Spółkę jawną mogą utworzyć zarówno osoby prawne, jak i osoby fizyczne. Jeżeli wspólnikami będą osoby fizyczne, to obowiązują je również indywidualne zgłoszenia rejestracyjne do ZUS. Dzisiaj odpowiemy sobie na pytanie, czy wspólnik spółki jawnej może wnioskować o świadczenie postojowe w ZUS.
Zgłoszenie wspólników spółki jawnej do ZUS
Każdy wspólnik spółki jawnej ma obowiązek zgłosić siebie do ubezpieczeń na odpowiednim formularzu:
- ZUS ZUA,
- ZUS ZZA – jeżeli ma prawo do opłacania tylko składki zdrowotnej.
W świetle przepisów ZUS pozarolniczą działalność prowadzi osoba, która m.in. jest wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Na tej podstawie wspólnicy muszą składać zgłoszenia rejestracyjne.
Dla kogo świadczenie postojowe?
Warunki przyznania świadczenia postojowego zostały opisane w ustawie o COVID. Dla naszych rozważań kluczowy będzie warunek dotyczący zapisu, że świadczenie postojowe przyznaje się osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych.
O ile na początku ZUS przyznawał świadczenia postojowe wspólnikom spółek jawnych, obecnie wycofał się z tej praktyki i odmawia wypłaty postojowego, a od tych, którzy już je otrzymali żąda zwrotu. Argumentacja ZUS opiera się na twierdzeniu, że wspólnik spółki jawnej nie jest osobą prowadzącą działalność na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.
Interpelacja poselska w sprawie świadczenia postojowego dla wspólnika spółki jawnej
Pytanie do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej skierowała jedna z posłanek. Mianowicie zwróciła uwagę na odmienne traktowanie wspólnika spółki jawnej, jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na gruncie ustawy o ubezpieczeniach społecznych i ustawy Prawo przedsiębiorców. Ta rozbieżność jest powodem niekorzystnych rozstrzygnięć, jakie zapadają w odniesieniu do wspólników.
Z jednej strony odmowy wypłaty świadczenia postojowego, z drugiej strony ZUS żąda zwrotu już wypłaconych świadczeń. Posłanka pyta, kiedy ministerstwo planuje zmianę przepisów w tym zakresie, skoro wspólnik spółki jawnej opłaca składki ZUS za siebie i spełniają pozostałe warunki do otrzymania świadczenia. Wspólnicy dochodzą swoich praw w sądzie, gdzie zapadają dla nich korzystne wyroki.
Odpowiedź na interpelację poselską
W odpowiedzi MRiPS wskazało, że ustawa Prawo przedsiębiorców nie uznaje w kategorii przedsiębiorców wspólników spółek prawa handlowego, a taką jest spółka jawna, ponieważ to nie oni prowadzą działalność gospodarczą, lecz spółki, w których są udziałowcami.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie rozstrzyga kwestii statusu przedsiębiorcy ani podstawy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, lecz wskazuje wyłącznie na zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym podmiotów w niej wskazanych. Dlatego przepisy ustawy o Systemie Ubezpieczeń Społecznych (SUS) nie są podstawą do stwierdzenia, że wspólnicy spółki jawnej prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Konkludując swoją wypowiedź MRiPS podkreśla, że świadczenie postojowe – pomimo faktu, że jest wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – nie jest świadczeniem o charakterze ubezpieczeniowym, tj. nie ma jakiegokolwiek związku ze sposobem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.
Nie ma więc na razie nadziei, że zmieni się stanowisko ZUS odnośnie wypłat świadczenia postojowego dla wspólnika spółki jawnej. Osoby, które już otrzymały wypłaty świadczenia pewnie będą upominane o ich zwrot natomiast te, które się o nie ubiegają uzyskają odmowę ZUS. Pozostaje jedynie odwołanie i skierowanie sprawy do sądu.