Co do zasady obowiązek rejestracji do VAT wynika z przepisów ustawy. Przedsiębiorcy mogą również dobrowolnie zdecydować się na bycie czynnym podatnikiem VAT. W każdej sytuacji ważna jest wiedza, w jakim terminie należy dopełnić obowiązków rejestracyjnych do podatku.
Kiedy należy złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R?
Rejestracji dokonujemy na druku VAT-R. Należy go złożyć najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT. Ustawa o podatku VAT szczegółowo opisuje przypadki, gdy rejestracja jest obowiązkowa.
Fakultatywnie podmioty, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT z powodu:
- limitu sprzedaży – nie przekracza 200 tys. zł rocznie – zwolnienie podmiotowe (art. 113 ust. 1 i 9),
- wykonywania wyłącznie czynności zwolnione z VAT – zwolnienie przedmiotowe (art. 43 ust. 1; art. 82 ust. 3).
mogą, ale nie muszą dokonywać rejestracji do VAT.
Zgodnie z tym co można przeczytać w ustawie o VAT w art. 96 mamy do czynienia z 3 przypadkami składania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R:
- Przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa (art. 96 ust. 5 pkt 2).
- Przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4 (art. 96 ust. 5 pkt 3).
- Przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności ( art. 96 ust. 5 pkt 4).
Kiedy urząd nie dokona rejestracji?
Na przestrzeni ostatnich lat zmieniło się podejście organów podatkowych do dokonywania rejestracji z powodu licznych oszustw vatowskich. Obecnie proces rejestracji jest wydłużony, ponieważ zgłoszenia są szczegółowo weryfikowane, a w wielu przypadkach podatnik może otrzymać odmowę rejestracji, wystąpi to w następujących okolicznościach:
- dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą,
- podmiot wnioskujący o rejestrację nie istnieje,
- mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem,
- podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego,
- z posiadanych informacji wynika, że podatnik może prowadzić działania z zamiarem wyłudzeń skarbowych,
- sąd orzekł wobec tego podmiotu zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Kiedy można wystawiać faktury VAT?
Zgodnie z tym co zostało napisane na początku zgłoszenia należy dokonać najpóźniej w dniu poprzedzającym sprzedaż opodatkowaną w VAT w przypadku utraty prawa do zwolnienia lub lub przed początkiem miesiąca, w którym przedsiębiorca dobrowolnie chce zarejestrować się do VAT. Wówczas staje się czynnym podatnikiem VAT z mocy ustawy. Czyli w świetle tego przepisu podmiot, który złożył zgłoszenie rejestracyjne do VAT od następnego dnia po złożeniu lub od następnego miesiąca może zachowywać się jak czynny podatnik VAT, a więc między innymi wystawiać faktury VAT.
Co się dzieje, gdy proces rejestracji się wydłuża?
Nie ma określonego terminu, w którym urząd ma obowiązek dokonania rejestracji, dlatego ten proces może potrwać dłużej, niekiedy nawet kilka tygodni. Obecnie urząd skarbowy ze względu na różnego rodzaju obostrzenia związane z pandemią COVID-19 może wydłużać proces rejestracji. Jeżeli chodzi o przedsiębiorcę, który złożył zgłoszenie rejestracyjne VAT-R to powinien on wystawiać faktury VAT, prowadzić ewidencje VAT, składać deklaracje i JPK_VAT (od 1.10.2020 r. JPK_V7M/JPK_V7K), odprowadzać podatek VAT do urzędu skarbowego. Taki podmiot z punktu widzenia organu podatkowego jest czynnym podatnikiem VAT. Sam proces rejestracji jest jedynie czynnością techniczną. Z informacji uzyskanej na infolinii podatkowej potwierdzono, że z mocy ustawy przedsiębiorca staje się czynnym podatnikiem VAT:
- Z datą przekroczenia limitu.
- Z dniem pierwszego dnia następnego miesiąca po dokonaniu zgłoszenia przy rezygnacji ze zwolnienia.
Czy należy korygować faktury VAT wystawione przed rejestracją?
W świetle powyższych wyjaśnień, jeżeli przedsiębiorca dokonana zgłoszenia rejestracyjnego w terminach ustawowych, a jedynie z przyczyn niezależnych od niego rejestracja jest dokonana później, wówczas wystawiane faktury VAT zachowują moc i nie powinny stanowić problemu po stronie nabywcy co do odliczenia podatku VAT naliczonego – co też potwierdziła Krajowa Informacja Skarbowa w odpowiedzi na pytanie. Tym samym faktury VAT wystawione przed rejestracją nie powinny być korygowane.
Nie zawsze jednak sytuacja jest taka oczywista i jednoznaczna po stronie podatku naliczonego. Organy podatkowe przy analizie JPK_VAT (od 1.10.2020 r. JPK_V7M/JPK_V7K) składanych przez przedsiębiorców wychwytują jako nieprawidłowości odliczenie podatku VAT z faktur od niezarejestrowanych podatników. W takiej sytuacji powinno się złożyć stosowne wyjaśnienie do organu podatkowego. Niestety, nie zawsze można w ten sposób zakończyć polemikę, ponieważ urzędy skarbowe często upierają się, że taki przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia. Pamiętajmy, że podatek VAT naliczony można odliczyć w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych, w których nasz dostawca będzie już najprawdopodobniej zarejestrowany.
W artykule odniesiono się do kwestii opóźnień w rejestracji do VAT, które nie leżą po stronie przedsiębiorcy. W takim przypadku sam proces rejestracji przez urząd skarbowy jest czynnością czysto techniczną. W przypadku złożenia zgłoszenia VAT-R z opóźnieniem bądź niekompletnego sytuacja będzie wyglądała inaczej, o czym napiszemy w kolejnej publikacji.