Opodatkowanie przychodu u pracownika, który wykorzystuje służbowy samochód prywatnie

Bardzo często pracodawcy udostępniają swoim pracownikom samochody, które nie zawsze są wykorzystywane tylko w prowadzonej działalności gospodarczej. Pracownik może skorzystać z takiego przywileju zarówno nieodpłatnie jak również odpłatnie. W takich sytuacjach z punktu widzenia rozliczeń podatkowych problem polega na ocenie co będzie stanowiło koszty w ramach zryczałtowanej kwoty przychodów zapisanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nieodpłatne i odpłatne wykorzystywanie samochodu służbowego

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało zapisane wprost co uznaje się za przychody ze stosunku pracy i należy do nich między innymi wartość pieniężna nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych, która jest ustalona w wysokości:

1. 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3.
2. 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3.

Jeżeli samochód służbowy jest wykorzystywany do celów prywatnych tylko przez część miesiąca, wartość świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywatnych w wysokości 1/30 kwot określonych powyżej.

Jeżeli samochód będzie wykorzystywany w sposób mieszany, tzn. częściowo odpłatnie i nieodpłatnie to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością kwotową określoną powyżej i odpłatnością ponoszoną przez pracownika.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ustawy o PIT. W przypadku samochodu wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług tego samego rodzaju i gatunku.

Jakie wątpliwości budziło rozliczanie samochodu służbowego prywatnie?

Przez wiele lat istniały rozbieżności pomiędzy stanowiskiem organów podatkowych w wydawanych indywidualnych interpretacjach podatkowych a stanowiskiem sądów w obszarze co jest uznawane za koszt użytkowania samochodu w ramach zryczałtowanej kwoty przychodu: 250 zł i 400 zł?

Dyrektorzy KIS stali na stanowisku, że są to koszty użytkowania samochodu takie jak: ubezpieczenie, bieżące naprawy i przeglądy, z wyłączeniem jednak paliwa, dla którego powinno się ustalić przychód w taki sam sposób jak dla innych nieodpłatnych świadczeń. To stanowisko podzielało również Ministerstwo Finansów.

Z takim stanowiskiem nie zgadzali się jednak podatnicy i płatnicy, co skutkowało wnoszeniem skarg do sądów administracyjnych, a to z kolei wpłynęło na ukształtowanie linii orzeczniczej NSA. W opinii płatników i podatników jak również sądów w ramach zryczałtowanego przychodu mieszczą się również koszty paliwa zakupionego przez pracodawcę.

Rozbieżność pomiędzy praktyką interpretacyjną Dyrektorów KIS a orzecznictwem sądów administracyjnych skłoniło Ministra Finansów do wydania interpretacji ogólnej.

Interpretacja ogólna MF

Przypomnijmy, że interpretacja ogólna ma taką samą moc jak wydana indywidualna interpretacja podatkowa, jest wiążąca dla obu stron podatnika i organu podatkowego.

Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 11 września 2020 r. nr DD3.8201.1.2020 odpowiada na pytanie, jaka kategoria kosztów ponoszonych przez pracodawcę mieści się w kwocie zryczałtowanego nieodpłatnego świadczenia.

Punktem wyjścia do rozważań przyjętym przez MF było zdefiniowanie sformułowania “wykorzystywanie”. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dlatego odniesiono się do pojęć z jakimi się można zapoznać w Słowniku Języka Polskiego PWN, że jest to: „użyć czegoś dla osiągnięcia jakiegoś celu, zysku”. Przy tej okazji powołano wyrok NSA z dnia 19 lipca 2019 r. sygn. akt II FSK 2050/17, w którym wskazno m.in.:

Podsumowując, Ministerstwo Finansów wskazało, że uwzględniło argumentację zawartą w jednolitej linii orzeczniczej sądów administracyjnych w zakresie interpretacji art. 12 ust. 2a ustawy PIT. W myśl tych ustaleń ryczałtowo określona wartość nieodpłatnych świadczeń będzie obejmowała m.in.:

• paliwo,
• ubezpieczenie,
• wymianę opon,
• bieżące naprawy,
• okresowe przeglądy, które zakład pracy – jako właściciel samochodu – musi ponieść.

Natomiast dodatkowe koszty takie jak:

• opłaty parkingowe,
• opłaty za przejazdy autostradą

nie mogą być uznawane za świadczenia objęte kwotą określoną w art. 12 ust. 2a ustawy PIT, czyli nie mieszczą się w kwotach zryczałtowanych przychodów.

W uzasadnieniu MF wskazuje, że ustawodawca w przepisie odniósł się do kosztów związanych z wykorzystaniem samochodu służbowego, a nie do pochodnych kosztów związanych z podróżą samochodem odbywającą się w celach prywatnych.

Wydana interpretacja ogólna zakończyła długotrwały spór o koszty paliwa w zryczałtowanej kwocie nieodpłatnych świadczeń, które od tej pory będą również uznawane przez organy skarbowe.