Bycie płatnikiem VAT czy zwolnienie z podatku VAT – konsekwencje wyboru

Prowadzenie działalności gospodarczej to liczne obowiązki, którym trzeba sprostać, do tego dochodzą dylematy z wyborem formy opodatkowania. Przedsiębiorcy muszą również podjąć decyzję czy dokonywać rejestracji do podatku VAT czy może jednak nie, oczywiście pod warunkiem, że z przepisów nie wynika obowiązek rejestracji od pierwszej sprzedaży. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się, jakie są konsekwencje wyboru zwolnienia z VAT lub rejestracji do podatku VAT.

Obowiązek rejestracji do podatku VAT w 2024

Zanim przejdziemy dalej warto wyjaśnić sobie na wstępie, że nie każdy przedsiębiorca będzie miał możliwość rezygnacji z podatku VAT i wybór zwolnienia podmiotowego. Ustawodawca wprowadził do przepisów pewne ograniczenia, z których wynika, które dostawy towarów i świadczenie usług nie mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT, zapis w ustawie art. 113 ust. 13.

Skoro już wiemy, kiedy nie przysługuje nam prawo do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w VAT, możemy przejść do naszych rozważań na temat za i przeciw zwolnienia i rejestracji do podatku VAT. Przy czym warto podkreślić, że każda ocena będzie subiektywna i końcowy wybór leży w gestii zainteresowanego.

Plusy i minusy rejestracji do VAT

Pytanie czy warto, czy nie być płatnikiem podatku VAT należy do kategorii pytań, na które nie jest łatwo i jednoznacznie odpowiedzieć. Decyzja zależy od wielu indywidualnych czynników, takich jak przykładowo:

• kategoria sprzedawanych towarów i usług,
• status nabywcy – firma czy osoby fizyczne nieprowadzące działalności,
• stawka podatku VAT należnego – podstawowa czy obniżona,
• wysokość ponoszonych wydatków,
• planowane inwestycje.

Najczęściej przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi nie ponoszą aż tak wysokich kosztów w stosunku do uzyskiwanych przychodów. W takich przypadkach bardzo często zapada decyzja o wybraniu zwolnienia z VAT. Przy czym warto pamiętać, że limit zwolnienia podmiotowego nie jest aż tak wysoki, żeby pozwolił w nieskończoność korzystać ze zwolnienia z VAT.

Kiedy zarejestrować się do podatku VAT w 2024?

Jeśli przedsiębiorca przeprowadza większość transakcji z firmami, to najczęściej będzie to wymagało rejestracji do podatku VAT. Wiele firm zwraca uwagę na to czy kontrahent, od którego kupuje towary czy usługi, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czy też nie. Brak rejestracji może więc ograniczać bazę potencjalnych klientów. Kolejny przypadek to taki, gdzie przedsiębiorca stosuje obniżoną stawkę VAT do sprzedaży, a odlicza od faktur zakupowych 23% podatek VAT. Jeszcze inna okoliczność to taka, w której w ogóle nie płaci podatku VAT od sprzedaży w Polsce, ponieważ ma zastosowanie 0% stawki VAT lub odwrotne obciążenie w VAT. Dodatkowo warto pamiętać o przywileju odliczania podatku VAT naliczonego od zakupów inwestycyjnych czy innych niezwiązanych bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, takich jak przykładowo: samochody osobowe, opłaty za media, zakup artykułów biurowych, wydatki związane z utrzymaniem biura, najem pomieszczeń biurowych. Przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT, jedynie w przypadku samochodów osobowych to prawo jest ograniczone. Zobaczmy jeszcze na przykładach, jak można rozumieć zalety płynącą z rejestracji w niektórych wcześniej opisanych sytuacjach.

Przykład 1

Jeśli przedsiębiorca prowadzi firmę budowlaną, w której wystawia faktury z 8% podatkiem VAT, a wszystkie materiały wykorzystywane do remontu objęte są 23% stawką VAT, to warto rozważać rejestrację do VAT. W każdym przypadku podatek VAT naliczony od zakupu pomniejsza podatek VAT należny od sprzedaży. Jeśli przykładowo w miesiącu zostałaby wystawiona faktura na 20.000 zł z naliczonym 8% VAT, to wyniósłby on 1.600 zł. Jeśli wydatki na materiały budowlane opiewałyby na kwotę 7.000 zł netto, to podatek VAT 23% wyniesie 1.610 zł. Widać już, że przedsiębiorca nie zapłaci VAT-u do urzędu skarbowego.

Przykład 2

Przedsiębiorca świadczy usługi dla zagranicznych przedsiębiorców, które są opodatkowane w kraju kontrahenta. W takim przypadku mamy do czynienia z odwrotnym obciążeniem w VAT. Firma w Polsce ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego zakupów związanych ze świadczeniem takich usług, a nie zapłaci podatku VAT. To oznacza, że powstanie nadwyżka podatku VAT, którą można w JPK_V7 wykazać do zwrotu na konto bankowe czy złożyć dyspozycję o zaliczenie zwrotu VAT na poczet zaliczki w podatku dochodowym.

Przykład 3

Jeśli przedsiębiorca posiada zdecydowanie większą ilość kontrahentów zagranicznych i dokonuje dostawy towarów w ramach transakcji WDT czy eksportu, które po spełnieniu ustawowych warunków opodatkowane są 0% stawką VAT, to również powinien rozważać rejestrację do podatku VAT.

Obowiązki czynnego podatnika VAT 2024

Rejestracja do podatku VAT wymaga od przedsiębiorcy bieżącej znajomości obowiązujących przepisów podatkowych. Dla organu podatkowego brak znajomości przepisów nie zwalnia z odpowiedzialności za popełnione czyny, jeśli są niezgodne z prawem.

Kiedy korzystać ze zwolnienia od podatku VAT w 2024 roku?

Na temat tego kiedy nie warto rejestrować się do podatku VAT wspomnieliśmy już wyżej w naszej publikacji. Jeśli przedsiębiorca świadczy usługi dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub firm, które również korzystają ze zwolnienia podmiotowego czy przedmiotowego w VAT, to w takim przypadku opcja zwolnienia jest bardziej atrakcyjna. Świadczone usługi czy dostawy towarów będą oferowane w niższych cenach, przez co zwiększa się jego konkurencyjność na rynku. Inny przypadek, gdy ponosi niewysokie koszty, więc nie ma zbyt wiele podatku naliczonego do odliczenia. Najczęściej korzystanie ze zwolnienia od podatku VAT sprawdza się w małych firmach, które prowadzą działalność gospodarczą na niewielką skalę.

Bycie płatnikiem VAT czy zwolnienie? Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat konsekwencji wyboru rejestracji do podatku VAT lub zwolnienia od podatku VAT. Tak naprawdę zawsze decyzja należy do przedsiębiorcy. Naszym celem było wyartykułowanie pewnych przesłanek, które przemawiają za rejestracją lub korzystaniem ze zwolnienia, o ile jest to możliwe. Znaczące będzie, jakie grono odbiorców ma dana firma, czy są to konsumenci, czy również przedsiębiorcy. Praktyka pokazuje, że firma działająca jako czynny podatnik VAT chętniej nawiązuje relacje biznesowe z firmą również posiadającą taki sam status. Rejestracja do VAT niesie określone obowiązki, ale i są zalety tej decyzji, chociażby prawo do obniżenia podatku VAT ze sprzedaży towarów i usług o podatek VAT od zakupów związanych z działalnością gospodarczą. Mamy nadzieję, że dzisiejsza publikacja pozwoli na podjęcie właściwej decyzji. Warto końcowo przypomnieć, że zawsze można wrócić do zwolnienia z VAT.

Stan prawny na dzień: 30.07.2024 r.