Cash flow. Różnica między gotówką a zyskami

Co to jest cash flow?

Cash flow jest jednym z trzech głównych elementów każdego sprawozdania finansowego – obok rachunku zysków i strat oraz bilansu. Może odnosić się on do działalności przedsiębiorstwa już funkcjonującego na rynku, jak i do takiego, które dopiero zostało ujęte na kartach biznesplanu.

Jak zostało wspomniane, na istotę cash flow składa się zestawienie źródeł finansowania i sposobów wykorzystania dostępnych środków. Ścisłe rozumienie pojęcia rachunku przepływów pieniężnych sprowadza się zaś do nadwyżki będącej wynikiem ich faktycznego zestawienia.

Właśnie okoliczność, że dane zawarte w cash flow przedstawiają rzeczywisty, pozbawiony niedookreśleń stan rzeczy, przekłada się na jego znaczenie dla oceny kondycji firmy. Zapis księgowy nie musi się bowiem wiązać z rzeczywistym przypływem gotówki (kiedy np. odroczono termin płatności faktury). Co za tym idzie, rentowność w ujęciu księgowym może być bardzo daleka od rzeczywistości.

Problem ten rozwiązuje właśnie cash flow. Jednocześnie stanowi on nieocenione źródło informacji dla sfery decyzyjności w przedmiocie dalszego funkcjonowania firmy – wskazuje bowiem obszary o strategicznym znaczeniu dla jej zyskowności, jak i te, które pochłaniają większe nakłady aniżeli generowane przez nie zyski.

Gotówka a zysk – co stanowi o rzeczywistej kondycji firmy?

Wykazywany przez firmę zysk netto może być bardzo zwodniczy i wcale nie musi oznaczać, że jej kondycja finansowa jest satysfakcjonująca. Mimo niewykazania zysku może zdarzyć się również tak, że realnie przybyło środków pieniężnych pozostających w jej dyspozycji. Wybór między szybkim wpływem gotówki a osiągnięciem długoterminowego zysku pozostaje odwiecznym dylematem każdego przedsiębiorcy. Na czym zatem polega różnica? 

Co to jest zysk?

Przez zysk rozumie się dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa, a więc sytuację, w której uzyskiwane przychody przewyższają ponoszone koszty (takie jak podatki, wynagrodzenia, rachunki, koszty surowców, sprzętu itd.).

O ile zysk nie wskazuje wprost na poziom efektywności działań zarządczych i inwestycyjnych, informacja o jego wysokości pozwala zbudować wyobrażenia w zakresie: 

• opłacalności przedsięwzięcia,
• poziomu „wynagradzania” ryzyka, jakie wiąże się z prowadzeniem działalności gospodarczej, 
• potencjalnego zainteresowania przedsięwzięciem podmiotów inwestycyjnych. 

Co to jest gotówka?

Posiadana przez firmę gotówka wpływa na wiele aspektów prowadzonej działalności. To właśnie jej poziom przekłada się bezpośrednio na zdolność do terminowego regulowania zobowiązań, możliwość czynienia inwestycji i poczucie stabilności w otoczeniu biznesowym.

Poziom gotówki na koncie wcale jednak nie oznacza, że środki te pozostają do pełnej dyspozycji przedsiębiorcy. Zwiększenie wydatków wyłącznie w oparciu o dane z wyciągu bankowego (np. bez uwzględnienia odroczonego terminu płatności faktury, stanowiącej zobowiązanie) może skutkować bowiem powstaniem ujemnego salda przypływu środków pieniężnych, a w rezultacie – brakiem możliwości przekroczenia progu rentowności. 

Przykład z życia

Jak wynika z powyższego, zarówno zyski, jak i gotówka są bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania firmy. Są to jednak dwie odrębne kategorie i nie powinny być w żadnym wypadku utożsamiane ze sobą. Może to bowiem prowadzić do sytuacji podobnej do przedstawionej: 

Firmie X odroczono termin płatności za towar, a fakturę ma ona uregulować dopiero za 60 dni. Opiewa ona na kwotę 40 000 złotych. Gotówkę firmy stanowią środki własne w wysokości 10 000 złotych oraz przychody, które w tym miesiącu wyniosły 50 000 złotych. Po uregulowaniu kosztów stałych, wynoszących 20 000 złotych w tym miesiącu na koncie firmy widnieje 40 000 złotych.

Suma ta nie uwzględnia jednak odroczonego terminu płatności zobowiązania firmy. Chcąc określić jej rzeczywisty zysk, należy wziąć go pod uwagę w rachunkach. W przeciwnym razie uzyskuje się nieobiektywny obraz sytuacji finansowej firmy, co można boleśnie odczuć, kiedy upłynie termin płatności faktury. 

Cash flow – co stanowi o jego istotności? 

Powyższe rozważania na temat terminologii zysków i gotówki nakreślają już pewne wyobrażenie na temat tego, jak istotne jest posiadanie wiedzy na temat rzeczywistej sytuacji finansowej firmy.

Tylko ona pozwala bowiem podejmować działania w oparciu o rozwinięte, uwzględniające szerszą perspektywę czasową dane. Tych zaś w znacznej mierze dostarcza wspomniany już cash flow, zawierający rzeczywiste, a nie jedynie księgowe zapisy.

 To nie tylko sposób na analizę wypłacalności przedsiębiorstwa, ale również informacja dla zewnętrznych podmiotów finansujących, takich jak kredytodawcy czy inwestorzy. 

Cash flow wzór

Typowy cash flow zawiera informacje w zakresie:

• przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej, a więc tej bieżącej – kluczowej z punktu widzenia codziennej działalności,
• przepływów gotówkowych netto z działalności inwestycyjnej, a więc kosztów mających generować zyski w przyszłości,  
• przepływów pieniężnych netto z działalności finansowej, a więc tej związanej z finansowaniem zewnętrznym, 
• przepływów gotówkowych netto ogółem, stanowiących sumę tych powyższych, 
• zmian stanu środków pieniężnych w bilansie, o ile jest o nich mowa, 
• środków pieniężnych na początek okresu sprawozdawczego, 
• środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego, z uwzględnieniem stanu początkowego oraz wszystkich przepływów pieniężnych w danym okresie. 

Tak rozumiany rachunek przepływów pieniężnych wraz z sytuacją gotówkową firmy pozwalają na oszacowanie posiadanych przez nią środków pieniężnych. To zaś pozwala na podejmowanie efektywnych decyzji strategicznych i operacyjnych.

Znaczenie cash flow zobrazować można przykładem: 

W jednym z miesięcy, mimo iż działalność operacyjna przynosi straty, firma wykazała dodatnie saldo, zaciągając kredyt. Kolejny miesiąc przyniósł kolejne straty w ramach prowadzonej działalności podstawowej, co skutkowało sprzedażą przez nią środków trwałych – to również sprawiło, że firma wykazała dodatnie saldo.

Biorąc pod uwagę rzeczywistą sytuację przedsiębiorstwa, jej sytuacja nie wygląda najlepiej. Obrazuje ją właśnie rachunek przepływów pieniężnych.