Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju

Sprzedaż wysyłkowa ma miejsce, gdy przedsiębiorca z Polski samodzielnie lub na swój rachunek wysyła (transportuje) towar do innego kraju UE dla podmiotu, który nie jest zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu nabycia tego towaru.

Sprzedaż wysyłkowa – definicja

Pojęcie sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, czyli z Polski zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 23 ustawy o VAT. Przez to pojęcie rozumie się: Dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rachunek z terytorium kraju (Polski) na terytorium innego państwa członkowskiego, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru.

Pod warunkiem, że dostawa jest dokonywana na rzecz: – podatnika podatku od wartości dodanej lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub na rzecz podmiotu innego niż wymieniony wyżej np. osoby fizycznej.

Wyłączenie sprzedaży wysyłkowej

Należy pamiętać, że niektóre towary są wyłączone z możliwości rozliczenia w ramach sprzedaży wysyłkowej. W art. 23 ust. 11 i ust. 13 ustawy o VAT ustawodawca określił czynności, które są wyłączone z systemu sprzedaży wysyłkowej ze względu na przedmiot dostawy. Wyłączenia te dotyczą dostawy:

• • nowych środków transportu,
  • towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz,
  • towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, opodatkowanych według szczególnych procedur przewidzianych dla tych towarów (tzn. w systemie VAT marża).

Sprzedaż wysyłkowa – miejsce opodatkowania

W przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, dostawę towarów uznaje się za dokonaną na terytorium kraju, czyli opodatkowuje w Polsce jeżeli całkowita wartość towarów (innych niż wyroby akcyzowe), pomniejszona o kwotę podatku nie przekracza w danym roku limitu ustalonego dla sprzedaży wysyłkowej ustalonego przez poszczególne państwa członkowskie.

Limity sprzedaży wysyłkowej (dane ze strony Komisji Europejskiej)

W sytuacji gdy nie zostały przekroczone limity ustalone w państwie przeznaczenia, miejscem opodatkowania dostawy dokonywanej w ramach sprzedaży wysyłkowej jest państwo wysyłki, a więc – w przypadku sprzedaży wysyłkowej z kraju – Polska. Dopiero po przekroczeniu limitu sprzedaży wysyłkowej dla danego państwa członkowskiego sprzedaż ta musi być opodatkowana w państwie przeznaczenia. Przedsiębiorca może też przed przekroczeniem limitu sprzedaży wysyłkowej złożyć zawiadomienie o wyborze miejsca opodatkowania takiej sprzedaży na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia towaru. W takiej sytuacji miejscem opodatkowania jest państwo przeznaczenia, czyli zakończenia dostawy towaru.

Druk VAT-21

Zawiadomienie składa się na formularzu VAT-21. Służy on zarówno do zawiadomienia o wyborze miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, jak i o rezygnacji z tej opcji rozliczania podatku. Zawiadomienie należy złożyć co najmniej 30 dni przed datą dostawy, od której podatnik chce korzystać z wyboru miejsca opodatkowania. W terminie 30 dni od pierwszej dostawy towarów po skorzystaniu z możliwości wyboru miejsca opodatkowania podatnik jest zobowiązany do przedstawienia naczelnikowi urzędu skarbowego dokumentu potwierdzającego powiadomienie właściwego organu podatkowego w innym państwie członkowskim o zamiarze rozliczania podatku od wartości dodanej w tym państwie.

Po wyborze miejsca rozliczenia wybrana opcja opodatkowania obowiązuje co najmniej przez 2 lata od daty pierwszej dostawy dokonanej w trybie przewidzianym tą opcją. Gdy po upływie tych dwóch lat podatnik zrezygnuje z tej opcji opodatkowania, powinien zawiadomić o tym na piśmie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienia należy dokonać przed datą dostawy, od której rezygnuje się z korzystania z tej opcji.

Dokumentowanie sprzedaży wysyłkowej

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m. in. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju. Należy prowadzić również ewidencję sprzedaży wysyłkowej, aby określić moment przekroczenia limitu dla danego kraju członkowskiego. Kwestią budzącą wątpliwości jest konieczność ewidencjonowania sprzedaży wysyłkowej na kasie fiskalnej. Zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Informacji Skarbowej, sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju nie podlega ujęciu na kasie fiskalnej.

Nie ma konkretnego przepisu, który by na to wskazywał jednoznacznie. Zgodnie z art. 111 ustawy o VAT ewidencjonowaniu na kasie fiskalnej podlega sprzedaż na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych. Pojęcie sprzedaży definiuje natomiast art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju nie jest tu wymieniona, stąd brak konieczności jej ewidencjonowania. Można spotkać również opinie, że celem wprowadzenia obowiązku ewidencjowania obrotu z zastosowaniem kas rejestrujących było zobowiązanie podatników do ewidencjonowania tej sprzedaży, która nie jest dokumentowana w żaden inny sposób, a więc nie ma możliwości sprawdzenia, czy dana transakcja faktycznie miała miejsce. W przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju istnieje obowiązek udokumentowania każdej sprzedaży fakturą.

Wykazanie w ewidencji VAT w przypadku rozliczenia dostawy na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia

Warunkiem uznania dostawy towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju za dostawę dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia jest otrzymanie przez przedsiębiorcę przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy dokumentów potwierdzających dostarczenie towarów do nabywcy (art. 23 ust. 14-15 ustawy o VAT). Kwestią dyskusyjną jest wykazanie w deklaracji VAT-7/VAT-7K transakcji sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju opodatkowanej na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia. Zasadniczo transakcje nie podlegające pod VAT w Polsce, wykazywane są w pozycji 11. („Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju”).

Zgodnie z objaśnieniami do deklaracji VAT-7/VAT-7K: „W poz. 11 wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, lub prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy. W pozycji tej nie uwzględnia się wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej poza terytorium kraju oraz świadczonych usług rozliczanych w ramach procedury szczególnej dotyczącej usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych lub usług elektronicznych.” Z uwagi na brak jednolitego stanowiska, zalecamy wystąpienie o interpretację indywidualną celem ustalenia czy takie transakcje mają być faktycznie wykazane w deklaracji w omawianej pozycji czy nie należy ich wykazywać w ogóle.

Gdy dokumenty nie wpłynęły lub nie wskazują jednoznacznie wywozu, przedsiębiorca nie wykazuje tej dostawy w ewidencji VAT za dany okres rozliczeniowy. W tym przypadku przedsiębiorca wykazuje tę dostawę w ewidencji za następny okres rozliczeniowy jako dostawę towarów na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy przedsiębiorca nie otrzymał dokumentów potwierdzających wywóz. W deklaracji VAT-7/VAT-7K transakcję należy wykazać w części C. Rozliczenie podatku należnego, w polu dostawy krajowej właściwym ze względu na stawkę VAT, czyli: ‘Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 3% albo 5%’, ‘Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 7% albo 8%’ lub ‘Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% albo 23%’.

Otrzymanie po terminie dokumentów wskazujących, że wystąpiła dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, uprawnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał te dokumenty (na bieżąco, a nie wstecz) – art. 23 ust. 15a i 15b ustawy o VAT.