Bon na zasiedlenie a działalność gospodarcza

W niniejszym artykule szczegółowo wyjaśnimy czym jest bon na zasiedlenie oraz jakie warunki należy spełnić w przypadku zamiaru podjęcia działalności gospodarczej.

Bon na zasiedlenie – czym jest i jak go uzyskać?

Bon na zasiedlenie stanowi formę wsparcia dla bezrobotnych. Zgodnie z przepisem art. 66n ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bon na zasiedlenie może zostać przyznany, jeżeli bezrobotny zamierza podjąć poza miejscem dotychczasowego zamieszkania zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą.

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu [por. art. 25 Kodeksu cywilnego]. Dotyczy to zatem konieczności rozpoczęcia określonej działalności zarobkowej (np. działalności gospodarczej) w innej miejscowości niż ta, w której bezrobotny dotychczas zamieszkuje.

Bon może zostać przyznany, w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków, tj.:

• gdy z tytułu wykonywania tej działalności bezrobotny będzie osiągał wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto miesięcznie oraz będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym;

• gdy odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości, w której bezrobotny zamieszka w związku z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, wynosi co najmniej 80 km lub czas dojazdu do tej miejscowości i powrotu do miejsca dotychczasowego zamieszkania środkami transportu zbiorowego przekracza łącznie co najmniej 3 godziny dziennie;

• gdy będzie pozostawał w zatrudnieniu, wykonywał inną pracę zarobkową lub będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy.

W analizowanym przepisie ustawy bezrobotnemu został postawiony wymóg osiągania określonego wynagrodzenia lub przychodu oraz podlegania ubezpieczeniom społecznym. Nie dookreślono przy tym, że ubezpieczenia społeczne mają być opłacane od kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Wobec czego spod możliwości przyznania bonu nie została wyłączona sytuacja, w której bezrobotny rozpoczynający działalność gospodarczą korzysta z możliwości wynikającej z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z ustępem 1 ww. przepisu podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących działalność pozarolniczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Regulacja ta nie ma zastosowania do osób, które:

• prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej [por. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych].

Tryb przyznawania bonu na zasiedlenie

Bon na zasiedlenie jest przyznawany na wniosek bezrobotnego do 30 roku życia. Należy jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku o przyznanie bonu na zasiedlenie nie powoduje utraty statusu bezrobotnego.

Wniosek należy złożyć do właściwego starosty, który po pozytywnym rozpatrzeniu podania zawrze umowę z bezrobotnym. W przedmiotowej umowie strony ustalają:

• wysokość środków, jakie zostaną przyznane bezrobotnemu w ramach bonu wraz ze wskazaniem, że zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów zamieszkania związanych z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej;

• termin otrzymania bonu;

• termin i sposób wypłaty tych środków;

• obowiązki, jakie spoczywają na bezrobotnym po otrzymaniu bonu wraz z sankcjami za ich niedopełnienie.

Więcej na temat zawieszenia działalności gospodarczej przeczytasz tutaj.

Wiek bezrobotnego

Krąg osób bezrobotnych uprawnionych do skorzystania z otrzymania bonu na zasiedlenie został zawężony wyłącznie do osób bezrobotnych, które nie ukończyły 30 roku życia.

W orzecznictwie wskazuje się, że określenie „do 30 roku życia” jest równoznaczne z określeniem „do ukończenia 30 roku życia”. Oba oznaczają to samo, że w chwili ukończenia 30 lat tj. 30-tych urodzin rozpoczyna się 31 rok życia. Skoro zatem wnioskodawca już w chwili wystąpienia z wnioskiem ukończył 30 lat to problem czy powinien spełniać to kryterium wyłącznie w chwili złożenia wniosku, czy także w momencie przyznania mu świadczenia tj. zawarcia umowy (analogicznie jak w przypadku bezrobotnego do 25 roku życia) ma drugorzędne znaczenie. Ukończenie przez wnioskodawcę 30 roku życia na dzień złożenia wniosku o przyznanie bonu na zasiedlenie dla osoby bezrobotnej wyklucza jego uprawnienie do skorzystania z tego instrumentu pomocowego [tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2021 r., sygn. akt III OSK 4459/21].

Maksymalne środki przyznane w ramach bonu na zasiedlenie

Bon na zasiedlenie zostanie przyznany w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 200% przeciętnego wynagrodzenia.

Zobowiązania bezrobotnego związane z otrzymanym bonem na zasiedlenie

Przepis art. 66n ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wyznacza zobowiązania bezrobotnego związane z otrzymanym bonem na zasiedlenie. Są to 3 grupy obowiązków i powiązane z nimi terminy, a mianowicie:

• do 30 dni od dnia otrzymania bonu na zasiedlenie bezrobotny musi dostarczyć do PUP dokument potwierdzający podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej i oświadczenie o spełnieniu warunku dotyczącego odległości między miejscowością zatrudnienia (innej pracy zarobkowej, prowadzenia działalności gospodarczej) a miejscowością dotychczasowego zamieszkania;

• do 7 dni odpowiednio od dnia utraty zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej i od dnia podjęcia nowego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej bezrobotny musi przedstawić PUP oświadczenie o utracie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej i podjęciu nowego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej oraz oświadczenie o spełnieniu warunku dotyczącego odległości między nową miejscowością zatrudnienia (innej pracy zarobkowej, prowadzenia działalności gospodarczej) a miejscowością dotychczasowego zamieszkania;

• do 8 miesięcy od dnia otrzymania bonu na zasiedlenie bezrobotny musi udokumentować pozostawanie w zatrudnieniu, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub prowadzenie działalności gospodarczej przez 6 miesięcy.

Dokumentację potwierdzającą podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub rozpoczęcie działalności gospodarczej może stanowić m.in.:

• kserokopia umowy o pracę lub umowy zlecenia;

• zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu i osiąganym wynagrodzeniu;

• kserokopia świadectwa pracy oraz umowy o pracę;

• wydruk ze strony internetowej CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) zaświadczenia potwierdzającego podleganie przez bezrobotnego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Wszelkie dokumenty oraz oświadczenia, do składania których zobowiązany jest bezrobotny, mogą być przekazywane do właściwego urzędu:

• za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu przepisów o prawie pocztowym;

• w postaci elektronicznej na elektroniczną skrzynkę podawczą właściwego urzędu pracy.

Bon na zasiedlenie a podatek

Co do zasady, bon na zasiedlenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w przypadku bezrobotnego, który podejmie działalność gospodarczą środki przyznane w ramach bony na zasiedlenie stanowią pomoc de minimis.

Podsumowanie

Bon na zasiedlenie może zostać przyznany na wniosek bezrobotnego do 30 roku życia, który zamierza podjąć zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Maksymalna wysokość środków, jakie mogą zostać przyznane w ramach bonu, to 200% przeciętnego wynagrodzenia za pracę z przeznaczeniem na pokrycie kosztów zamieszkania związanych z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej. Jednakże otrzymanie bonu na zasiedlenie wiąże się z koniecznością wypełnienia przez bezrobotnego szeregu obowiązków formalnych jak i informacyjnych pod rygorem sankcji.

Co istotniejsze, bon za zasiedlenie przysługuje również w przypadku zamiaru rozpoczęcia działalności gospodarczej przez bezrobotnego. Jeśli zatem chcesz wiedzieć jak założyć firmę krok po kroku, to zajrzyj na nasz kanał na YouTube, gdzie szeroko omawiamy tę kwestię.