Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w 2023 roku

Zgodnie z informacją widniejącą na stronie rządowej, w dniu 19 lipca 2022 r. odbyło się posiedzenie Rady Ministrów, podczas którego rozpatrzono i przyjęto do dalszego procedowania przedłożony przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w dniu 8 lipca 2022 r. wniosek o przyjęcie przez Radę Ministrów projektu zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do dalszych prac, w związku z przyjętą Uchwałą nr 102 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 20 października 2021 r. w sprawie wniosku o zmianę art. 46a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zwanej dalej „uchwałą RDS”.

Jakie więc zmiany wprowadza ustawa z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, o tym w niniejszym artykule.

Przyczyny i potrzeby wprowadzenia rozwiązań

Jak czytamy na stronie rządowej:

Projektowana zmiana, dotycząca zwiększenia poziomu dotacji dla PFRON na dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, jest zasadna i potrzebna, biorąc pod uwagę potrzeby w zakresie udzielanego przez PFRON wsparcia i możliwości poszerzenia zakresu realizowanych zadań z obszaru rehabilitacji zawodowej i społecznej. Istotne są działania mające na celu zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, skutkujące zwiększeniem wypłat dofinansowań do wynagrodzeń. Równie ważne są działania mające na celu zwiększenie pomocy kierowanej do indywidualnych osób niepełnosprawnych za pośrednictwem jednostek samorządu terytorialnego, objęcie szerszym wsparciem fundacji i organizacji pozarządowych w zakresie finansowania podejmowanych przez nie przedsięwzięć zmierzających do poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych, a także poszerzenie zakresu programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą PFRON, ukierunkowanych na wspieranie rehabilitacji zawodowej i integracji społecznej osób niepełnosprawnych. Proponowana zmiana (wyższa dotacja dla PFRON na dofinansowanie wynagrodzeń) pozwoli na przeznaczanie zwiększonych środków na realizację innych zadań powierzonych PFRON;
Potrzeba dodatkowej zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wynika ze wzrostu dysproporcji pomiędzy kwotą minimalnego wynagrodzenia, a kwotą miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Z symulacji przeprowadzonych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wynika, że w latach 2020-2022 procentowy udział kwoty miesięcznego dofinansowania względem minimalnego wynagrodzenia spadł, np. w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności z 75% do 65%.

Zmiany w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Art. 1.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 i 1981 oraz z 2022 r. poz. 558, 1700 i 1812) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 26a ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Pracodawcy przysługuje ze środków Funduszu miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, o której mowa w art. 26b ust. 1. Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, zwane dalej „miesięcznym dofinansowaniem”, przysługuje w kwocie:

1) 2400 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;

2) 1350 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

3) 500 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.”;

2) w art. 46a w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) na zadanie, o którym mowa w art. 26a – w wysokości 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok;”.

Art. 2.

1. Kwotę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o której mowa w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się po raz pierwszy do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego za okres począwszy od miesiąca stycznia 2023 r.

2. Pracodawca, który otrzymał dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, przysługujące za miesiąc styczeń 2023 r. lub miesiąc luty 2023 r., w kwocie określonej w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, może złożyć do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych korektę wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc oraz korektę miesięcznej informacji o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych, o których mowa w art. 26c ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, uwzględniając, za analogiczne okresy, kwoty dofinansowania, o których mowa w art. 26a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Brzmienie dotychczasowe przepisów ustawy

Przepis art. 26a ust. 1 dotychczasowo stanowił, iż wysokość kwot miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych wynosi:

1 950 zł – w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
1 200 zł – w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
450 zł – w przypadku osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.

Z kolei przepis art. 46a ust. 1 pkt 1 stanowił, że Fundusz otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa na zadanie, o którym mowa w art. 26a – w wysokości 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok.

Podsumowanie

Ustawa z dnia 14 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 173) weszła w życie w dniu 25 stycznia 2023 r.