Małgorzata Jagusiak
Wydawałoby się, że posiadanie gospodarstwa rolnego nie wymaga znajomości przepisów podatkowych. Nic bardziej mylnego, również rolnicy muszą znać przepisy, które ich dotyczą. Działalność rolnicza przynosi określone przychody ze sprzedaży produktów rolnych czy też ze świadczonych usług. Powstaje pytanie czy rolnik płaci podatek dochodowy i VAT od gospodarstwa rolnego? W dzisiejszej publikacji będziemy szukali odpowiedzi właśnie na to pytanie.
Na czym polega działalność rolnicza?
Definicję działalności rolniczej znajdziemy w ustawie o podatku rolnym. Żeby móc prowadzić działalność rolniczą w pierwszej kolejności trzeba posiadać gospodarstwo rolne. Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Właścicielem lub posiadaczem gruntu może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.
- roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego,
- warzywniczą,
- roślin ozdobnych,
- grzybów uprawnych,
- sadowniczą.
A także hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb
- właściciele gruntów,
- posiadacze samoistni,
- użytkownicy wieczyści gruntów,
- posiadacze gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
- dzierżawcy, jeśli posiadają wydzierżawione grunty
Jeśli grunty wchodzące w skład gospodarstwa rolnego stanowią współwłasność dwóch lub większej liczby właścicieli, to obowiązek zapłaty podatku rolnego ciąży solidarnie na wszystkich posiadaczach/współwłaścicielach
Działalność rolnicza a działy specjalne produkcji rolnej
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi wprost, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, chyba że będą to przychody z działów specjalnych produkcji rolnej. Zobaczmy więc co się mieści pod tym ostatnim pojęciem.
Pod pojęciem działów specjalnych produkcji rolnej mieszczą się:
|
Jeżeli rolnik prowadzi działy specjalne, to normy szacunkowe dochodu rocznego ustala się na podstawie załącznika nr 2 do ustawy PIT |
Działy specjalne produkcji rolnej stanowią odrębne źródło przychodów a to oznacza, że nie łączy się ich z innymi przychodami i rozlicza się je odrębnie w składanym zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-36L |
Rolnik może prowadzić równolegle działalność gospodarczą i działy specjalne produkcji rolnej |
|---|
Gospodarstwo rolne a podatek dochodowy
Wiemy już, że osoby, które prowadzą działalność rolniczą nie podlegają pod ustawę o podatku dochodowym a to oznacza, że nie opłacają podatku PIT z tej działalności. Jedynym podatkiem jaki muszą uregulować jest podatek rolny, który ustala się na podstawie ustawy o podatku rolnym. wysokość podatku zależy od kilku czynników takich jak:
- liczba hektarów przeliczeniowych,
- rodzaj i klas użytków rolnych,
- zaliczenie do jednego z 4 okręgów podatkowych.
Organem podatkowym w sprawie podatku rolnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wszystkie szczegóły dotyczące podatku rolnego zostały opisane w ustawie.
Pozostałe przychody rolnika a podatek PIT
Rolnik, jak każda inna osoba może uzyskiwać przychody z różnych źródeł. W takich przypadkach powinny one być odpowiednio zakwalifikowane, opodatkowane i rozliczone w składanym zeznaniu rocznym. Wśród takich innych źródeł przychodów mogą się znaleźć przykładowo:
Wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenie i innych umów |
Renty, emerytury i inne świadczenia z ZUS i KRUS |
Dzierżawa gruntów |
Najem sprzętu rolniczego |
Przychody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy Przetwarzanie odbywa się bez zatrudniania innych osób i jest prowadzona ewidencja takiej sprzedaży zawierająca co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody są ewidencjonowane w dniu sprzedaży. Taka sprzedaż jest zwolniona od podatku PIT do limitu przychodów 40.000 zł. Nadwyżka ponad tę kwotę powinna być wykazana jako przychód w zeznaniu rocznym |
Działalność agroturystyczna Jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5, to przychód korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego |
Indywidualna działalność gospodarcza Jeśli rolnik prowadzi działalność gospodarczą i chce opłacać składki KRUS, to musi zapoznać się z limitami kwot należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy, szczegóły znajdują się w podlinkowanej publikacji |
Gospodarstwo rolne a podatek VAT
Jak zajrzymy sobie do ustawy o podatku VAT, to nie trudno będzie zauważyć, że działalność rolnicza jest opodatkowana w VAT. W słowniczku do ustawy VAT pojawia się definicja działalności rolniczej:
- produkcję roślinną i zwierzęcą, szkółkarską, warzywniczą, sadowniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych,
- chów zwierząt, drobiu, ptactwa, owadów użytkowych, ryb, organizmów żyjących w wodzie,
- uprawy szklarniowe i w ogrzewanych tunelach foliowych,
- hodowlę zwierząt futerkowych i laboratoryjnych.
Pełen katalog czynności definiujących działalność rolniczą znajduje się w ustawie o podatku VAT
Zgodnie z definicją działalności gospodarczej z ustawy o VAT obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Uzyskanie statusu czynnego podatnika VAT wymaga rejestracji do VAT na formularzu VAT-R.
- wystawianie faktur,
- prowadzenie rejestrów VAT sprzedaży i zakupu,
- składanie JPK_V7
- prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów,
- prawo do zwrotu podatku VAT
Czy jednak zawsze ustawa wymusza na rolniku rejestrację do podatku VAT? Otóż mowa jest jeszcze o tzw. rolniku ryczałtowym i zobaczmy, jak w tym przypadku wygląda rozliczanie podatku VAT.
Rolnik ryczałtowy a podatek VAT
Zgodnie z ustawową definicją pod pojęciem rolnika ryczałtowego kryje się rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, który korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3. Na czym polega rozliczanie podatku VAT w sposób ryczałtowy?
| Faktura VAT RR jest wystawiana przez nabywcę produktów rolnych, który wykazuje na fakturze podatek VAT w wysokości 7% – jest to kwota zryczałtowanego zwrotu podatku VAT |
| Podatek należny wykazany na fakturze nie jest odprowadzany do budżetu państwa, tylko wypłacany rolnikowi ryczałtowemu |
Rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku:
|
Jak rozliczyć gospodarstwo rolne – podsumowanie
Osoba prowadząca gospodarstwo rolne nie podlega pod ustawę o podatku dochodowym a to oznacza, że nie musi płacić podatku dochodowego. Jedynie działy specjalne produkcji rolnej są rozliczane w oparciu o ustawę PIT. Każdy rolnik może uzyskiwać przychody z innych źródeł na takich samych zasadach, jak każda inna osoba. W takich przypadkach będą one opodatkowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym. W artykule opisano przykładowe źródła przychodów, które mogą pojawić się u rolnika. Każde źródło przychodów musi być rozliczane oddzielnie. Jeżeli chodzi o podatek VAT, to prowadzenie gospodarstwa rolnego mieści się w definicji działalności gospodarczej. Oznacza to, że rolnika obejmują przepisy ustawy o podatku VAT. Jeżeli rolnik zdecyduje się na odliczanie podatku VAT od różnego rodzaju zakupów, to ma obowiązek rejestracji do podatku VAT. To oznacza również określone obowiązki, które są takie same jak w przypadku pozostałych podatników VAT. Natomiast jeżeli będzie chciał korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, to jest traktowany jak rolnik ryczałtowy, któremu przysługuje 7% zwrot podatku VAT. Rolnik ryczałtowy nie ma prawa do odliczania podatku VAT naliczonego od zakupów, ale nie ma również obowiązków ewidencyjnych i deklaracyjnych związanych z rozliczaniem podatku VAT. Jak widać zasady rozliczania gospodarstwa rolnego nie są aż tak skomplikowane, dostępnych jest sporo różnego rodzaju opcji, wymaga to jednak podjęcia odpowiedniej decyzji.
256 
Zespół IFIRMA
Justyna Czerwińska
Marta Matylda Kania
Dorota Łesak
