Ulga na złe długi w zaliczce na PIT – rozliczenie ulgi w trakcie roku

Pojęcie ulgi na złe długi przez wiele lat odnosiło się jedynie do płatności w części dotyczącej podatku VAT. Ta zasada się jednak zmieniła i począwszy od 2020 roku z ulgi na złe długi mogą skorzystać przedsiębiorcy również w podatku dochodowym. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem rozliczenia ulgi na złe długi w zaliczce na PIT w trakcie roku podatkowego.

Ulga na złe długi – jak to działa?

Być może wielu przedsiębiorców słyszało hasło “ulga na złe długi”, jednak tak naprawdę nie wiedzą o co w tym wszystkim chodzi. Otóż możliwość skorzystania z ulgi na złe długi dotyczy sytuacji, w których nabywca nie zapłacił za fakturę sprzedawcy. W ustawie o PIT wymienionych jest kilka warunków, które muszą być spełnione, żeby rozliczyć ulgę na złe długi, a podstawowe z nich to:

Nie zawsze można skorzystać z ulgi na złe długi, muszą być spełnione pewne warunki ustawowe.

Przy okazji tego ostatniego warunku warto podkreślić, że ulga na złe długi jest rozliczana, pod warunkiem, że obydwie strony transakcji, zarówno wierzyciel jak i dłużnik, mają opodatkowane dochody na terytorium Polski. Potwierdzają to organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, np. takie stanowisko jest prezentowane w interpretacji z dnia 11.03.2021 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.557.2020.1.ANK. Oznacza to, że jeżeli chociaż jedna strona transakcja będzie miała opodatkowane dochody poza Polską, to wierzyciel nie będzie miał prawa a dłużnik obowiązku do zastosowania ulgi na złe długi.

Ulga na złe długi może być rozliczona po zakończonym roku podatkowym w zeznaniu rocznym, ale ustawa o PIT pozwala również na zastosowanie ulgi już w trakcie roku podatkowego.

Ulga na złe długi w zaliczce na PIT – rozliczenie ulgi w trakcie roku

Co do rozliczenia ulgi w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczki na podatek PIT, to przepisy pozwalają na tego typu działanie, mowa jest o tym wprost w ustawie.

Przykład 1

Pani Edyta dnia 5 marca 2023 r. wystawiła fakturę sprzedaży na kwotę netto 5.000 zł z terminem płatności 10 marca 2023 r. Nabywca nie uregulował płatności w przeciągu 90 dni, tj. do 8 czerwca 2023 r. Oznacza to, że jeżeli do dnia upływu terminu do uregulowania zaliczki za czerwiec (20.07.2023 r.) wierzytelność nie zostanie uregulowana, to pani Edyta będzie mogła pomniejszyć dochód do opodatkowania o kwotę 5.000 zł. W tym samym okresie dłużnik ma obowiązek zwiększyć dochód do opodatkowania o taką samą kwotę, bez względu na to, czy wierzyciel skorzysta z ulgi na złe długi, czy nie.

Przykład 2

Pan Adrian wystawił fakturę na kwotę 30.000 zł dnia 1 czerwca 2023 r. z terminem płatności do 30 czerwca 2023 r. Faktura nie została zapłacona do 28 września 2023 r., a więc w terminie 90 dni. Oznacza to, że jeżeli nie będzie płatności do 20.10.2023 r., to ma prawo pomniejszyć dochód do opodatkowania o tę kwotę. Za wrzesień dochód pana Adriana wyniósł 10.000 zł a więc zgodnie z przepisami za wrzesień dochód pomniejszy tylko o 10.000 zł a 20.000 zł rozliczy w kolejnych miesiącach. Za miesiąc październik dochód wyniósł 40.000 zł a więc będzie można go pomniejszyć o nieodliczone wcześniej 20.000 zł. Zaliczka na podatek dochodowy będzie liczona od kwoty 20.000 zł (40.000 zł – 20.000 zł). Dłużnik ma obowiązek zwiększyć podstawę do opodatkowania od razu o całą kwotę 30.000 zł w rozliczeniu zaliczki za miesiąc wrzesień.

Przykład 3

W dniu 1 lipca 2023 r. minęło 90 dnia od upływu terminu płatności za fakturę na kwotę 50.000 zł. Przedsiębiorca/sprzedawca zmniejszył dochód do opodatkowania na tę kwotę. We wrześniu 2023 r. dłużnik uregulował zaległe zobowiązanie w pełnej wysokości. Oznacza to, że dochód do opodatkowania za wrzesień należy powiększyć o 50.000 zł i zapłacić od takiej sumy zaliczkę na podatek dochodowy.

Podsumowanie

Rozliczanie ulgi na złe długi na gruncie przepisów podatkowych ma inny wymiar dla wierzyciela i inny dla dłużnika. Wierzyciel ma prawo do skorzystania z ulgi a dłużnik obowiązek. Oznacza to, że w przypadku dłużnika nieopłacenie zobowiązania w terminie 90 dni zawsze będzie się wiązało z podwyższeniem dochodu do opodatkowania w rozliczeniu za okres, w którym to 90 dni mija. Przy czym dla dłużnika bez znaczenia pozostaje fakt, czy wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi, czy nie. Wierzyciel może skorzystać z ulgi już w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Ważne jest jednak, żeby kwota dochodu nie była niższa o kwoty wierzytelności. Jeśliby się tak zdarzyło, to różnicę można rozliczyć w kolejnych okresach w trakcie roku podatkowego. Ulga na złe długi jest rozliczana bez względu na wybraną formę opodatkowania działalności gospodarczej. Z ulgi mogą skorzystać zarówno przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek według skali podatkowej, podatek liniowy czy zryczałtowany podatek dochodowy.