W dobie ewaluacji rynku pracy i zmiany podejścia do kierowania personelem istotną rolę odgrywa dobrze zorganizowany sektor kadrowy i kompetentny menedżer. Kierowanie ludźmi stanowi integralną część zarządzania zasobami ludzkimi i jest ukierunkowane na maksymalizację efektywności pracy, poprzez indywidualne kształtowanie zachowań pracowniczych. Nie każdy jednak może wiedzieć, czym zajmują się kierownicy działów kadr oraz ile można zarobić na obejmując takie stanowiska.
Istota pracy kierowniczej
Kierowanie personelem polega na świadomym oddziaływaniu przez kierownika na zachowania innych uczestników organizacji (podwładnych) w taki sposób, aby osiągnąć cele przedsiębiorstwa. Praca kierownika działu kadr obejmuje specyficzne funkcje i role, określone w opisie stanowiska pracy. Najważniejsze z nich to planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrola. Są to funkcje uniwersalne dla wszystkich kierowników w organizacji. Kierownik działu personalnego powinien posiadać ogólną wiedzę w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. Dobry menedżer personalny potrafi zapewnić organizacji zrównoważony potencjał pracy oraz inicjować i wspomagać jego rozwój. Pełnienie funkcji kierowniczej wymaga określonych umiejętności:
- technicznych– znajomość procesów i metod rozwiązywania problemów kadrowych,
- społecznych– efektywne motywowanie, sprawna komunikacja, umiejętność pracy w zespole,
- koncepcyjnych i diagnostycznych– kreatywne i abstrakcyjne myślenie, innowacyjność działania, wprowadzanie zmian.
Odpowiednia kompilacja powyższych umiejętności pozwala na integrację zasobów rzeczowych, finansowych i ludzkich w taki sposób, aby osiągnąć maksymalny poziom efektywności realizowanych procesów biznesowych.
Rola kierowników w zarządzaniu zasobami ludzkimi
Zasadniczą rolą kierownika w zarządzaniu zasobami ludzkimi jest osiągnięcie celów organizacji przez pracę innych i z innymi. Zakres ich odpowiedzialności dotyczy przebiegu i efektu procesów pracy. Do najważniejszych zadań kierowników personalnych należą:
- Opracowanie planu zatrudnienia i nadzór nad rotacją pracowników.
- taktykę sprzedaży,
- Organizacja procesu rekrutacji, selekcji i adaptacji nowych pracowników.
- Przygotowywanie opisów stanowisk pracy.
- Opracowanie struktury wynagradzania, premiowania i nagród.
- Diagnoza potrzeb szkoleniowych i realizacja szkoleń.
- Opracowanie indywidualnych ścieżek rozwoju i awansu pracowników.
- Realizacja ocen pracowniczych.
- Monitorowanie dyscypliny i kształtowanie relacji interpersonalnych.
Kierownicy personalni pełnią specyficzne role takie, jak realizatora, inspiratora i mentora. Rola realizatora polega na efektywnym wykorzystaniu kapitału ludzkiego w sposób umożliwiający realizację określonych celów organizacji. Jest to możliwe tylko przy jego aktywnym uczestnictwie w procesie pozyskiwania i rozwoju pracowników.
Rola inspiratora strategii personalnej polega przede wszystkim na odpowiednim kształtowaniu kultury organizacyjnej opartej na wykorzystaniu potencjału intelektualnego. W ramach tej roli kierownik opracowuje adekwatną formę organizacji pracy, określa cele i mierniki oceny ich wykonania, kształtuje politykę jakości i identyfikuje pracowników o wysokim potencjale rozwoju.
Rola mentora dotyczy przede wszystkim merytorycznego i mentalnego wspierania pracowników, służenia im radą i pomocą w aspekcie realizowanej pracy i rozwoju zawodowego.
Cechy dobrego menedżera
Stanowisko kierownika personalnego wymaga określonego zestawu cech, umiejętności i kwalifikacji. Nie ma oczywiście ustalonego wzorca, stanowiącego przepis na idealnego kierownika. Jednakże w określeniu pożądanego profilu deklarowane się pewne oczekiwania. Poszukiwane są szczególnie takie cechy charakteru, jak konsekwencja, łatwość nawiązywania relacji, elastyczność, kreatywność, otwartość, punktualność oraz rzetelność. Ważna jest również wrażliwość w zakresie dostrzegania problemów społecznych. Odnośnie umiejętności nabytych najważniejsze są oczywiście doświadczenie w pracy, wykształcenie i wiedza fachowa. W odniesieniu do wykształcenia najbardziej pożądane kierunki to ekonomia, prawo, socjologia bądź psychologia.
Wynagradzanie kierowników działu kadr
Wynagrodzenie jest podstawowym narzędziem motywowania personelu. Odpowiednia jego konstrukcja zwiększy nie tylko satysfakcję z wykonywanej pracy, ale umożliwi zatrzymanie w organizacji najcenniejszych i kluczowych pracowników. A do takich zaliczają się kierownicy/menedżerowie personalni. Zasady ich wynagradzania uzależnione są od zajmowanej pozycji w strukturze organizacyjnej. W przypadku naczelnego kierownictwa, np. dyrektora ds. personalnych wynagrodzenia ustalane są indywidualnie, na podstawie negocjowanych kontraktów. W odniesieniu do kierowników niższego szczebla, np. kierownika działu kadr wynagrodzenie zazwyczaj regulowane jest siatką płac. Efektywny system wynagradzania menedżerów niższego i wyższego szczebla powinien uwzględniać złożoność pracy, efektywność, pozycję przedsiębiorstwa na rynku oraz rynkową wartość ich pracy.
W Polsce wynagrodzenia kierowników działu kadr kształtują się w wysokości pomiędzy 7 000, a 13 000 zł. brutto. W Niemczech wynagrodzenia te wahają się pomiędzy 3 500, a 5 000 euro, a w Stanach Zjednoczonych pomiędzy 5 000, a 8 000 dolarów. Ta dość duża rozpiętość widełek uzależniona jest przede wszystkim od tego, czy jest to niższy czy wyższy szczebel zarządzania oraz od pozycji przedsiębiorstwa na rynku i jego potencjału.
Podsumowanie
Kierownik działu kadr odpowiada za zasoby ludzkie w organizacji oraz za całokształt szeroko pojętej polityki personalnej. Jest to odpowiedzialne stanowisko o znaczeniu strategicznym dla przedsiębiorstwa, ze względu na utrzymywanie stabilności zatrudnienia i maksymalne wykorzystanie potencjału intelektualnego pracowników. Dobry i efektywny menedżer personalny powinien odznaczać się wysokimi kompetencjami interpersonalnymi, ponieważ utrzymanie właściwego balansu pomiędzy zadowoleniem kadry zarządzającej z wysokich efektów pracy, a satysfakcją pracowników nie jest łatwym zadaniem.