Małgorzata Michalak
Do tej pory tj. od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
Od 1 stycznia 2012 r. uległa zmianie podstawa składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym. Od stycznia 2012 r. podstawę taką stanowić będzie kwota 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.
Nowe przepisy przewidują także, że tak określona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, nie więcej jednak niż kwota 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia- w styczniu i lutym 2012 r. jest to – 2049,60 zł.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się w taki sposób, jak podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, tj. dzieli się wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika przez liczbę miesięcy, z których wynagrodzenie to zostało osiągnięte. Z tą różnicą , że przyjmuje się pełne wynagrodzenie brutto, łącznie z częścią składek społecznych finansowanych przez pracownika ( 13,71 proc ).
W przypadku osób które były zatrudnione przed przejściem na urlop wychowawczy w pełnym wymiarze czasu pracy i uzyskiwały z tego tytułu wynagrodzenie minimalne podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. W 2012 r. będzie to 1500,00 zł. Jak była to praca na część etatu to podstawę ustalamy proporcjonalnie np. ½ etatu -750,00 zł brutto itd.
Reasumując:
Musimy ustalić podstawę składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe biorąc pod uwagę średnią z 12 miesięcy ( albo z miesięcy faktycznie przepracowanych ) poprzedzające okres zatrudnienia u danego pracodawcy przed urlopem wychowawczym (uwzględniamy tylko pełne miesiące ). Ważne jest aby ta średnia nie przekroczyła kwoty 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W styczniu i lutym 2012 r. jest to kwota 2.049,60 zł ( liczona od 3.416,00 zł – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w poprzednim kwartale ).
Jeżeli ze średniej z 12 miesięcy wyjdzie kwota wyższa niż 2.049,60 zł to podstawę składek na emerytalne i rentowe ustalamy właśnie od tej podstawy. Nie można przekroczyć tej kwoty.
Ważne!
Przeciętne wynagrodzenia w IV kwartale 2011 r. wyniosło 3.586,75 zł.
Tym samym kwota 60% przeciętnego wynagrodzenia od marca do maja 2012 r. będzie wynosiła 2.152,05 zł (3.586,75 zł * 60%).
Podstawa składki zdrowotnej w 2012 r.
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej u osób przebywających na urlopie wychowawczym nie uległa zmianie i nadal wynosi 520 zł. Podstawy nie obniża się proporcjonalnie, tak jak w przypadku składek emerytalnej i rentowej.
Podstawa prawna:
art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 6, art. 18 ust. 5b, ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, ze zm.),
art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027, ze zm.).
Jak to wykazać w serwisie ifirma:
Jeżeli urlop wychowawczy będzie cały miesiąc a ustalona podstawa na emerytalne i rentowe będzie np. 1500,00 zł brutto to w serwisie wprowadzamy w ten sposób:
Dla pracownicy nie musimy wystawiać rachunku. Ale musimy tę osobę wykazać w raportach i deklaracji do ZUS. W serwisie wchodzimy na zakładkę < deklarację >wygeneruj deklaracje ZUS> zatwierdzamy. Utworzy się deklaracja ZUS DRA za dany miesiąc i raporty RCA, RZA, RSA .
Wchodzimy na raport ZUS RCA dodaj osobę ubezpieczoną >otworzy się raport który należy uzupełnić. Podajemy dane pracownika, kod tytułu ubezpieczeń, podstawę składek i składki a następnie zatwierdzamy.
Uzupełniamy poszczególne punkty:
pkt.01 – wpisujemy kod -12 11 0 0
pkt.04 – podajemy -podstawę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Od stycznia 2012 r. -podstawa wynosi – 1.500,00 zł
pkt.11- podajemy -składkę emerytalną finansowaną przez płatnika – 19,52% – 292,80 zł
pkt.12- podajemy -składkę rentową finansowaną przez płatnika – 8% ( od lutego 2012 r. ) – 120,00 zł
pkt.06- podajemy- podstawę na ubezpieczenie zdrowotne -520,00 zł
pkt.10- podajemy -składkę na ubezpieczenie zdrowotne -46,80 zł
pkt.15- podajemy – razem składka : 459,60 zł.
Zatwierdzamy.
Wchodzimy na raport ZUS RSA :
otworzy się nam strona z RSA< edytuj> dodaj osobę ubezpieczoną>uzupełniamy dane
pkt.01 – wpisujemy kod – 01 10 00
pkt.02- wpisujemy kod świadczenia przerwy -121 ( wybieramy z listy )
pkt.03-podajemy okres świadczenia przerwy -data -od…
pkt.04-podajemy okres świadczenia przerwy -data – do…
Zatwierdzamy.
Teraz należy to jeszcze wykazać w deklaracji ZUS DRA.
Wchodzimy na zakładkę < deklaracje> DRA < należy ją edytować i wpisać:
część III DRA -pkt. 01- liczba ubezpieczonych, musimy dodać tę osobę
część IV -składki finansowane z budżetu państwa
pkt. 10 -składka na emerytalne -19,52% – wpisujemy – 292,80 zł
pkt.11-składka na rentowe- 8% ( od lutego 2012 r. ) – wpisujemy – 120,00 zł
pkt. 12- suma -412,80 zł
część VII pkt. 03- podajemy -46,80 zł.
Zatwierdzamy.
Podstawa zasiłku za niepełny miesiąc:
Jeżeli początek lub koniec urlopu wychowawczego nastąpi w trakcie miesiąca to podstawę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustalamy proporcjonalnie. Ustalamy ją dzieląc policzoną wcześniej podstawę lub te 60 proc. ( 2.049,60 zł w styczniu i lutym 2012 r. ) przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca ( np. luty ma 29 dni w 2012 r.) i mnożymy prze liczbę dni , w których osoba podlegała ubezpieczeniu z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.
Np. Pracownica rozpoczyna urlop wychowawczy od 20 lutego 2012 r. a ustaloną podstawą jest 1500,00 zł.
To 1500,00 zł : 29 dni w lutym * 10 dni ( od 20 lutego do 29 lutego jest 10 dni ) = 517,24 zł.
I od tej podstawy ustalamy składki na emerytalne i rentowe tak jak w przykładzie podanym wyżej, tylko zamiast od 1500,00 zł liczymy od 517,24 zł.
Ważne!
Zasiłek wychowawczy wykazujemy na raportach i deklaracji do ZUS zawsze w miesiącu którego dotyczą np. zasiłek wychowawczy jest w miesiącu lutym to wykazujemy to w raportach i deklaracji lutowej.
Małgorzata Michalak
224 
Adrianna Glapiak
Wojciech Samborski
Małgorzata Jagusiak
Może kogoś zainteresują zmiany, które wejdą w życie już w listopadzie 2012 – do tej pory o zasiłek wychowawczy mogli się ubiegać rodzice, jeśli kwota przychodów na jedną osobę nie przekroczyła 504 zł. Od listopada próg ten przesunie się do 539 zł. Z kolei w 2014 przewiduje się kolejną zmianę – tym razem do 574 zł/ osobę.
Osoby które mają prawo do zasiłku rodzinnego mogą skorzystać też z dodatków do tego zasiłku. Jednym z nich jest zasiłek wychowawczy. Ale aby taki zasiłek otrzymać trzeba spełnić odpowiednie warunki. Ważne jest kto może się ubiegać o taki zasiłek. A mianowicie przysługuje on jednemu z rodziców lub prawnemu opiekunowi dziecka. Osoba ta powinna mieć prawo do urlopu wychowawczego a dziecko nie może mieć ukończonego czwartego roku życia. Drugim warunkiem jest kryterium dochodowe. Do tej pory była to kwota 504,00 zł, czyli dochód na jedną osobę nie mógł przekroczyć tej kwoty. Od 1 listopada 2012 r. nie można przekroczyć 539,00 zł a w przypadku dzieci niepełnosprawnych lub z umiarkowanym czy znacznym stopniem niepełnosprawności – nie można przekroczyć 623,00 zł.
Dofinansowanie można dostać maksymalnie przez 24 miesiące, w przypadku bliźniaków lub wieloraczków 36 miesięcy i 72 miesięcy w przypadku dziecka niepełnosprawnego lub z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Takie dofinansowanie może też otrzymać matka samotnie wychowująca dziecko która nie ma zasądzonych alimentów od drugiego rodzica.
Aby dostać dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego należy złożyć wniosek w regionalnym Ośrodku Pomocy Społecznej. Tam też można uzyskać więcej informacji oraz jakie zaświadczenia należy dołączyć do wniosku.
Rok 2012 co prawda się kończy, ale w tym roku zmian będzie jeszcze więcej. Przede wszystkim urlop wychowawczy będą mogły wziąć również osoby na działalności gospodarczej (do tej pory musiały wyrejestrować działalność, przez co traciły np. prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej). Po drugie będzie można brać wspólny urlop wychowawczy z drugim rodzicem, a nawet więcej – miesiąc urlopu będzie do wykorzystania tylko przez „drugiego” rodzica. Myślę, że z ifirmy może korzystać wiele osób na DG, więc to uzupełnienie będzie dla nich istotne.