Małgorzata Jagusiak 
Prowadzenie działalności gospodarczej jest niemałym wyzwaniem. Przedsiębiorca codziennie podejmuje działania mające na celu utrzymanie firmy na rynku i jej rozwój, co ma swoje przełożenie na wzrost dochodów a przecież o to chodzi. Jednak jeżeli jego działania będą niezgodne z obowiązującymi przepisami podatkowymi, to musi pamiętać o innych konsekwencjach, które wynikają nie tylko z przepisów podatkowych. W dzisiejszej publikacji napiszemy kilka słów na temat uszczuplenia podatkowego w kontekście rozporządzania mieniem państwowym.
Uszczuplenie podatkowe – co to takiego?
Pojęcie uszczuplenia podatkowe przewija się w ustawie Kodeks karny skarbowy i kodeks karny. W przepisach podatkowych tak naprawdę nie zostało zdefiniowane to określenie. Co do zasady pod tym pojęciem należy rozumieć zaniżenie należności budżetowych podlegających wpłacie do Skarbu Państwa. Powstanie tego typu sytuacji może się wiązać z różnymi okolicznościami. Może to być na przykład zaniżenie kwoty podatku VAT lub podatku dochodowego, które podlegają wpłacie do organu podatkowego. Tego typu sytuacje nie należą do rzadkości, a mogą wynikać przykładowo ze zwykłej pomyłki, czy też z niewłaściwego zinterpretowania obowiązujących przepisów podatkowych. Nie można również nie brać pod uwagę celowego działania polegającego na oszustwie podatkowym. Jak się okazuje w takich sytuacjach przedsiębiorca może być narażony na poważne konsekwencje z ustawy Kodeks karny i powinien o tym pamiętać.
Uszczuplenie podatkowe a rozporządzanie mieniem państwowym
Organy podatkowe zaczęły wydawać bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców opinie. Chodzi mianowicie o potraktowanie uszczuplenia podatkowego na takich samych zasadach, jak doprowadzenie Skarbu Państwa do niekorzystnego rozporządzania mieniem. Grożą za to poważne konsekwencje na gruncie ustawy Kodeks karny. Nic więc dziwnego, że przedsiębiorca złożył skargę do Sądu. Zobaczmy, jakie rozstrzygnięcia w tej sprawie zapadły w wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy sygn. akt IV Ka 917/21 z 10 marca 2022 roku. W oparciu o stan faktyczny opisany we wniosku Sąd okręgowy uznał, że zapłata podatku w niższej wysokości do organu podatkowego nie jest równoznaczna z rozporządzaniem mieniem Skarbu Państwa. Z taką sytuacją mielibyśmy do czynienia dopiero wówczas, jeżeli przedsiębiorca otrzymałby zwrot podatku VAT z organu podatkowego na podstawie nierzetelnego rozliczenia w deklaracji, w którym wykazałby np. zawyżony podatek VAT naliczonego od zakupów lub zaniżyłby podatek VAT należny od sprzedaży. Dopiero w takim przypadku można mówić o rozporządzaniu mieniem państwowym. Na podstawie przeprowadzonej analizy sprawy Sąd Okręgowy zmienił w części wyrok Sądu pierwszej instancji. Co w konsekwencji doprowadziło do zmiany kwalifikacji czynu z Kodeksu karnego na poświadczenie nieprawdy z kategorii oszustwo podatkowe.
Podsumowanie
W kontekście poruszonego tematu każdy przedsiębiorca powinny wiedzieć, o tym jak poważne konsekwencji grożą mu m.in. za wystawianie pustych faktur, które poświadczają nieprawdę i mogą mieć wpływ na wysokość należności publicznoprawnej. Przepisy ustawy Kodeks karny w takich przypadkach nakładają kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Adam Sawicki
Dorota Łesak
