|
|
4 minut czytania

Jak ustalić współczynnik proporcji w VAT?

Zastanawiasz się, co to jest współczynnik proporcji w VAT? W publikacji spojrzymy na temat z praktycznego punktu widzenia.

współczynnik proporcji vat

Temat rozliczania proporcji w VAT jest dobrze znany przedsiębiorcom, którzy są czynnymi podatnikami VAT, ale wykonują również czynności zwolnione z VAT. Powstaje wówczas pytanie jak w prawidłowy sposób wyliczyć podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu? Właśnie na to pytanie będziemy szukali odpowiedzi w dzisiejszej publikacji.

Kiedy liczymy proporcję w VAT?

Co do zasady podatek VAT naliczony podlega odliczeniu w 100%, jeżeli zakup służy czynnościom opodatkowanym. Nie jest jednak regułą, że przedsiębiorca wykonuje tylko czynności opodatkowane w VAT. Przepisy nie zabraniają wykonywania jednocześnie działalności opodatkowanej i zwolnionej w VAT. Jednak w takich sytuacjach to na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek przyporządkowania dokonywanych zakupów do sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej. Nie zawsze wszystkie zakupy można w ten sposób połączyć. Część wydatków może przecież mieć związek zarówno z czynnościami opodatkowanymi, jak i zwolnionymi, wtedy należy wyliczyć proporcję w VAT.

Jak ustalamy współczynnik proporcji VAT?

Proporcję ustala się jako roczny udział obrotu z wykonywania czynności opodatkowanych do obrotu całkowitego.

Przykład 1

Pani Ania osiągnęła w 2020 roku obrót z wykonywania czynności opodatkowany w wysokości 300.000 zł natomiast z czynności nieopodatkowanych w wysokości 100.000 zł. Całkowity obrót za 2020 rok wyniósł więc 400.000 zł.

Obliczenie współczynnika proporcji:

300.000 zł/400.000 zł x 100% = 75%

Współczynnik proporcji na 2021 rok będzie wynosił 75%, a więc pani Ania będzie mogła odliczyć 75% podatku VAT naliczonego od zakupów.

Przykład 2

Pani Ania kupiła w 2021 roku urządzenie, które wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej. Urządzenie zostało zakupione za kwotę 6.150 zł, w tym 1.150 zł wynosi podatek VAT. Podatek VAT naliczony (na przykładzie 1) podlegający odliczeniu wyniesie:
1.150 zł x 75% = 862,50 zł.

Czego nie wliczamy do limitów proporcji?

Ustawa o podatku VAT wymienia jakiej dostawy towarów lub usług nie wlicza się do wskaźnika proporcji. Zgodnie z tym zapisem do obrotu będącego podstawą do obliczenia współczynnika proporcji nie wlicza się m.in.:

  • dostawy towarów i usług zaliczanych przez przedsiębiorcę do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących środkami trwałymi
  • podlegającymi amortyzacji,
  • gruntów i prawa użytkowania wieczystego gruntów, jeżeli są środkiem trwałym,
  • transakcji pomocniczych w zakresie nieruchomości i podatków,
  • niektórych usług wymienionych w art. 43 ustawy o VAT, które mają charakter pomocniczy.

Do takich przykładowych usług pomocniczych można zaliczyć usługi kredytowe bądź usługi ubezpieczeniowe.

Przykład 3

Pan Marek sprzedał samochód osobowy, który znajdował się w ewidencji środków trwałych i był amortyzowany za kwotę 20.000 zł. W 2020 roku obrót całkowity wyniósł u Pana Marka kwotę 500.000 zł wraz z obrotem ze sprzedaży samochodu. Sprzedaż opodatkowana wynosiła 200.000 zł.

Obliczenie współczynnika proporcji:

500.000 zł – 20.000 zł = 480.000 zł – obrót całkowity do obliczenia proporcji w VAT.

200.000 zł / 480.000 zł x 100% = 41,67% zaokrąglamy w górę do pierwszej liczby całkowitej czyli mamy współczynnik proporcji – 42%.

W 2021 roku pan Marek będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego w wysokości 42%.

Skrajne wartości proporcji

Ustawodawca założył również, że w niektórych przypadkach można pominąć obliczanie współczynnikiem proporcji podatku VAT naliczonego, będzie to dotyczyło sytuacji, gdy:

  1. Proporcja przekroczy 98% i kwota VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu obliczona tym wskaźnikiem byłaby mniejsza niż 500 zł – wówczas proporcja wynosi 100%.
  2. Proporcja nie przekracza 2% – wówczas proporcja wynosi 0%.
Przykład 4

Pani Krysia w 2020 roku osiągnęła obrót całkowity w wysokości 300.000 zł a sprzedaż opodatkowana w VAT wyniosła 295.000 zł, współczynnik proporcji wynosi 99%.

295.000 zł/300.000 zł x 100% = 98,33% w zaokrągleniu 99%.

VAT naliczony od zakupów wyniósł 10.000 zł i kwota podatku VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu wynosi 100 zł (10.000 zł x 1% = 100 zł).

Pani Krysia spełnia warunek do zastosowania proporcji 100% w 2021 roku.

Przykład 5

Pan Jacek obliczył wskaźnik proporcji na podstawie obrotów za 2020 rok na poziomie 98,5%, a podatek VAT naliczony od zakupów w 2020 roku wyniósł 100.000 zł. W tym przypadku kwota podatku VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu wynosi 1.000 zł (100.000 zł x 1% = 1.000 zł), a więc pan Jacek nie spełnia warunków do zastosowania 100% proporcji VAT, ponieważ nie został spełniony jeden z warunków, kwota podatku VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu przekroczyła 500 zł.

Podsumowanie

Obliczanie współczynnika proporcji w VAT przy wykonywaniu czynności opodatkowanych i zwolnionych wymaga od przedsiębiorcy prawidłowego wyliczenia VAT naliczonego w trakcie roku podatkowego.

Jeżeli księgowość jest prowadzona w systemach informatycznych, to nie ma z tym większych problemów, ponieważ najczęściej przewidziane są takie ustawienia w programie, dzięki którym przy wprowadzaniu dokumentów zakupu system sam właściwie wyliczy VAT naliczony, podlegający odliczeniu przyjętym współczynnikiem proporcji.

W przeciwnym wypadku przedsiębiorca będzie musiał każdorazowo dokonywać wyliczeń przy księgowaniu każdej faktury zakupowej, co niewątpliwie będzie dużym utrudnieniem. Po zakończeniu roku w programie księgowym będzie wyliczony rzeczywisty współczynnik proporcji i obliczona roczna korekta w VAT, która musi być zaksięgowana w ewidencji VAT zakupu na plus lub na minus. Wyliczenia dokonywane bez wykorzystania systemów księgowym mogą być uciążliwe dla przedsiębiorcy.

Autor ifirma.pl

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.

Potrzebujesz
wystawić fakturę?

Zrób to za darmo z programem IFIRMA!

  • Wszystkie rodzaje faktur
  • Baza kontrahentów
  • Program magazynowy
  • Wsparcie techniczne BOK
Załóż darmowe konto

Najważniejsze pytania

  1. Kiedy liczona jest proporcja w VAT?

    Przepisy nie zabraniają wykonywania jednocześnie działalności opodatkowanej i zwolnionej w VAT. Jednak w takich sytuacjach to na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek przyporządkowania dokonywanych zakupów do sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej. Nie zawsze wszystkie zakupy można w ten sposób połączyć. Część wydatków może przecież mieć związek zarówno z czynnościami opodatkowanymi, jak i zwolnionymi, wtedy należy wyliczyć proporcję w VAT.
  2. Jak ustalamy współczynnik proporcji VAT?

    Proporcję ustala się jako roczny udział obrotu z wykonywania czynności opodatkowanych do obrotu całkowitego.
Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie