Przejście pracownika na emeryturę

Pracownik w dniu swoich 60 urodzin – kobieta i 65 urodzin – mężczyzna może przejść na emeryturę. W tym zdaniu najważniejsze jest słowo “może”, gdyż osiągnięcie wieku emerytalnego nie jest jednoznaczne z przejściem na emeryturę. Pracownik, jeśli tylko chce, może dalej pracować, a im dłużej pracuje, tym większe odprowadza składki, tym większy ma kapitał emerytalny, co w konsekwencji zwiększy wielkość wypłacanej emerytury. Przez pracownika należy rozumieć osobę zatrudnioną na umowę o pracę i dla takich osób jest poniższy artykuł, jeżeli chodzi o osoby zatrudnione na umowę zlecenie, to nie obowiązuje ich Kodeks pracy (Kp), a Kodeks cywilny.

Warunki przejścia na emeryturę

Aby zacząć otrzymywać emeryturę, pracownik musi dostarczyć wypełniony formularz EMP do swojej jednostki ZUS. Można to zrobić będąc jeszcze w stosunku pracy na 30 dni przed osiągnięciem wieku emerytalnego, ponieważ nie zależy od tego przyznanie prawa do emerytury. Jednak, aby rozpocząć pobieranie świadczeń emerytalnych koniecznie należy rozwiązać stosunek pracy oraz dostarczyć do ZUS-u świadectwo pracy, ponieważ tylko wtedy ZUS wydaje decyzję o terminie pobierania świadczenia emerytalnego.Przejście pracownika na emeryturę – infografika 

Obowiązki pracodawcy

Świadczenie emerytalne jest przyznawane tylko na wniosek ubezpieczonego, który jest w stanie udokumentować swoje okresy składkowe oraz ich kwotę. Jednakże, na pracodawcy ciąży obowiązek pomocy pracownikowi podczas gromadzenia dokumentacji, która jest niezbędna do przyznania świadczeń emerytalnych oraz wydawania organowi rentowemu, tudzież pracownikowi niezbędnych zaświadczeń do ustalenia prawa do świadczeń emerytalnych oraz ich wysokości, a także do przygotowania wniosku o emeryturę i przedłożenia go za zgodą pracownika odpowiedniemu organowi rentowemu, ale nie później niż 30 dni przed terminem przejścia pracownika na emeryturę.

Zwolnienie pracownika

Zgodnie z artykułem 39 Kodeksu pracy: Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Czyli nie możemy zwolnić pracownika, który osiągnął 56 lat (kobieta) 61 lat (mężczyzna), wyjątkiem jest zwolnienie dyscyplinarne (ale przy takim zwolnieniu (dyscyplinarne + w okresie ochrony przedemerytalnej) warto mieć mocne dowody, które będziemy mogli przedstawić w sądzie pracy). Natomiast po osiągnięciu wieku emerytalnego pracownik nie jest już chroniony prawem i na przykład jeden dzień po osiągnięciu wieku emerytalnego możemy już wręczyć mu wypowiedzenie umowy o pracę. Zaznaczyć należy, że nadal obowiązuje nas Kodeks Pracy, a co za tym idzie musimy przestrzegać wszystkich procedur wypowiedzenia umowy o pracę czyli podanie przyczyny wypowiedzenia dla osób które mają umowę o pracę na czas nieokreślony. Aby wnioskować do ZUS o świadczenie emerytalne osoba ta bezwzględnie musi rozwiązać umowę o pracę. Podstawa rozwiązania stosunku pracy jest dowolna (wypowiedzenie przez pracownika, pracodawcę, na mocy porozumienia stron lub dyscyplinarne).

Odprawa emerytalna

Odprawa emerytalna przysługuje tylko raz w i powinna być wypłacona wraz z ostatnim wynagrodzeniem (art. 921 § 2 Kodeksu pracy). Jeśli nawet później emeryt ponownie będzie zatrudniony, a następnie wygaśnie stosunek pracy – odprawa mu już nie przysługuje. Dlatego tak ważne, jest aby wpisać w świadectwie pracy, że odprawa została wypłacona. Informację w świadectwie pracy o wypłacie odprawy emerytalnej wpisujemy w pkt 12.

Jak obliczyć wysokość odprawy emerytalnej

Odprawa emerytalna w sektorze prywatnym wynosi jednomiesięczne wynagrodzenie. Aby określić wielkość jednomiesięcznego wynagrodzenia stosujemy zasadę taką jak przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. W skrócie musimy ustalić kwotę średniego miesięcznego wynagrodzenia, bez dzielenia przez współczynnik i godziny. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie aby wypłacić pracownikowi wyższą odprawę.

Odprawa a ZUS

Odprawa emerytalna jest zwolniona z oskładkowania, ale podlega opodatkowaniu. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia składkowego, odprawa nie stanowi podstawy do obliczenia wielkości składek ubezpieczenia społecznego, jest również zwolniona z podstawy do obliczania składki za ubezpieczenie zdrowotne (art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Co istotne w tych przepisach nie ma wskazanej wysokości, do jakiej odprawa emerytalna może zostać wypłacona, czyli jeśli wypłacimy pracownikowi wyższą odprawę niż jednomiesięczne wynagrodzenie całość kwoty nie będzie oskładkowana.

Zatrudnienie emeryta

Emeryt może zostać zatrudniony nawet jeden dzień po otrzymaniu od ZUS decyzji o przyznaniu emerytury. Może zostać zatrudniony w tej samej firmie, w której już pracował jak i w innej. Zaznaczyć tutaj należy, że za emeryta z prawem do emerytury nadal przy umowie o pracę i zleceniu odprowadza się składki społeczne.Czy można wypowiedzieć umowę o pracę z powodu koronawirusa? Przeczytaj.

Zobacz nasz film na temat przejścia pracownika na emeryturę: