Otrzymanie i zwrot świadczenia postojowego

Wypłacane przez ZUS świadczenie postojowe ma zrekompensować utratę dochodów spowodowana pandemią COVID-19. O takie świadczenie mogą się ubiegać zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą jak również zatrudnieni na podstawie umów cywilnoprawnych.

Warunki wypłaty świadczenia postojowego

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą musi być spełniony warunek spadku przychodu uzyskanego w miesiącu przed miesiącem, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe o co najmniej 15% od przychodu z miesiąca poprzedzającego. Składając wniosek w miesiącu sierpniu należy wykazać spadek przychodów o co najmniej 15% osiągniętych w lipcu w stosunku do miesiąca czerwca.

W przypadku osób zatrudnionych na umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie, o dzieło, agencyjna) jeśli umowa nie doszła do skutku lub nastąpiło ograniczenie jej realizacji, a przychód zleceniobiorcy w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie może być wyższy niż 15 994,41 zł, można złożyć wniosek o wypłatę świadczenia postojowego. Kwota ograniczenia jest obliczana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, które jest podawane w Komunikacie Prezesa GUS, do wyliczeń przyjmuje się 300% wynagrodzenia. Wskazana kwota 15 994,41 zł została obliczona na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z I kwartału 2020 r.

Zarówno w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i zleceniobiorców wypłata świadczenia postojowego może być dokonywana maksymalnie przez okres 3 miesięcy. Wnioski o świadczenia postojowe można składać jeszcze przez 3 miesiące od zakończenia stanu epidemii.

Czy wypłata świadczenia postojowego jest opodatkowana?

Świadczenie postojowe nie jest ani opodatkowane, ani oskładkowane, ma charakter socjalny i stanowi szeroko rozumiane wsparcie dla samozatrudnionych w okresie pandemii. Wypłata świadczenia postojowego na mocy zmiany przepisów w podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta ze zwolnienia od podatku. Nie ma więc obowiązku wykazywania otrzymanych środków po stronie przychodów w PKPiR czy też w ewidencji przychodów u ryczałtowca przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Takiego obowiązku nie będą mieli również zleceniobiorcy, nie wykażą przychodów w zeznaniu rocznym.

Czy wydatki sfinansowane ze środków świadczenia postojowego mogą stanowić koszty?

Charakter socjalny świadczenia oznacza, że środki z niego mogą być wydatkowane na różne cele, nie tylko związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tym bardziej że o świadczenie postojowe mogą się ubiegać zarówno przedsiębiorcy, jak i zleceniobiorcy. W ustawie o podatku dochodowym w art. 23 wymienione zostały wydatki, których nie można uznać za koszty uzyskania przychodów. Wydatki opłacone środkami ze świadczenia postojowego nie znalazły się w katalogu wyłączeniowym. W związku z tym mogą stanowić koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych, jednak musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem.

Zwrot świadczenia postojowego – kiedy jest konieczny i jak go rozliczyć

Zgodnie z przepisami zwrot świadczenia postojowego może mieć miejsce w następujących sytuacjach:

1. przyznanie lub wypłacenie świadczenia postojowego na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego.
2. Wypłacenie świadczenia postojowego osobie innej niż osoba uprawniona, z przyczyn niezależnych od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W takiej sytuacji osoba, która nienależnie otrzymała wypłatę świadczenia postojowego ma obowiązek do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu. Kwota nienależnie pobranego świadczenia postojowego ustalona prawomocną decyzją oraz kwoty odsetek i kosztów upomnienia ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranego świadczenia stała się prawomocna.