Broszury informacyjne wydawane przez Ministerstwo Finansów

Broszury informacyjne MF

Broszury podatkowe są pomocną informacją przy np. rozliczaniu podatku PIT. Czy mają one moc prawną? A co jeśli zawierają lub wprowadzają w błąd?

Jednym z pomocnych materiałów w realizowaniu obowiązków podatkowych, np. przy rozliczaniu rocznego podatku PIT są broszury informacyjne Ministerstwa Finansów. Czy mają one moc prawną, a co jak zawierają błąd – czy można się na nie powołać w sporze z urzędem skarbowym?

Czy podatkowa broszura informacyjna jest wiążąca?

Na końcu każdej podatkowej broszury od Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) odnajdziemy frazę mówiącą, że “Broszura ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa”

A zatem, broszura podatkowa wydawana przez Ministerstwo Finansów nie ma mocy prawnej, nie jest wiążąca.

Powyższe oznacza, że postąpienie wg informacji udzielonych w broszurze nie zapewni podatnikowi ochrony podobnej do tej wynikającej z indywidualnej interpretacji podatkowej.

Błąd w broszurze

W praktyce wiele osób sugeruje się informacjami wskazanymi w podatkowych broszurach MF przy realizowaniu swoich obowiązków podatkowych.

Tematyka postąpienia wg wyjaśnień w broszure była przedmiotem paru procesów sądowych, gdzie treść w broszurze wprowadzała w błąd podatnika. Przedstawimy trzy z nich – w każdej podatnik postąpił wg zasad opisanych w broszurze podatkowej, jednak organ podatkowy (urząd skarbowy) zakwestionował poprawność tego zachowania wskazując, że jest ono niezgodne z przepisami podatkowymi.

  1. Wyrok NSA, z 13.03.2018 r, sygn. akt II FSK 632/16
  2. – sprawa dotyczyła zwolnienia od podatku przychodu ze sprzedaży nieruchomości, w części w jakiej został przeznaczony na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na sprzedawaną nieruchomość – w sytuacji, gdy wydatek na nabycie tej nieruchomości został uwzględniony jako koszt uzyskania przychodu z tytułu jej sprzedaży. NSA ostatecznie stwierdził, że
    • (,,,) broszura taka nie może być źródłem prawa i nie może być podstawą do stosowania ulg czy zwolnień podatkowych – nawet jeżeli jej treść budzi wątpliwości co do zgodności z przepisami ustawy. W takim przypadku (…) zasada zaufania do organów podatkowych nie może przekreślać zasady nakazującej organom podatkowym działanie zgodnie z przepisami ustaw podatkowych (…)”
    • (…) NSA jest świadom możliwości nadwątlenia zaufania do organów państwowych w sytuacji takiej, jak ta, o której strona pisze, jednak nie uzasadnia to uchylenia skarżonej decyzji (…) bowiem organ (urząd skarbowy -przyp. red) nie może modyfikować treści zobowiązania podatkowego w ten sposób, że odstępuje od brzmienia przepisów na rzecz broszury wydawanej przez ministra – stanowiłoby to nieuprawnione pomieszanie co do źródła obowiązku podatkowego, którym może być tylko ustawa podatkowa (…).
    • (…) zauważyć przy tym można, że uważna lektura broszury winna budzić czujność podatnika – zawarte było w niej pouczenie, iż ma ona charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa.”

    W powyższej sprawie, NSA stwierdził, że podatnik jest zobowiązany, aby właściwie stosować prawo podatkowe i traktować broszurę jedynie jako formę pomocniczą. Jeśli broszura podatkowa jest niezgodna z prawem, czy nie przedstawia pełnych informacji, to podatnik jest wciąż odpowiedzialny za prawidłowe stosowanie przepisów podatkowych.

  3. Wyroku NSA z 22.01.2016 r., sygn. akt: FSK 2775/13 – sprawa dotyczyła odliczenia w PIT przekazanej darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła w formie gotówkowej. NSA w rozstrzygnięciu wyroku stwierdził, że:
    • (…) nie można zanegować faktu, iż powszechnym źródłem wiedzy o obowiązkach podatkowych dla podatników jest corocznie opracowany w Ministerstwie Finansów informator, stanowiący pomoc w wypełnianiu zeznania PIT-37. Sąd zgodził się ze stanowiskiem organów podatkowych, że broszura informacyjna Ministerstwa Finansów nie stanowi źródła prawa, jednakże, w jego ocenie, nie można nie doceniać jej praktycznego znaczenia, które wynika z faktu, że została opracowana przez Ministerstwo Finansów.(…)”
    • (…) Analiza broszury opracowanej w Ministerstwie Finansów na 2006 r. pozwalała im pozostawać w uzasadnionym przekonaniu, że zasady uwzględniania dokonywanych darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą w porównaniu z latami poprzednimi nie uległy zmianie. Sąd zauważył również, że stosowna adnotacja o obowiązku dokumentowania dokonanej darowizny dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego została uwzględniona w treści broszury informacyjnej w kolejnych latach. Fragment ten został wyróżniony pogrubionym drukiem. Zasadnie w takiej sytuacji podnieśli Skarżący, że – wobec budzącej wątpliwości interpretacyjne, wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2006 r. regulacji prawnej – treść broszury informacyjnej Ministerstwa Finansów, z której czerpali wiedzę o stanie prawnym w zakresie obowiązków podatkowych, była myląca i ugruntowała ich przekonanie, że praktyka podatkowa, co do odliczania dokonywanych darowi
    • (…) Broszura ta oczywiście nie jest źródłem prawa, (…) jednakże broszura taka, wydawana od wielu już lat, autoryzowana przez Ministerstwo Finansów, stanowi dla podatników, którzy w zdecydowanej większości nie posiadają w tym zakresie fachowej wiedzy, ważne źródło informacji o obowiązkach podatkowych, w tym także o wymogach formalnych pozwalających skorzystać z nielicznych już ulg podatkowych. Nie oznacza to oczywiście, że stanowi ona kompendium wiedzy podatkowej zastępujące przepisy podatkowe, niemniej jak już wspomniano, jest ważnym źródłem informacji o sposobie wypełniania zeznań podatkowych, do którego podatnicy już przyzwyczaili się i nabrali zaufania. Informacje zawarte w tej broszurze są szczególnie ważne w przypadku zmian w prawie podatkowym.
    • (…) uchybienia w działaniu administracji podatkowej nie powinny powodować ujemnych następstw dla podatników, którzy działali w dobrej wierze i zaufaniu do treści otrzymanej informacji. Stanowi to o istocie zasady wynikającej z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej [zasada zaufania do organów podatkowych – przyp. red.].”

    W wyroku tym NSA stoi na innym stanowisku niż przedstawiony w pkt. 1 – tutaj NSA stwierdza, że wady w funkcjonowaniu organów podatkowych (wprowadzające w błąd broszury autoryzowane przez KAS) nie powinny negatywnie wpływać na podatników działających w dobrej wierze i ufających treści otrzymywanych informacji.

  4. Wyrok NSA z dn. 17.03.2022 sygn. III FSK 4800/21 – sprawa dotyczyła umorzenia zaległości podatkowej z tytułu zaliczenia w koszty uzyskania przychodów oprocentowania kredytu zaciągniętego na zakup zbywanej nieruchomości w
    • “(…) Oczywiście, ma rację Dyrektor Izby Administracji Skarbowej argumentując, że broszura informacyjna Ministerstwa Finansów nie jest źródłem prawa. Co zaś za tym idzie, materiał ten nie może być podstawą rozstrzygnięć wydawanych w sprawach podatkowych.
    • W tym kontekście należy jednak zwrócić uwagę na to, że okolicznością jaka powinna być wzięta pod uwagę przy wydawaniu decyzji podatkowej (w realiach przedmiotowej sprawy – w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej) powinna być nie tyle sama treść broszury informacyjnej, co fakt iż była ona myląca dla Podatnika (…)
    • W konsekwencji, podmiot ten przez kilka lat trwał w błędnym przekonaniu (wywołanym przez administrację podatkową) co do tego, że swoim zachowaniem zrealizował stan faktyczny zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. To zaś, przez wzgląd na autorytet państwa i jego lojalność wobec własnego obywatela powinno determinować treść rozstrzygnięć wydawanych w sprawach podatkowych (…)
    • W ten sposób rozumianym interesie publicznym leży bowiem nienarażanie podatnika na ponoszenie ciężaru podatkowego, którego ten się nie spodziewał w wyniku błędnych informacji administracji podatkowej, w dodatku ponoszonego po kilku latach od urzeczywistnienia przez siebie podatkowego stanu faktycznego, kształtującego treść obowiązku i zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.(…)”

    Tutaj NSA stwierdza, że zastosowanie się przez podatnika do błędnych informacji w broszurach podatkowych MF, których to niepoprawności podatnik nie był świadomy – nie powinno wywoływać negatywnych konsekwencji u tego podatnika. Organ podatkowy na taką osobę nie powinien nakładać dodatkowego zobowiązania podatkowego w myśl lojalności państwa wobec obywatela, zasady zaufania do organów podatkowych.

Broszura informacyjna a objaśnienia podatkowa

Broszura podatkowa i objaśnienia podatkowa mają charakter informacyjny, można o nich powiedzieć, że są taką instrukcją obsługi, wyjaśniają przepisy podatkowe.

Zarówno broszura podatkowa, jak i objaśnienia podatkowe nie są źródłem prawa. Jednak zastosowanie się do objaśnień gwarantuje ochronę podatnika przed negatywnymi konsekwencjami ze strony skarbówki, czego już nie można powiedzieć o broszurze podatkowej.

Szczegółowo temat objaśnień poruszyliśmy w artykule: Objaśnienia podatkowe wydawane przez Ministra Finansów.

Gdzie znajdę podatkowe broszury informacyjne

Broszury informacyjne w tematach podatkowych znajdziemy na stronie podatki.gov.pl. Znajdują tam się:

  • broszury PIT
  • broszury VAT
  • broszury PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych)
  • broszury SD (podatek od spadków i darowizn).

Pamiętajmy jednak, że powołanie się na broszurę informacyjną nie zagwarantuje ochrony podatnika, dlatego zawsze dobrze zweryfikować informacje zawarte w broszurach informacyjnych Ministerstwa Finansów.

Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

księgowość biuro rachunkowe online księgowość biuro rachunkowe online
Darmowy program do faktur online Darmowy program do faktur online Darmowy program do faktur online

O księgowości wiemy wszystko,
żebyś Ty nie musiał

Daj się zaskoczyć profesjonalnej wiedzy naszych księgowych i oddaj swoje rozliczenia w dobre ręce. A może wolisz samodzielną księgowość? Nasz program do księgowania online jest wyjątkowo prosty i intuicyjny w obsłudze, podobnie jak narzędzie do wystawiania faktur. Wybierz to, co najlepiej odpowiada Twoim potrzebom - ręczymy za każdą z usług ifirma.pl.

Romek

z ifirma.pl

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami

Załóż darmowe konto i testuj ifirmę bez zobowiązań

Nowoczesna

Rzetelna

Księgowość