Zasady wynagradzania za świadczoną pracę, a także przyznawania pracownikowi innych dodatków ze stosunku pracy, regulują przepisy działu trzeciego Kodeksu Pracy. I jednym z takich dodatków wynagrodzenia jest między innymi dodatek za wysługę lat zwany potocznie dodatkiem stażowym. Dodatek stażowy jest wypłacany pracownikom z tytułu przepracowania określonego czasu pracy w danej firmie albo w danej branży.
Kiedy wypłacamy dodatek stażowy obowiązkowo
Dodatek ten jest wypłacany obowiązkowo pracownikom jednostek budżetowych czyli pracownikom państwowym, samorządowym czy nauczycielom. Jest to uregulowane odpowiednią ustawą. I tak:
- dodatek stażowy dla pracownika samorządowego – reguluje Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych;
- dodatek stażowy dla pracownika państwowego – reguluje Ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych;
- dla nauczycieli – reguluje Karta Nauczyciela;
- dla wykładowców akademickich zatrudnionych na uczelniach państwowych – Prawo o szkolnictwie wyższym i rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń,
- dla pracowników Służb Cywilnych – rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 29 stycznia 2016 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej (Dz.U. z 2016 r. poz. 125).
Kiedy nie jest to obowiązkowe
Natomiast w przypadku pozostałych przedsiębiorców jest to świadczenie nieobowiązkowe, które wynika z wewnętrznych przepisów obowiązujących w danej firmie.
I jeżeli dana firma zdecyduje się wypłacać dodatek stażowy, to taka informacja powinna być zawarta w przepisach wewnętrznych zakładu pracy takich jak, regulamin pracy czy wynagradzania albo po prostu w umowie o pracę.
Należy tam podawać zasady obliczania dodatku stażowego oraz warunki, w których pracownik otrzyma taki dodatek.
Jak ustalamy podstawę do wypłaty dodatku stażowego
Żeby poprawnie ustalić podstawę należy wziąć pod uwagę wszystkie okresy pracy danej osoby, które będą uprawniały ją do jego uzyskania. Może to być okres pracy u jednego pracodawcy lub kilku z tej samej branży albo może być brane pod uwagę to, ile ogólnie pracownik przepracował w swoim życiu.
Komu wypłacany jest dodatek stażowy?
Jak obliczyć dodatek stażowy
W przypadku pracowników sfery budżetowej dodatek stażowy przysługuje tym pracownikom po 5 latach pracy, w wysokości 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jakie dostaje pracownik. I dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Na takich zasadach jest przyznawany dodatek stażowy między innymi dla urzędników, policjantów, pielęgniarek czy kolejarzy.
Natomiast u przedsiębiorców prywatnych, tak jak wspomniane jest wyżej powinno być to zawarte np. w regulaminie wynagradzania firmy, w jaki sposób jest ustalany taki dodatek.
Najczęściej w regulaminie jest zapis, że podstawą wyliczenia dodatku stażowego jest najniższe wynagrodzenie występujące u danego przedsiębiorcy. Może też być zapis, że podstawą jest minimalne wynagrodzenie ustawowe, jakie występuje w danym roku kalendarzowym.
Do tej pory dodatek stażowy był jednym ze składników, jaki wchodził w skład minimalnego wynagrodzenia ustawowego występującego w danym roku.
Od 1 stycznia 2020 r. do wynagrodzenia minimalnego już nie wliczamy składnika wynagrodzenia, jakim jest dodatek stażowy. Jest to osobny składnik.
Składki ZUS i podatek
Dodatek stażowy jest przychodem, dlatego jest on opodatkowany i jest objęty składkami ZUS. W przypadku jeżeli pracownik jest niezdolny do wykonywania obowiązków spowodowanych chorobą, pracownikowi i tak przysługuje dodatek za wysługę lat. Również to, czy osoba uprawniona do otrzymywania dodatku za wysługę lat pobiera emeryturę, czy nie, nie ma znaczenia. Jeśli należy się jej dodatek stażowy wynikający z lat pracy, to powinna go otrzymać.