Nowe objaśnienia MF dotyczące paragonów z NIP

Od 1 stycznia 2020 r. zmieniły się diametralnie zasady wystawiania faktur do paragonów. Obecnie zarówno dostawca, jak i nabywca muszą być bardzo czujni w sytuacji, gdy będzie wystawiana faktura do paragonu. Wysokie sankcje VAT dla obu stron transakcji dodatkowo wprowadzają dość dużą nerwowość w tym obszarze, aby nie popełnić jakiegoś błędu, który przełoży się na konsekwencje finansowe. Ściśle związane z tą problematyką jest traktowanie paragonu jako faktury uproszczonej. Z uwagi na liczne kontrowersje Ministerstwo Finansów wydało objaśnienia podatkowe.

Jaki jest cel objaśnień podatkowych?

Przedsiębiorcy i księgowi w sytuacjach, gdy dochodzi do rozbieżności stanowisk na jakiś temat podatkowy z niecierpliwością oczekują na wiążące stanowisko Ministerstwa Finansów i tak też było w tej sytuacji. Przypomnijmy, że objaśnienia podatkowe są wiążące zarówno dla fiskusa, jak i dla przedsiębiorcy, dlatego tak ważne jest właściwe ich stosowanie. Od początku 2020 roku rozgorzała dyskusja czy można i czy należy wystawiać faktury do paragonu z NIP nabywcy w sytuacji, gdy wartość transakcji mieści się w przedziale kwotowym do 450 zł (100 euro)? Ministerstwo Finansów odniosło się do tej problematyki w swoich objaśnieniach.

Jakie zagadnienia zostały poruszone w objaśnieniach MF?

Otóż jak wynika z tekstu objaśnienia MF dotyczy ono uznawania paragonów fiskalnych z numerem NIP nabywcy do wartości 450 zł (100 euro) za faktury uproszczone oraz zasad ewidencjonowania faktur uproszczonych w nowym JPK_VAT (deklaracja + ewidencja).

W objaśnieniach odniesiono się do następujących problematycznych kwestii:

1. Istota faktury uproszczonej i paragonu fiskalnego z NIP nabywcy.
2. Wystawienie faktury do paragonu fiskalnego.
3. Faktury zbiorcze do faktur uproszczonych.
4. Numer faktury na paragonie z NIP.
5. Korekta faktury uproszczonej.
6. Wykazywanie faktur uproszczonych w nowym JPK.

Faktury uproszczone i paragony z NIP nabywcy – istota zagadnienia

Jak już wskazano na wstępie od 1 stycznia 2020 r. nie ma możliwości wystawienia faktury do paragonu na rzecz przedsiębiorcy jeżeli nie znalazł się na nim NIP firmy. Jednak przepisy ustawy o VAT przewidują, że nie zawsze należy wystawiać fakturę do paragonu. W przypadku transakcji sprzedaży zawieranych pomiędzy podmiotami gospodarczymi na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (100 euro), sprzedawca ma prawo udokumentowania ją paragonem fiskalnym zawierającym numer NIP nabywcy jest to faktura uproszczona.

Zgodnie z przepisami dyrektywy 2006/112/WE faktury uproszczone muszą zawierać co najmniej następujące dane:

• datę wystawienia faktury,
• dane identyfikacyjne podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi,
• dane określające rodzaj dostarczonych towarów lub wykonanych usług,
• należny VAT lub dane potrzebne do jego obliczenia,
• w przypadku gdy wystawiona faktura jest dokumentem lub notą uznaną za fakturę na mocy art. 219, wyraźne i jednoznaczne odniesienie do tej faktury pierwotnej oraz konkretnych danych, które ulegają zmianie.

Zgodnie z ww. dyrektywą państwa członkowskie muszą uznawać za fakturę uproszczoną każdy dokument, który zawiera powyższe dane.

Natomiast zgodnie z przepisami ustawy o VAT jeżeli kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł (100 euro) faktura może nie zawierać takich danych, jak:

• imię i nazwisko lub nazwa nabywcy towarów lub usług oraz jego adres,
• miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto),
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
• stawka podatku,
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, pod warunkiem, że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku.

Faktura taka musi jednak zawierać numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (NIP). Oznacza to, że paragon fiskalny może stanowić fakturę uproszczoną pod warunkiem, że paragon ten zawiera numer NIP nabywcy.

Zgodnie z objaśnieniami MF paragony, w których kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo kwoty 100 euro, zawierające NIP nabywcy muszą być zgodnie z dyrektywą traktowane jak faktura.

Wystawienie faktury do paragonu fiskalnego

Jeżeli chodzi o transakcje pomiędzy przedsiębiorcami to od 1 stycznia 2020 r., jeżeli sprzedaż została zarejestrowana na kasie rejestrującej i potwierdzona paragonem fiskalnym, fakturę z numerem NIP wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon ten zawiera NIP nabywcy. Czyli już w momencie sprzedaży klient musi zdecydować, czy kupuje jako podatnik, czy jako konsument.

Jeżeli natomiast chodzi o konsumenta to na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Paragon wystawiony na rzecz konsumenta nie zawiera numeru NIP nabywcy, w związku z tym faktura również nie będzie zawierała numeru NIP nabywcy.

Jak można przeczytać w objaśnieniach MF:

Faktury zbiorcze do faktur uproszczonych

W objaśnieniach zawarto informację, że brak jest możliwości wystawienia faktur zbiorczych do faktur uproszczonych, ponieważ powstałoby ryzyko wystawienia dwóch faktur dokumentujących tę samą transakcję – faktury uproszczonej i faktury zbiorczej. Faktura zbiorcza może dokumentować sprzedaż towarów lub usług z danego miesiąca czy innego okresu rozliczeniowego, natomiast nie może dokumentować sprzedaży już zafakturowanej w postaci faktury uproszczonej.

Numer faktury na paragonie z NIP

Bardzo często księgowi skarżą się, że na paragonach do 450 zł jest problem ze znalezieniem numeru, który powinien być potraktowany jako numer faktury uproszczonej. W swoim objaśnieniu MF informuje, że w przypadku paragonów fiskalnych, to numer paragonu fiskalnego jest numerem, który w sposób jednoznaczny identyfikuje paragon z NIP do kwoty 450 zł jako fakturę uproszczoną. Numer paragonu fiskalnego jest kolejnym elementem paragonu umieszczonym po łącznej wartości sprzedaży brutto, przed numerem kasy i oznaczeniem kasjera.

Korekta faktury uproszczonej

W wystawianiu paragonów fiskalnych może również dojść do niezamierzonej pomyłki przy wpisywaniu numery NIP nabywcy. W takiej sytuacji MF wyjaśnia, że:

1. Faktura do paragonu fiskalnego na kwotę powyżej 450 zł zawierającego numer NIP z błędem powinna być wystawiona z takim samym błędnym numerem NIP i następnie do tej faktury może być wystawiona przez nabywcę nota korygującą z prawidłowym numerem NIP lub przez podatnika faktura korygująca z prawidłowym numerem NIP.
2. W przypadku paragonu fiskalnego do kwoty 450 zł zawierającego numer NIP nabywcy z błędem, może być wystawiona przez nabywcę nota korygująca z prawidłowym numerem NIP lub przez podatnika faktura korygująca z prawidłowym numerem NIP. Nie można dokonać korekty jeżeli na paragonie nie umieszczono numeru NIP nabywcy, ponieważ taki paragon nie może być uznany za fakturę uproszczoną. MF wskazuje, że nie można dokonywać korekty podając całkiem inny numer NIP, ponieważ w takim przypadku dochodzi do zmiany podmiotu będącego stroną transakcji.

Wykazywanie faktur uproszczonych w nowym JPK

Jak już informowaliśmy o tym wcześniej do 31 grudnia 2020 r. paragony fiskalne uznane za faktury uproszczone nie będą musiały być wykazywane w nowym JPK odrębnie. W takim przypadku należy wartość sprzedaży zaksięgować na podstawie raportów z kasy fiskalnej.

Objaśnienia MF rozwiały wątpliwości przedsiębiorców co do wystawiania faktury do paragonu do kwoty 450 zł (100 euro), takich faktur nie należy wystawiać. Należy jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2021 r. faktury uproszczone muszą być wykazywane pojedynczo w JPK_V7.