Kontrola legalności zatrudnienia z PIP – jak wygląda?

kontrola - jak się przygotować?

Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy może zostać przeprowadzona bez uprzedzenia, o każdej porze dnia i nocy. Sprawdź, jak wygląda taka kontrola, jakie prawa przysługują inspektorom i jakie są konsekwencje nieprzestrzegania przepisów prawa pracy.

Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy może zostać przeprowadzona bez uprzedzenia, o każdej porze dnia i nocy. Sprawdź, jak wygląda taka kontrola, jakie prawa przysługują inspektorom i jakie są konsekwencje nieprzestrzegania przepisów prawa pracy.

Zadania państwowej inspekcji pracy

Zadaniem PIP jest nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, przede wszystkim w zakresie legalności zatrudnienia oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Kontroli PIP podlegają wszyscy pracodawcy, a także przedsiębiorcy niebędący pracodawcami, na rzecz których świadczona jest praca przez osoby fizyczne zatrudnione na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło oraz wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą. Kontrolę przeprowadza się najczęściej w siedzibie podmiotu kontrolowanego i podległych mu jednostkach, a także w miejscach przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych, choć niektóre czynności kontrolne mogą być przeprowadzone także w siedzibach jednostek PIP.

Co kontroluje PIP?

Do zadań PIP należy kontrolowanie zakładów pracy i nadzorowanie przestrzegania prawa pracy, między innymi:

  • przestrzegania obowiązku potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków,
  • zgłoszenia osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego,
  • przestrzegania przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy.

Najczęstszą przyczyną kontroli Państwowej Inspekcji Pracy są skargi pracowników. Skargi dotyczą zazwyczaj braku umów, niezgłaszania pracowników do ZUS, nieterminowego wypłacania wynagrodzeń czy niezgodnego z przepisami rozwiązania umów o pracę.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że od 1 września 2016 r. każdy pracownik przed podjęciem pracy musi mieć umowę o pracę zawartą na piśmie albo potwierdzone w formie pisemnej warunki umowy, jeżeli nie została ona zawarta na piśmie. Niedopełnienie tego obowiązku jest traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

▲ wróć na początek

Kontrola Inspekcji Pracy – przebieg kontroli legalności zatrudnienia

Kontrola Inspekcji Pracy może zostać przeprowadzona bez uprzedzenia, o każdej porze dnia i nocy. PIP uprzedza o planowanej wizycie tylko wtedy, gdy ma pewność, że nie wpłynie to na rezultat kontroli.

Kontrolę przeprowadzają inspektorzy pracy, a dokumentem uprawniającym do jej podjęcia jest legitymacja służbowa oraz upoważnienie. W szczególnych przypadkach kontrola może być podjęta bez upoważnienia, jedynie po okazaniu legitymacji służbowej (w takiej sytuacji PIP ma jednak obowiązek dostarczenia upoważnienia w terminie do 7 dni od dnia podjęcia kontroli).

Inspektorzy zaczynają zazwyczaj od ustalenia liczby, tożsamości i charakteru pobytu osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie kontrolowanej firmy (np. wylegitymowania osób zastanych w firmie, zażądania wypełnienia oświadczenia, czy dana osoba jest pracownikiem czy np. klientem, przesłuchania pracowników na okoliczność ustalenia kwoty rzeczywiście otrzymywanego wynagrodzenia). Inspektorzy sprawdzają akta osobowe i wszelkie dokumenty związane z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby zatrudnione na innej podstawie niż stosunek pracy (a więc np. zawarte umowy, listy plac, listy obecności, dokumenty zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego), mogą też ocenić, czy umowy cywilnoprawne są zawierane zgodnie z prawem, czy może zaistniał przypadek zawierania ich zamiast umów o pracę.

Podczas kontroli inspektorzy pracy mają prawo rejestrować przebieg kontroli przy pomocy środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku oraz wykonywać (lub zażądać od pracodawcy wykonania) niezbędnych dla celów kontroli odpisów, zestawień lub wyciągów z dokumentów oraz obliczeń i zestawień sporządzanych na podstawie tych dokumentów.

Kontrolę inspektorzy kończą sporządzeniem notatki urzędowej lub, jeśli stwierdzono uchybienia, sporządzeniem protokołu kontrolnego. Przedsiębiorca ma prawo zgłoszenia zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole – należy to zrobić na piśmie, w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu.

Naruszenie przepisów – jakie mogą być konsekwencje?

Po skończonej kontroli, inspektorzy mogą nałożyć mandat karny lub skierować wniosek o ukaranie do sądu, nawet jeśli pracodawca odmówi podpisania protokołu. Jeśli w toku kontroli inspektorzy stwierdzą, że w zakładzie zatrudnia się osoby „na czarno”, to zawiadamiają o tym urząd kontroli skarbowej i ZUS.

Zgodnie z przepisami, za wykroczenie przeciwko prawom pracownika inspektor pracy może ukarać pracodawcę mandatem w wysokości od 1.000 zł do 2.000 zł – lub do 5.000 zł, jeśli pracodawca popełnia to samo wykroczenie w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania. Jeśli pracodawca odmówi przyjęcia mandatu, inspektor kieruje sprawę do sądu. A sąd, w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika, może nałożyć karę grzywny od 1.000 zł do nawet 30.000 zł.

Przedsiębiorca, który w wyniku kontroli otrzyma decyzję inspektora pracy, ma obowiązek informowania Państwowej Inspekcji Pracy o jej realizacji z upływem terminów określonych w decyzji.

▲ wróć na początek
UWAGA

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress oraz Disquss. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane wyłącznie w celu opublikowania komentarza na blogu. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. Dane w systemie Disquss zapisują się na podstawie Twojej umowy zawartej z firmą Disquss. O szczegółach przetwarzania danych przez Disquss dowiesz się ze strony.
Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

księgowość biuro rachunkowe online księgowość biuro rachunkowe online
Księgowość Internetowa i biuro rachunkowe online Księgowość Internetowa i biuro rachunkowe online Księgowość Internetowa i biuro rachunkowe online

O księgowości wiemy wszystko,
żebyś Ty nie musiał

Daj się zaskoczyć profesjonalnej wiedzy naszych księgowych i oddaj swoje rozliczenia w dobre ręce. A może wolisz samodzielną księgowość? Nasz program do księgowania online jest wyjątkowo prosty i intuicyjny w obsłudze, podobnie jak narzędzie do wystawiania faktur. Wybierz to, co najlepiej odpowiada Twoim potrzebom - ręczymy za każdą z usług ifirma.pl.

Romek

z ifirma.pl

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami

Wygodne
integracje i ułatwienia

Sprawdź wszystkie integracje

Program do faktur ifirma.pl w prosty sposób zintegrujesz z Allegro i popularnymi platformami e-commerce, jak Shoper, Shoplo czy PrestaShop.

Ifirma.pl łączy się również z urządzeniami fiskalnymi oraz pozwala na eksport przelewów do banku i zatwierdzanie ich jednym kodem, co znacznie usprawnia codzienną pracę i samodzielne księgowanie.

Dzięki integracji z bazą GUS ułatwiamy też wystawianie faktur - wystarczy, że wpiszesz NIP kontrahenta, a reszta danych uzupełni się automatycznie.