Małgorzata Jagusiak 
Zobacz nasz film na temat zmian w Kodeksie pracy 2022
Unia Europejska bardzo często nakłada na państwa członkowskie obowiązek wdrażania do przepisów krajowych regulacji zawartych w dyrektywach unijnych. Kolejna taka propozycja zmian przepisów dotyczy ustawy Kodeks pracy. W dzisiejszej publikacji napiszemy kilka słów na temat tych zmian w kontekście prowadzenia firmy.
Przywileje dla rodziców dzieci do 8 roku życia
W projekcie została zapisana zmiana, że pracownicy sprawujący opiekę nad dzieckiem do 8 roku życia nie będą mogli być:
- zatrudniani w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy,
- delegowani poza stałe miejsce pracy
chyba że wyrażą na to zgodę.
Tym samym wydłużony zostanie wiek dziecka z obecnych 4 do 8 lat. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka (obecnie do lat 4, po zmianie do lat 8) są zatrudnieni, to zgodnie z przepisami z uprawnień opisanych powyżej może korzystać jedno z nich. Pracujący rodzice powinni złożyć swoim pracodawcom oświadczenie, które z nich będzie korzystało z tego przywileju. Zweryfikowanie przez pracodawcę rzetelności przekazanych informacji może być utrudnione a nawet wręcz niemożliwe.
Prawo do nieodpłatnego szkolenia pracowników
Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy proponuje się dodać przepis mówiący o tym, że w przypadku zobowiązania się pracodawcy do przeprowadzenia szkoleń pracowników, niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku, szkolenia takie będą odbywały się na koszt pracodawcy oraz w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika. Czas szkolenia będzie się wliczał do czasu pracy pracownika.
Ochrona pracownika korzystającego z uprawnień
Zgodnie z projektowanymi zmianami pracownicy mają być chronieni przed nieodpowiednim traktowaniem z powodu korzystania z uprawnień pracowniczych wynikających z Kodeksu pracy. Ochroną mają być objęci pracownicy, jak również osoby, które udzieliły wsparcia pracownikowi.
Zakaz zwalniania pracowników w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego
Proponuje się modyfikację przepisu w Kodeksie pracy, który mówi o zwolnieniach w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego. Ochrona przed zwolnieniem a nawet prowadzeniem przygotowań do zwolnienia nie będzie możliwa:
- w okresie ciąży,
- w okresie urlopu macierzyńskiego,
od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części, oraz wniosku o elastyczną organizację pracy ‒ do dnia zakończenia tego urlopu albo do dnia zakończenia pracy w ramach elastycznej organizacji pracy.
Planowane zmiany w kodeksie pracy a wpływ na prowadzenie firmy
Projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy wprowadza szereg nowych zapisów. Jedne z nich mają jedynie charakter doprecyzowujący. Jednak według nowych zaleceń sporo zmienianych przepisów może utrudniać prowadzenie działalności gospodarczej, szczególnie przez małe i średnie przedsiębiorstwa.
- Zarzucana jest m.in daleko idąca drobiazgowość w niektórych nałożonych na pracodawców obowiązków, chociażby w zakresie poszerzenia zakresu przekazywania pracownikom różnego rodzaju informacji.
- Jakakolwiek pomyłka po stronie pracodawcy zagrożona będzie karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Zasadnym byłoby więc usystematyzowanie i przygotowanie katalogu czynów zagrożonych taką karą.
- Ma być wprowadzona również ochrona przed zwolnieniem pracowników zatrudnionych na czas określony. Ta zmiana może również utrudnić pracodawcy rozstanie się z pracownikiem, który nie spełnia jego oczekiwań.
- Projektowany zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy rodziców lub opiekunów dzieci do lat 8 również może utrudniać organizację czasu pracy przez przedsiębiorcę.
- Projektowana modyfikacja przepisów w obszarze ochrony przed zwolnieniem w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego będzie uciążliwa i problematyczna w sytuacji, jeżeli przedsiębiorca chciałby np. zredukować zatrudnienie z powodu gorszej kondycji firmy, czy zmiany profilu prowadzonej działalności gospodarczej.
- Dodatkowo każdy pracodawca musi pamiętać, że pracownicy będą korzystali z ochrony z powodu niekorzystnego traktowania, co jest sformułowaniem nieostrym i może przyczynić się do wzrostu oskarżeń o mobbing w miejscu pracy.
W kontekście omawianego projektu ustawy słychać głosy o konieczności zmiany obowiązujących przepisów w temacie zachowania prawa do urlopu wypoczynkowego w czasie przebywania na urlopie wychowawczym. Jeżeli pracownik w danym roku nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego a następnie skorzysta z prawa do urlopu wychowawczego nie spowoduje to proporcjonalnego obniżenia urlopu wypoczynkowego za ten rok. Takie podejście w ocenie środowisk broniących interesów przedsiębiorców jest dużym obciążeniem dla małych firm.
Podsumowanie
Wprowadzenie zmiany ustawy Kodeks pracy jest nieuniknione z uwagi na taki obowiązek wynikający z przynależności do UE. Jak widać większość z tych zmian będzie miała wpływ na dodatkowe obciążenie przedsiębiorców/pracodawców nowymi obowiązkami. Oznacza to, że trzeba będzie poświęcić czas na analizę nowych przepisów pod kątem danego przedsiębiorstwa. Dodatkowo ciągle docierają informacje o kolejnych zmianach przepisów w innych obszarach, z którymi będą musieli zmierzyć się przedsiębiorcy. Niewątpliwie nie jest to łatwy okres w prowadzeniu firmy. Otwarte pozostaje jeszcze pytanie, czy przy tej okazji ustawodawca wsłucha się w głos przedstawicieli przedsiębiorców i dodatkowo ureguluje kwestie, które ułatwią prowadzenie działalności gospodarczej.
Dorota Łesak
Adam Sawicki
