zaliczyć te koszty, które w sposób bezpośredni i bezsprzeczny są związane ze sprzedażą samochodu. W związku z powyższym wydaje się, że od takich wydatków przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT na zasadach ogólnych.

Działalność opodatkowana i zwolniona – jaki VAT można odliczyć?

Jeżeli przedsiębiorca wykonuje zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione, to w jego przypadku będzie możliwe odliczenie podatku VAT jedynie w części. Jaka to będzie proporcja i sposób jej wyliczenia został szczegółowo opisany w ustawie o podatku VAT.

Jeżeli przedsiębiorca będzie mógł podzielić wydatki na te, które dotyczą tylko czynności opodatkowanych lub tylko czynności zwolnionych, to wówczas będzie mógł VAT rozliczać na zasadach ogólnych.

Przykład 1

Przedsiębiorca wykonuje usługi budowlane. Dokonuje zakupów niezbędnych materiałów i towarów do realizacji tej usługi. Jednocześnie zajmuje się również ubezpieczeniami, które korzystają ze zwolnienia przedmiotowego w VAT. W takim przypadku, jeżeli będzie posiadał 2 samochody i jednym z nich będzie dowoził materiały na budowę a drugim jeździł na spotkania z klientami w sprawie ubezpieczeń, to w przypadku usług budowlanych będzie mógł odliczyć podatek VAT naliczony od ponoszonych wydatków samochodowych na zasadach ogólnych. Natomiast w przypadku usług ubezpieczeniowych nie ma w ogóle prawa do odliczenia podatku VAT.

Przykład 2

Przedsiębiorca zakupił samochód osobowy, który wykorzystuje zarówno w działalności opodatkowanej, jak i zwolnionej. W takim przypadku nie ma możliwości obiektywnego określenia, w jakiej części taki samochód jest wykorzystywany w jednej, czy drugiej działalności. W takim przypadku nie pozostaje nic innego, jak ustalić wskaźnik proporcji VAT i w ten sposób obliczyć podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu. Wykonywanie działalności opodatkowanej i zwolnionej najczęściej w pewnych obszarach wiąże się z koniecznością obliczenia wskaźnika proporcji VAT, którym będzie obliczany podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu.

Podsumowanie

W publikacji przeprowadzona została analiza co zasadności odliczania podatku VAT w pełnej wysokości od tych kosztów samochodowych, które nie kwalifikują się do tzw. wydatków eksploatacyjnych. Brak ustawowej definicji takich wydatków może powodować pewnego rodzaju obawy, co do prawidłowości takiej kwalifikacji. Przepisy na ten temat milczą, brakuje również interpretacji podatkowych, na które można by było się powołać. Przeprowadzony wywód pozwala jedynie na wyciągnięcie stosownych wniosków, które mogą być wykorzystane w bardziej wnikliwych analizach. Jeżeli przedsiębiorca uzna, że w jego przypadku ponoszone tego typu wydatki stanowią znaczący udział, to wskazane byłoby złożenie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w tym temacie. Podmioty, które wykonują zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione nie mogą zapominać o proporcjonalnym rozliczaniu podatku VAT naliczonego, które w każdym przypadku będzie wyglądało inaczej.