Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną a regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną
Regulamin świadczenie usług drogą elektroniczną:
Stanowi dokument, który powinien być udostępniony usługobiorcy w pierwszej kolejności, tj. przed rozpoczęciem świadczenia usług drogą elektroniczną (jest on istotny, ponieważ na jego podstawie usługodawca będzie świadczyć usługi);
- Musi zostać nieodpłatnie udostępniony usługobiorcy (osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej korzystającej z usługi świadczonej drogą elektroniczną) – tym samym warunkiem włączenia wzorca umowy (w przypadku świadczenia usług drogą elektroniczną – regulaminu) do stosunku prawnego jest jego nieodpłatne doręczenie (udostępnienie) drugiej stronie umowy przed jej zawarciem;
- Może zostać zaakceptowany albo nie.
Należy pamiętać, że samo doręczenie (udostępnienie) usługobiorcy regulaminu nie prowadzi do zawarcia umowy. Dopiero jej podpisanie albo dokonanie płatności (w zależności od warunków zawarcia umowy) rodzi skutki prawne, bowiem istotą regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną jest zawarcie w nim postanowień umownych, tzw. ogólnych warunków umów (postanowienie te będą wówczas zawarte w umowie o świadczenie usług drogą elektroniczną).
Można przykładowo określić w regulaminie świadczenia usług, że umowa zostaje zawarta z chwilą rejestracji i zaakceptowania regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną, wyboru usługi oferowanej przez usługodawcę i dokonania płatności. Dodatkowo usługodawca przed rozpoczęciem świadczenia usług drogą elektroniczną powinien przekazać usługobiorcy-konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy w formie elektronicznej (np. wysłać to na adres e-mail usługobiorcy).
WAŻNE – regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną usługodawca udostępnia zawsze:
- przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług (nawet jeśli usługobiorca go nie żąda);
- na żądanie usługobiorcy w taki sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego, którym się posługuje.
Wzór regulaminu świadczenia usług drogą elektoniczną znajdziesz tutaj.
Jeśli postanowienia regulaminu nie zostały udostępnione usługobiorcy w sposób nieodpłatny (1), przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług (2) i, opcjonalnie na żądanie usługobiorcy, w taki sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca (3), to usługobiorca nie jest związany tymi postanowieniami regulaminu.
Strony umowy o świadczenie usług drogą elektroniczną
Stronami umowy o świadczenie usług drogą elektroniczną są:
- Usługodawca – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, świadczy usługi drogą elektroniczną;
- Usługobiorca – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która korzysta z usługi świadczonej drogą elektroniczną.
Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną jako umowa zawarta na odległość
Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną jest niczym innym jak umową zawartą na odległość. W tym przedmiocie zastosowanie będą miały dwie ustawy, tj.:
- ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz
- ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.
Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta umowa zawarta na odległość to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.
Aby umowa można było uznać daną umowę za zawartą na odległość, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- umowa musi być zawarta między przedsiębiorcą a konsumentem,
- zawarcie umowy ma nastąpić w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość,
- zawarcie umowy następuje bez jednoczesnej fizycznej obecności stron,
- do zawarcia umowy dochodzi wyłącznie przy pomocy środka lub środków porozumiewania się na odległość.
Odstąpienie od umowy zawartej na odległość
Prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa jest głównym elementem systemu ochrony konsumenta, uregulowanym w przepisie art. 27 ustawy o prawach konsumenta.
Konsument ma:
- 14 dni na złożenie ewentualnego oświadczenia o odstąpieniu od umowy bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów, z wyjątkiem kosztów takich jak:
- płatności zwracane w przypadku wyboru przez konsumenta innego niż najtańszy sposób dostawy;
- bezpośrednie koszty zwrotu towaru, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów;
- zapłata za świadczenia spełnione do momentu odstąpienia od umowy.
- 30 dni, jeśli zawarto umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki.
Termin na odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa biegnie:
- od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta (stosuje się do umów, które zobowiązują przedsiębiorcę do przeniesienia własności rzeczy i do jej wydania konsumentowi) albo
- od dnia zawarcia umowy (stosuje się do wszystkich pozostałych umów).
Bieg terminu na odstąpienie od umowy nie rozpoczyna się w przypadku:
- objęcia rzeczy w posiadanie przez przewoźnika;
- jeśli przedsiębiorca wydał rzecz niewłaściwej osobie, tj. nieuprawnionej do jej odbioru.
WAŻNE – jeśli przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o prawie do odstąpienia od umowy, termin na odstąpienie ulega przedłużeniu o 12 miesięcy. W takim wypadku termin do odstąpienia od umowy upływa 12 miesięcy po upływie 14-dniowego terminu na odstąpienie.
Oświadczenie o odstąpieniu umowy
Forma i sposób złożenia przez konsumenta oświadczenia o odstąpieniu od umowy są określone w przepisie art. 30 ustawy o prawach konsumenta. Jednakże w przypadku oświadczenia o odstąpieniu od umowy w wersji elektronicznej, następuje to z chwilą, gdy konsument wprowadził je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby przedsiębiorca mógł zapoznać się z jego treścią [por. art. 61 § 2 Kodeksu cywilnego].
WAŻNE – w przypadku odstąpienia przez konsumenta od zawartej umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą.
W przypadku umowy o świadczenie usług drogą elektroniczną prawo odstąpienia od tejże umowy oraz ewentualny formularz odstąpienia są uregulowane już w regulaminie świadczenia usług.
Zasadniczo w regulaminie tym wskazuje się, że:
- usługobiorcy-konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy o świadczenie usług drogą elektroniczną w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy bez podania przyczyny;
- usługodawca powinien w regulaminie wskazać możliwości odstąpienia poprzez albo wskazanie, że usługobiorca może oświadczenie o odstąpieniu (udostępnione w formie formularza przez usługodawcę na jego stronie internetowej i najlepiej jako załącznik do regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną) wysłać za pośrednictwem poczty listem poleconym albo pocztą elektroniczną, albo wypełniając formularz kontaktowy dostępny na stronie usługodawcy.
Kiedy prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje?
Zgodnie z przepisem art. 38 ustawy o prawach konsumenta prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów:
- o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy;
- w których cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;
- w których przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;
- w których przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;
- w których przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
- w których przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami;
- w których przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;
- w których konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy;
- w których przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
- o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
- zawartych w drodze aukcji publicznej;
- świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi;
- o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.
Podsumowanie
Umowa o świadczenie usług drogą elektroniczną to dokument będący następstwem zaakceptowanego przez usługobiorcę-konsumenta regulaminu o świadczenie usług drogą elektroniczną. Warto jednak pamiętać, że nie istnieje jej konkretny wzór, dlatego też tak bardzo istotne jest skonstruowanie treści (postanowień) regulaminu, albowiem postanowienia te będą wówczas obowiązywać na etapie zawierania umowy o świadczenie usług drogą elektroniczną. Taka umowa zazwyczaj następuje w formie elektronicznej i przykładowo, jeśli usługobiorca świadczy usługi w ramach prowadzonego sklepu internetowego, to zawierana umowa będzie umową sprzedaży i jej zawarcie nastąpi poprzez wybór konkretnego produktu/usług, wypełnienie formularza i końcowo dokonania płatności.