Czym są fazy sesji giełdowej i co oznaczają dla inwestora?

Co to sesja giełdowa?

Sesja giełdowa to okres w ciągu dnia, podczas którego można wykonywać transakcje handlowe. Jest ona prowadzona w jednolitym lub ciągłym systemie notowań giełdowych. W zależności od płynności danego instrumentu oraz płynności finansowej spółki są one klasyfikowane do danego systemu notowań giełdowych. Jednolity system notowań giełdowych odnosi się do małych spółek o niskiej płynności, praw poboru do akcji oraz praw do akcji notowanych w tym systemie. Zmiany kursów występują 2 razy dziennie. Ciągły system notowań giełdowych dotyczy znacznie szerszego zestawu instrumentów finansowych np.:

• akcji spółek o wysokiej płynności finansowej;
• akcji nowo wprowadzonych spółek;
• Obligacje (w szczególności skarbowe);
• Certyfikaty inwestycyjne;
• Prawa poboru do akcji, które będą notowane w systemie ciągłym;
• Prawa do akcji, notowanych w systemie ciągłym
• Instrumenty pochodne np. kontrakty terminowe, opcje

Z kolei zmiany kursów mają charakter ciągły.

Harmonogram sesji

Na GPW w Warszawie można wyróżnić kilka faz sesji giełdowej, które wyznaczają poszczególne porządek dokonywania transakcji. Są to:

• Faza przed otwarciem – sesja się nie rozpoczęła, ale możesz już składać zlecenie giełdowe (czyli informację, jaki instrument finansowy i w jakiej cenie chcesz go kupić lub sprzedać), możliwe jest dokonywanie modyfikacji zleceń (np. zwiększenie wolumenu, zwiększenie limitu ceny zakupu lub zmniejszenie limitu ceny sprzedaży);
• Fixing – po porównaniu ofert kupna i sprzedaży ustalany jest kurs danych papierów wartościowych, następnie realizowane są zlecenia. W tym etapie system giełdowy dąży do tego, aby uzyskać równowagę między podażą a popytem (eliminowanie różnic między ilością zleceń sprzedaży a zleceń zakupu) oraz minimalizowania wahań kursowych.;
• Dogrywka – w tym czasie, złożone zlecenia są realizowane w ustalonej cenie w poprzedniej sesji giełdowej (fixing).

W systemie notowań ciągłych faza przed otwarciem ma miejsce między 8:30 a 9:00. Następnie do godziny 17:00 trwa sesja giełdowa i możesz dokonywać wielu transakcji kupna lub sprzedaży. Po godzinie 17:00 ma miejsce ostatnia faza – dogrywka, która trwa przez ok. 5 minut, po których następuje zamknięcie sesji na dany dzień. Z kolei w systemie notowań jednolitych sesja rozpoczyna się o 8:30 do 11:00. Po tej godzinie przeprowadzany jest pierwszy fixing, który trwa 30 minut. Następnie ponownie przyjmowane są zlecenia giełdowe, a o 15:00 następuje drugi fixing i wykonywane są transakcje. Podobnie jak w notowaniach ciągłych, o 17:00 ma miejsce dogrywka i zamknięcie sesji. Oczywiście, przebieg faz giełdowych jest nadzorowany przez organy GPW. W zależności od zaistniałych okoliczności mogą one przedłużyć czas na wprowadzenie zleceń do systemu elektronicznego, wstrzymać przyjmowanie zleceń, przerwać sesję giełdową lub wycofać możliwość obrotu danym papierem wartościowym. Są to działania mające na celu dbanie o bezpieczeństwo transakcji i ochronę interesów uczestników giełdy.

Składanie zleceń giełdowych

Kiedy już znasz poszczególne fazy sesji giełdowej, możesz przystąpić do złożenia zlecenia giełdowego, aby dokonać wybranej transakcji. W zleceniu powinny znaleźć się takie informacje jak np.: nazwa spółki, ilość oraz akcji, którą chcemy zakupić lub sprzedać, typ zlecenia. Do typów zleceń giełdowych zaliczamy np.:

• PKC (po każdej cenie) – oznacza, iż transakcja zostanie zrealizowana niezależnie od ceny, natychmiast po wprowadzeniu zlecenia (w całości lub częściowo);
• Z limitem – tutaj jest możliwe podanie limitu, jaki dopuszczamy, realizując transakcję, wartość transakcji może być niższa od podanego limitu, ale nie wyższa. Z tego powodu zlecenie może nie być od razu zrealizowane po rozpoczęciu sesji giełdowej;
• Stop loss – ogranicza stratę finansową podczas zakupu instrumentów finansowych, jeżeli kurs papieru wartościowego spadnie poniżej ustalonego poziomu – następuje automatyczne wykonanie zlecenia PKC;
• Stop limit – podobnie jak w powyższym przykładzie, w przypadku osiągania strat, inwestor wskazuje poziom, po którym następuje wykonanie zlecenia z limitem.

Czynniki ryzyka a fazy sesji giełdowej

Dlaczego przestrzeganie tych sztywnych ram czasowych jest istotne podczas inwestowania i przeprowadzania rozmaitych transakcji? Wynika to z faktu, iż wszelkie ogłoszenia i zlecenia związane ze stanem, kursem aktywów poszczególnych podmiotów mogą diametralnie wpływać na wahania rynkowe. Jakie ryzyka wiążą się z próbami inwestowania poza fazami sesji giełdowych?

• Gwałtowne zmiany cen – ceny poszczególnych papierów wartościowych mogą znacząco różnić się od cen prezentowanych podczas sesji giełdowych;
• Brak dostępu do aktualnych notowań giełdowych;
• Większe spready (różnice) pomiędzy cenami zakupu a sprzedaży – co wiąże się z mniejszymi szansami na osiągnięcie większych zysków;
• Ograniczenia technologiczne – poza godzinami sesji giełdowej mogą występować opóźnienia w systemach obsługujących zlecenia giełdowe;
• Występują limity na wartość dokonywanych transakcji.

Fazy sesji giełdowej – podsumowanie

Znajomość harmonogramu i zasad obowiązujących podczas sesji giełdowej jest ważnym elementem wiedzy o inwestowaniu na rynkach finansowych. Postępując zgodnie z przyjętymi wytycznymi, zwiększasz szansę na realne osiąganie zysków ze swoich działań i ograniczanie ryzyka inwestycyjnego.