|
|
5 minut czytania

Jak ACTA 2 wpłynie na działalność blogerów i małych serwisów internetowych?

Dyrektywa o Prawie Autorskim na Jednolitym Rynku Cyfrowym nie przestaje budzić kontrowersji, a wątpliwości sprowadzają się do dwóch, szeroko omawianych, ale dość nieprecyzyjnych artykułów: 11, który powszechnie, choć mylnie ochrzczony został mianem “podatku od linków” i 13, który obciąża platformy internetowe odpowiedzialnością za przestrzeganie praw autorskich.

dyrektywa o prawie autorskim

W tym tekście skoncentrowaliśmy się na “jedenastce” (“15” w ostatecznym brzmieniu Dyrektywy). O tym, jak  ACTA 2 wpłynie on na działalność m.in. blogerów zapytaliśmy dr hab. Bogdana Fischera z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy (jego pełną wypowiedź znajdziesz na końcu artykułu).Przeciwnicy Dyrektywy uważają, że oba sporne artykuły, mimo iż wymierzone przede wszystkim Facebooka i Google, wpłyną również, a może i przede wszystkim na niewielkich wydawców. Giganci (których skądinąd zasadnie powinno się skłonić do partycypowania w kosztach tworzenia treści, na których zarabiają) finansowo będą bowiem w stanie sprostać nowym wymaganiom; podczas gdy maluczkim pozostanie unikanie grząskiego gruntu.

Czego się jednak obawiają, skoro Dyrektywa w swoich założeniach ma jedynie zagwarantować przestrzeganie istniejącego już prawa?

Głównie tego zapisu:

Państwa członkowskie wprowadzają przepisy przewidujące, że twórcy utworów zamieszczanych w publikacjach prasowych otrzymują odpowiednią część przychodów uzyskiwanych przez wydawców prasy z tytułu korzystania z ich publikacji prasowych przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego.

… bo mimo że Dyrektywa nie dotyczy “pojedynczych słów lub bardzo krótkich fragmentów publikacji prasowej”, to jej wyłączenie dotyczy tylko i wyłącznie “zwykłych” internautów…

Prawa określone w akapicie pierwszym nie mają zastosowania do prywatnych i niekomercyjnych sposobów korzystania z publikacji prasowych przez użytkowników indywidualnych.

Blogerzy i serwisy internetowe, zarabiający na współpracy z markami, w sieciach afiliacyjnych, programach partnerskich lub/i reklamach AdSense, powinni więc zadbać o przestrzeganie prawa, a więc – zgodnie z Dyrektywą – płacić innym wydawcom za to, że korzystają z ich dzieł. I znowu? Cóż w tym takiego dziwnego, skoro bezprawne korzystanie z cudzych dzieł nigdy nie było ani legalne ani w porządku?

Wątpliwości wywołują ogólne sformułowanie zastosowane przez autorów Dyrektywy. O ile bowiem można się domyślać, że Google i Facebook ustalą szczegóły z koncernami takimi jak Axel Springer. Dojdą do porozumienia z organizacjami zrzeszającymi właścicieli praw autorskich (takie jak polski ZAiKS) i w końcu wypracują sprawne procedury. To mali wydawcy i blogerzy, którzy działają komercyjnie, ale pozostają niezależni, mogą w ogóle nie zasiąść do takich rozmów. Dla żadnej ze stron nie będą bowiem na tyle ważnymi partnerami.

Co więcej, jeśli to “państwa członkowskie” mają zagwarantować twórcom udział w przychodach generowanych przez platformy online, nie wiadomo, jak będzie wyglądała możliwość udzielenia Google czy Facebookowi bezpłatnej licencji. I znowu, największe media mają skalę, która pozwoli im przetrwać bez dodatkowych zasięgów; dla mniejszych może się to jednak skończyć boleśnie. Wielcy twierdzą, że Google News odbiera im zyski, powstrzymując internautów przed wejściem na ich strony, ale mniejsi – mówią coś dokładnie przeciwnego.

Zagrożenia związane z ACTA 2

Przeciwnicy zmian w ich obecnym kształcie obawiają się więc oligarchizacji internetu. Tego, że o jego kształcie będą decydowały – tak jak dzieje się to w “starych” mediach – jedynie największe organizacje, bo próg wejścia dla małych będzie zbyt już duży. Nie chodzi więc o to, że linki zostaną opodatkowane – takiego pomysłu nigdy nie było. Mniejsi wydawcy obawiają się: po pierwsze braku zasięgowej dźwigni, którą stanowią agregatory i social media; a po drugie – ryzyka, które pojawi się w przypadku cytowania informacji pochodzących z innych mediów. Dyrektywa nie wyłącza co prawda np. prawa cytatu, ale zapis o “bardzo krótkich fragmentach” trudno uznać za konkretny. Z cytatami, a zwłaszcza z pastiszami i parodiami sprawy nie zawsze są zero-jedynkowe, a każdorazowy spór na tym tle oznacza dodatkowe koszty.

ACTA 2 – OPINIA EKSPERTA

dr hab. Bogdan Fischer, Partner, Radca Prawny w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy:

Podstawowe założenie prawa autorskiego, istniejące jeszcze przed Dyrektywą, jest takie, że wykorzystanie czyichś utworów lub ich części wymaga zezwolenia zainteresowanych podmiotów praw autorskich (monopol autorski). Warto jednak pamiętać, że jest określony margines wyjątków wynikający z dozwolonego użytku.

Dyrektywa przewiduje dla wydawców prasy odrębne od praw autorskich prawa pokrewne, umożliwiając ochronę poniesionych przez nich kosztów na stworzenie i rozpowszechnienie utworu. Pozwala to na rozliczanie się platform z wydawcami za przytaczanie materiałów w całości lub części, do których nie mają praw. Dyrektywa swoją uwagę skupia na podmiotach, których głównym celem działalności jest przechowywanie, organizowanie i promowanie zarobkowe dużej liczby utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną praw autorskich, publikowanych przez ich użytkowników (czynności z zakresu podawania do wiadomości lub publicznego udostępniania).

Wyodrębniono duże platformy (np. Facebook) i agregatory treści (np. Google News) oraz nowopowstałe i mniejsze przedsiębiorstwa, dla których przewidziano odmienny system rozliczania – tzw. luki wartości.

Dyrektywa nie zmienia obecnie znanych form dozwolonego użytku. Oznacza to, że użytkownik nadal będzie mógł tworzyć memy, gify lub linkować do interesujących stron. Dotychczas podmioty te pośrednicząc w przekazywaniu nie odpowiadały za treści rozpowszechniane przez użytkowników. Ich działania były aktywowane zgłoszeniem naruszenia przez uprawnionego. Pod rządami Dyrektywy już będą odpowiadać. Nie mając umowy licencyjnej dotyczącej treści ryzykują więc poniesieniem odpowiedzialności za content dodany przez inne osoby i podmioty.

Czy art. 11 będzie dotyczył np. blogerów, którzy zarabiają na swoim blogu? Będą musieli zawierać umowy na wykorzystanie tzw. snippetów?

Blogerzy zarówno wcześniej, jak i obecnie powinni publikować treści z poszanowaniem praw autorskich, w tym aspekcie Dyrektywa nic dla nich nie zmienia. Będą nadal mogli wykorzystywać na dotychczasowych zasadach „snippety” rozumiane jako bardzo krótkie materiały, będące odnośnikami do materiałów objętych prawem autorskim. Postawiono więc akcent nie na krótką, ale bardzo krótką treść, a nawet pojedyncze słowa.

Jak art. 11 wpłynie na data journalism?

Dyrektywa wprowadziła złagodzenia i wyłączenia odnośnie badań prowadzonych przez instytucje naukowe, natomiast nie zaostrzyła warunków w stosunku do dotychczasowych zasad prawa autorskiego. Są to więc nowe wyjątki, a nie wyłączenie dotychczasowych. Eksploracja tekstów i danych (data journalism) może być prowadzona w odniesieniu do samych faktów lub danych, które nie są chronione prawami autorskimi i w takich przypadkach zezwolenie nie jest wymagane. Jeśli natomiast dochodzi do działań na polach eksploatacji objętych ochroną prawa autorskiego, np. zwielokrotniania, to ograniczenia pozostają aktualne i wymagają odpowiedniej licencji.

Jak wpłynie na dziennikarstwo obywatelskie?

Dyrektywa ACTA 2 nie wpłynie na dziennikarstwo obywatelskie, bo dokument ten wyłącza tzw. treści wygenerowane przez użytkownika i w konsekwencji dopuszczalna jest krytyka, recenzowanie, stosowanie cytatów (w tym zdjęć, grafik itd.), karykatur, pastiszu czy parodii. Głównym założeniem jest przeciwdziałanie komercjalizacji i monetyzacji materiałów wydawców. W tym przypadku to nie zachodzi.

Autor ifirma.pl

Zespół IFIRMA

Kreatywny zespół specjalistów tworzony przez osoby wyróżniające się doświadczeniem oraz wiedzą z różnych obszarów.

Świadomi potrzeb naszych czytelników, skupiamy się na tworzeniu zrozumiałych treści, które będą w stanie przybliżyć im często zawiłe zagadnienia z zakresu rachunkowości, marketingu, ekonomii, księgowości czy zarządzania. Ostateczny dobór bieżącej tematyki uzależniany jest od preferencji docelowych odbiorców, zmian zachodzących w biznesowym środowisku, a także samych doświadczeń i umiejętności specjalistów odpowiadających za proces tworzenia tekstów.

W efekcie zespół ekspertów Ifirma bierze czynny udział w rozwoju różnego rodzaju biznesów, pomagając zarówno ich założycielom, jak i pracownikom efektywniej organizować pracę przy wykorzystaniu jak najbardziej dopasowanych do potrzeb rozwiązań.

Rozumiejąc istotę profesjonalnego podejścia do poruszanych zagadnień, każdy tekst tworzony jest w oparciu o wiarygodne dane. Dodatkowo podejmowana tematyka ujmowana jest w logiczny i przejrzysty sposób, zwiększając tak istotną jasność przekazu, co pozytywnie wpływa na podkreślenie najbardziej użytecznych treści. W efekcie podejmowane przez nasz zespół praktyki w szerszej perspektywie można rozpatrywać jako dążenie do zwiększenia świadomości i wyczucia biznesowego osób aktywnie działających na rynku.

Potrzebujesz
wystawić fakturę?

Zrób to za darmo z programem IFIRMA!

  • Wszystkie rodzaje faktur
  • Baza kontrahentów
  • Program magazynowy
  • Wsparcie techniczne BOK
Załóż darmowe konto
Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie