Spowodowało to występowanie wielu negatywnych zjawisk. W tym artykule, dowiesz się co to spirala inflacyjna i od czego zależy jej wystąpienie? Czy istnieją sposoby, aby zapobiec temu procesowi?
Definicja spirali inflacyjnej
Spirala inflacyjna to sytuacja, gdy podwyżka płac powoduje wzrost cen towarów i produktów. Wyższe wynagrodzenie pobudza konsumpcję i zwiększa popyt na określone dobra. Zwiększenie produkcji wiąże się z wyższymi kosztami produkcyjnymi, co z kolei wpływa na ceny na sklepowych półkach. Wszystko to powoduje nieustannie rosnącą inflację, niższą siłę nabywczą pieniądza, większe koszty utrzymania, co jeszcze bardziej napędza pętlę płacowo-cenową. Niekorzystne konsekwencje są tak naprawdę widoczne we wszystkich sektorach. Inflacja zniechęca do inwestycji oraz ogranicza wzrost gospodarczy. Przyjmuje się, że mamy z nią do czynienia, jeżeli wzrost cen postępuje przez przynajmniej trzy następujące po sobie kwartały w roku.
W przypadku tego zjawiska mówi się raczej jedynie o negatywnych skutkach. Jednakże, jeśliby spojrzeć w perspektywie krótkoterminowej, to może ona wpłynąć np. na wyrównanie nierówności dochodowych wśród społeczeństwa.
Jak zatrzymać spiralę inflacyjną?
Im szybciej podejmie się działania hamujące presję płacowo-cenową, tym szybciej będzie można wyeliminować rosnącą inflację. W jaki sposób?
- Kontrola fiskalna NBP i zmiana polityki monetarnej – wyższe stopy procentowe ograniczą nadmiar gotówki w obrocie gospodarczym, podwyżka podatków zmniejszy popyt, co po jakimś czasie wpłynie na obniżenie cen dóbr
- Wyższe stopy procentowe ograniczają konsumpcję i popyt na towary, co sprawi, że firmy będą musiały obniżyć ceny. Wtedy nie będzie konieczne kolejne podwyższanie płacy minimalnej i spirala inflacyjna zostanie zniwelowana
- Zwiększenie produkcji – jeśli przedsiębiorcy zdecydowaliby się zwiększyć nakłady produkcyjne, dysproporcja w podaży i popycie zmniejszyłaby się
- Szkolenie pracowników – podnoszenie kwalifikacji kadry może pozytywnie wpłynąć na ich efektywność pracy, co będzie miało przełożenie na większą produkcję
Przykład spirali inflacyjnej
Polska
W ostatnich latach polityka fiskalna obrana przez władzę spowodowała wystąpienie spirali inflacyjnej. Regularne podwyższanie płacy minimalnej od kilku lat, wymusiło na przedsiębiorcach poszukiwania źródła jej finansowania. Dla konsumentów oznacza to podwyżkę cen. Sytuacja związana z pandemią, zastojem gospodarczym skłoniło Rząd do wprowadzenia polityki antyinflacyjnej, która jednak nie mogła spełnić swojej funkcji. Wpływ miało na to między innymi oferowane programy socjalne, które obciążają Skarb Państwa. Rosnąca inflacja, której wzrost jest jednym z najwyższych wśród krajów europejskich, powoduje wzrost cen podstawowych produktów konsumpcyjnych. To z kolei napędza presję na wyższe wynagrodzenia, ponieważ ludzi stać na coraz mniej. Efektem jest tworzenie się błędnego koła, które coraz bardziej powoduje ubożenie Polaków. Jest to sytuacja niepokojąca, ponieważ w przypadku niskiej inflacji, jest ona dopuszczalna i dosyć łatwa do opanowania, tak spirala płacowo-cenowa już nie. Przeważnie gospodarki muszą zmagać się z nią po kilka lat.
Niemcy
Podobnie wygląda sytuacja również u naszych zachodnich sąsiadów. Dane wskazują, iż w Niemczech zanotowano najszybszy wzrost cen od 40 lat. Spowodowane jest to między innymi podwyżką wynagrodzenia minimalnego o 8%, o które walczył tamtejszy związek zawodowy hutników. Niemcy zmagają się także z niedoborami pracowniczymi m.in. w zawodach hydraulicznych i gastronomicznych. W wielu branżach W wyniku czego, politycy postanowili wprowadzić pakiet pomocowy, który miałby na celu pokrycie głównie cen ogrzewania, paliwa czy energii elektrycznej.
USA
Stany Zjednoczone musiały zmierzyć się ze spiralą płac i cen w latach 70., gdy OPEC podwyższyło ceny ropy naftowej i wywołało poważny kryzys. Brak surowca gwałtownie zmniejszył możliwości produkcyjne przedsiębiorstw i przyczyniło się to do wzrostu cen. Jak można się spodziewać, niezadowolone społeczeństwo, któremu nagle zaczęło brakować środków na podstawowe utrzymanie, zażądało podwyższenia wynagrodzenia minimalnego. W dalszej kolejności, uniemożliwiło to właścicielom firm pokrycie części kosztów produkcji.
Podsumowanie
Na przykładzie spirali płacowo-cenowej łatwo zauważyć jak ściśle połączone i uzależnione są od siebie procesy ekonomiczne. Najrozsądniejszym rozwiązaniami, aby nie doprowadzić kraju do kryzysu powinny obejmować pobudzanie wzrostu gospodarczego, zachowanie stosunkowo uśrednionego poziomu płacy minimalnej, aby nie odbiło się to na cenach towarów. W przeciwnym razie, następstwa niewłaściwych decyzji politycznych będą destabilizować kraj i uniemożliwiać społeczeństwu osiągnięcie dobrostanu ekonomicznego.