Osoby niepełnosprawne są w trudniejszej sytuacji życiowej od pozostałych osób. Najczęściej ponoszą dodatkowe wydatki w związku z wykonywaniem podstawowych czynności życiowych. W ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć część poniesionych wydatków. Katalog wydatków, które mogą być odliczone, jest wymieniony ogólnie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale w konkretnych sytuacjach mogą powstać wątpliwości co do prawa rozliczenia wydatku w uldze. W dzisiejszej publikacji podejmiemy temat odliczania zakupu komputera dla niepełnosprawnego dziecka w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione, kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, mowa jest o:
- Osobie posiadającej orzeczony stopień niepełnosprawności.
- Osobie na utrzymaniu, której pozostaje osoba/osoby niepełnosprawne.
Ważne!
Począwszy od rozliczeń za 2023 rok z ulgi rehabilitacyjnej, mogą skorzystać dziadkowie, którzy mają na utrzymaniu niepełnosprawnego wnuka czy wnukowie, którzy opiekują się niepełnosprawnymi dziadkami.
W ustawie o podatku dochodowym zmieniono zapis zgodnie, z którym obecnie za osobę niepełnosprawną uważa się osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, czyli są to:
- współmałżonek,
- zstępni: dzieci, wnuki i prawnuki,
- pasierbowie,
- wstępni: rodzice, dziadkowie i pradziadkowie,
- ojczym i macocha,
- rodzeństwo.
Dodatkowo ulga rehabilitacyjna przysługuje na dzieci obce przyjęte na wychowanie przez jednego ze współmałżonków. Warunkiem jest, żeby dochody wyżej wymienionych osób niepełnosprawnych nie przekroczyły w roku podatkowym dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Do tych dochodów, o których jest mowa powyżej nie zalicza się:
- alimentów na rzecz dzieci,
- zasiłku pielęgnacyjnego,
- świadczenia uzupełniającego,
- dodatku energetycznego,
- dodatku osłonowego,
- dodatku węglowego,
- dodatku elektrycznego,
- bonu energetycznego,
- dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów,
- kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów
Jakie wydatki można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
W ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć różnego rodzaju wydatki, które są ponoszone przez osoby niepełnosprawne. Katalog wydatków został opisany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie zostały one podzielone na dwie kategorie:
- Wydatki nielimitowane – odliczeniu podlega cała kwota wydatku. W tej grupie znajdują się np. wydatki na:
- adaptację i przystosowanie mieszkań dla potrzeb osoby niepełnosprawnej,
- zakup sprzętu, urządzeń do rehabilitacji,
- opłata za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
- opłaty za zabiegi rehabilitacyjne,
- opłacenie tłumacza języka migowego,
- odpłatne przewozy w trakcie pobytu na koloniach, obozach,
- turnusach rehabilitacyjnych,
- inne wymienione w ustawie.
- Wydatki limitowane – podane są górne lub dolne limity odliczenia, w tej kategorii można odliczyć m.in. wydatki na:
- zakup leków,
- zakup pieluchomajtek, podkładów, chłonnych majtek,
- używanie samochodu osobowego,
- utrzymanie psa asystującego,
- opłacanie przewodników osób niepełnosprawnych zaliczanych do I i II grupy inwalidztwa,
- inne wymienione w ustawie.
Więcej szczegółów na temat wydatków limitowanych i nielimitowanych znajdzie się w podlinkowanej publikacji na ten temat.
Jednak nie każda kategoria wydatku została wymieniona w przepisie, chociażby wydatek na komputer dla osoby niepełnosprawnej, o czym piszemy poniżej.
Czy można odliczyć w uldze rehabilitacyjnej wydatki na komputer dla niepełnosprawnego dziecka?
Pomimo iż w ustawie o PIT wymieniony został katalog wydatków podlegających rozliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej, to i tak część osób w konkretnych sprawach zwraca się z zapytaniami o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. W jednej z nich z dnia 14 października 2022 r. sygnatura 0115-KDIT2.4011.462.2022.3.KC zadano pytanie, czy wydatek na zakup komputera/laptopa może być rozliczony w ramach ulgi rehabilitacyjnej? Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w uzasadnieniu napisał m.in., że katalog wydatków wymieniony w ustawie o podatku dochodowym jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Wykluczone jest stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej. Komputer natomiast mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, z których korzystać może każda osoba, niezależnie od faktu ewentualnej niepełnosprawności. Jeśli więc zakupiony komputer/laptop nie będzie wyróżniał się jakimiś indywidualnymi cechami, to nie spełnia on kryteriów „indywidualnego sprzętu” niezbędnego w rehabilitacji oraz ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych osoby niepełnosprawnej. Tym samym nie będzie mógł być rozliczony w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Podsumowanie
W dzisiejszej publikacji poruszyliśmy temat rozliczania ulgi rehabilitacyjnej. W ustawie o podatku PIT zamieszczone zostały dość przejrzyste informacje na temat kategorii wydatków, jakie można rozliczyć w ramach ulgi. Mamy tutaj dwie kategorie kosztów określane jako limitowane i nielimitowane. Wśród tych kosztów znajdują się m.in. wydatki na zakup sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jednak jak wskazano w zaprezentowanej interpretacji podatkowej, taki sprzęt musi charakteryzować się indywidualnymi cechami, w przeciwnym razie nie można uznać, że jest to wydatek ponoszony typowo na rzecz osoby niepełnosprawnej. Tym samym zakup komputera/laptopa, który nie posiada takich indywidualnych cech, nie może być rozliczony w ramach ulgi rehabilitacyjnej, ponieważ może korzystać z niego każda osoba, nie tylko o orzeczonym stopniu niepełnosprawności. Warto również pamiętać o możliwości rozliczania ulgi rehabilitacyjnej przez dziadków i wnuków. Zmiana ta została wprowadzona w lipcu 2023 roku i można było już z niej skorzystać w składanym zeznaniu rocznym za 2023 rok.
Stan prawny na dzień: 26.06.2024 r.
Małgorzata Jagusiak 
Kary dla agencji pracy tymczasowej za naruszenie przepisów prawa
Adrianna Glapiak
Mikrolearning. Szybki sposób na nowe umiejętności w firmie
Marta Matylda Kania
Stanowisko pracy osoby z niepełnosprawnością
Krzysztof Janoś
Korekta zawyżonej stawki VAT na paragonie – wyrok TSUE
