Jak zacząć dobrze zarabiać jako freelancer?

Freelancerzy cieszą się zazwyczaj opinią bardzo szybkich i tanich pracowników. Do pewnego momentu można to uważać za zaletę i swego rodzaju magnes na tych klientów, którym zależy na czasie i oszczędności. Problem pojawia się jednak, gdy wspomniany magnes zaczyna przyciągać klientów, którzy nie traktują pracy freelancera poważnie i liczą na zrealizowanie zlecenia jak najtaniej, często po kosztach. Wszyscy znamy ogłoszenia w stylu “Zlecę wykonanie logo za 50 zł” – zapewne żadne z nas nigdy nie chciałoby musieć na nie odpowiadać. Chcesz zacząć dobrze zarabiać jako freelancer? Dziś mam kilka przydatnych wskazówek, gdzie szukać wartościowych zleceń, jak wyceniać swoją pracę, a także na co zwrócić uwagę, nawiązując współpracę z klientem.

Zaczynamy.

Gdzie szukać zleceń?

W Internecie jest sporo miejsc, w których możecie ich szukać. Od zwykłych serwisów z ogłoszeniami i portalów dla freelancerów po social media, a nawet konkursy. Sztuką jednak jest odsiać ziarno od plew, ponieważ nie wszystkie zlecenia będą dla Was atrakcyjne i opłacalne.

Serwisy internetowe

Na polskim rynku istnieje kilkadziesiąt serwisów ze zleceniami dla freelancerów, jest więc w czym wybierać. Osobiście polecam serwis oferia.pl. Co prawda większość dostępnych tam ofert to zlecenia dla budowlańców, ale nie brakuje też zleceń dla programistów, copywriterów czy grafików. Warto też zajrzeć na wpzlecenia.pl, freelanceria.pl, outwork.pl, useme.eu/pl, gumtree.pl (ogłaszają się tam lokalne firmy) czy favore.pl.

Jeśli natomiast chodzi o portale zagraniczne, osobiście rekomenduję pięć z nich:

• elance.com – jeden z największych i najpopularniejszych na świecie serwisów ze zleceniami dla freelancerów. Zleceń mogą tam szukać programiści, graficy, tłumacze, copywriterzy, marketerzy, specjaliści od SEO i dziesiątki innych. Każdego miesiąca pojawia się tam ponad 100.000 ofert z całego świata. Korzystanie z serwisu (założenie konta, odpowiadanie na oferty) jest bezpłatne, jednak elance.com pobiera prowizję od każdej zrealizowanej za pośrednictwem portalu transakcji. Niektóre z opcji są dodatkowo płatne.
• krop.com – kolejny ogromny i popularny serwis dla freelancerów z całego świata. To dobre miejsce dla osób zajmujących się kreacją i technologią – graphic i UX designerów, ilustratorów, copywriterów, web developerów i innych. Serwis umożliwia łatwe i szybkie stworzenie własnego internetowego portfolio, a także posiada zaawansowane narzędzia do wyszukiwania ofert. Korzystanie z serwisu wiąże się z koniecznością wykupienia abonamentu.
• guru.com – portal zrzeszający ponad 1,5 mln freelancerów z całego świata. Można tam znaleźć tysiące ofert, od projektowania aplikacji mobilnych po sporządzanie tłumaczeń, pisanie tekstów czy udzielanie porad prawnych. Portal udostępnia przydatne narzędzia, które pozwalają freelancerom i klientom na szybkie i przyjemne komunikowanie się ze sobą, w tym między innymi określenie zadań, wymianę plików i uzgadnianie harmonogramu płatności. Niektóre funkcje dostępne w serwisie są płatne.
• dribbble.com/jobs oraz behance.net/joblist – zapewne żadnemu z Was nie trzeba przedstawiać tych serwisów. Oba pozwalają na stworzenie swojego internetowego portfolio i zaprezentowanie go innym. Nie wszyscy wiedzą jednak, że udostępniają one dodatkowo tablice ogłoszeń, na których pojawiają się zlecenia – czasem nawet od największych marek na świecie. Jeśli miałabym porównać Behance i Dribbble, to Behance ma bardziej dopracowaną wyszukiwarkę ofert.

Spośród tych pięciu szczególnie lubię elance.com, które bardziej skupia się na jakości realizowanych zleceń, a mniej na wojnach cenowych.

Grupy tematyczne na Facebooku

Na Facebooku można znaleźć przynajmniej kilkanaście aktywnych grup (lokalnych, ogólnych albo specjalistycznych), które skupiają freelancerów z całego świata. W jednych publikowane są oferty ze zleceniami, w drugich toczą się luźne rozmowy tematyczne. Warto zapisywać się do takich grup i brać aktywny udział w dyskusji – wypowiadać się na interesujące tematy oraz pomagać użytkownikom. Dzięki temu można budować swoją markę jako ekspert, a także nawiązać cenne kontakty zawodowe.

Kilka grup na sam początek: Praca – Kariera IT (zlecenia dla programistów), Praca w reklamie (zlecenia dla grafików i copywriterów), Polish Designers (grupa tematyczna dla projektantów) i Polish Designers – After Hours (projektanci po godzinach, czyli offtopy, giełda sprzętu i inne).

Firmy i agencje

Możecie również rozesłać swoje portfolio do różnych firm. Warto przy okazji przejrzeć lokalne oferty pracy i odezwać się do przedsiębiorstw (np. agencji reklamowych), które szukają pracowników na etat. Być może okaże się, że opcja nawiązania współpracy z freelancerem będzie dla nich bardziej korzystna.

Są jeszcze oczywiście konkursy. Mimo że na ogół nie cieszą się najlepszą sławą, to jednak czasem można tam znaleźć ciekawe, atrakcyjne oferty. Kilka stron z konkursami, które warto sprawdzić: designer.pl, aktualnekonkursy.pl, kanag.pl.

Jak wyceniać zlecenia?

Przy wycenianiu zlecenia weźcie pod uwagę przede wszystkim dwie rzeczy: wszystkie koszty związane z Waszą pracą oraz łączny czas potrzebny na realizację konkretnego zlecenia.

1. Koszty

Zanim opracujecie cennik musicie wiedzieć, ile pieniędzy potrzebujecie co miesiąc na pracę i życie. Niezależnie od tego, czy łapiecie zlecenia czy nie, powinniście mieć pieniądze na czynsz (wynajem biura, coworking), dojazdy (do biura, klientów, drukarni), księgowość, podatki (m.in. ZUS, US), ubezpieczenie, materiały i sprzęt potrzebne do codziennej pracy oraz marketing (od reklamy po utrzymanie strony internetowej). Do tego dochodzą jeszcze koszty związane ze zwykłym życiem – rachunki i jedzenie, być może także wynajem mieszkania.

Warto pamiętać także o tzw. poduszce finansowej, czyli gromadzeniu oszczędności, które przydadzą się na czarną godzinę – wizyty u lekarzy, naprawę samochodu, a także na kursy, szkolenia, ubrania czy hobby.

2. Czas

Oszacujcie, ile czasu zajmie Wam realizacja konkretnego zlecenia. Weźcie pod uwagę również dodatkowy czas, który będziecie musieli poświęcić na e-maile, rozmowy telefoniczne i spotkania z klientem, podpisywanie umów, robienie przelewów, wprowadzanie poprawek i szukanie materiałów. Takie rzeczy potrafią zajmować naprawdę dużo czasu – nie pracujcie za darmo.

Pamiętajcie też, że poza realizacją zleceń i obsługą klientów będziecie jeszcze szukać nowych zleceń, zajmować się marketingiem, pracować nad bieżącymi sprawami. To też zajmuje sporo czasu, który musicie wpisać w grafik.

Jak wyliczyć stawkę za zlecenie

Możecie rozliczać się z klientem przy pomocy stawki godzinowej, a także za całość, czyli za zrealizowanie projektu. Niezależnie od wybranej opcji warto kalkulować kwotę w oparciu o koszty (w tym podatki) i czas, które są związane z realizacją zlecenia.

1. Stawka godzinowa

Rozliczanie godzinowe jest proste i wygodne dla obu stron. Ma jednak kilka minusów. Po pierwsze jeśli krócej pracujecie, to mniej zarabiacie. Po drugie podczas pracy skupiacie się na czasie, a nie na jakości. Po trzecie klienci bardzo chętnie (i łatwo) ją obniżają. Choć klient zapłaci mniej, freelancer musi wykonać tyle samo pracy, ile wykonałby za wyższą – początkową – kwotę.

2. Rozliczanie się za całość

Taka forma rozliczania się działa na korzyść freelancera. Pozwala podnieść stawkę, którą klientowi zazwyczaj trudno jest negocjować (w przeciwieństwie do stawki godzinowej). Jeśli klient płaci mniej, to freelancer automatycznie wykonuje dla niego mniej pracy. Dzięki rozliczeniom za całość klient może mieć jednak pewność, że płaci za jakość, a nie za sztucznie pompowane godziny.

Przed rozpoczęciem pracy nad zleceniem stwórzcie dla klienta wstępny kosztorys, który będzie zawierać spis rzeczy do zrobienia, a także szczegółowy cennik i przykładowy harmonogram. Kiedy klient powie, że nie może zapłacić za zrealizowanie zlecenia 1 400 zł, bo ma tylko 1 000 zł, nie musicie od razu godzić się na rabat. Zamiast tego możecie mu zaproponować rezygnację z rzeczy, które przekraczają budżet.

Na początku jednak dowiedzcie się od klienta, jaki jest główny cel projektu. Czy klientowi, który zamówił nowy szablon dla sklepu internetowego zależy przede wszystkim na odświeżeniu wizerunku czy na zwiększeniu ruchu na stronie. W ten sposób łatwiej łatwiej będzie Wam rozpisać i bronić swój cennik.

Kilka rad na sam koniec

Przed rozpoczęciem pracy pobierajcie od klientów zaliczki. Dzięki temu zabezpieczycie się przed nierzetelnymi firmami i pokażecie, że nie pracujecie za darmo. Ja w przypadku dużych zleceń pobieram zaliczkę w wysokości 1/3 ceny, a w przypadku małych 1/2. Pobieram je zawsze, niezależnie od projektu.

Na samym początku zastrzeżcie też liczbę poprawek. Określcie w umowie, czy klient będzie miał możliwość zgłaszania poprawek, a jeśli tak, to ilu. Każda kolejna powinna być dodatkowo płatna – dzięki temu projekt się nie rozwlecze, a Wy nie będziecie pracować za darmo i otrzymacie pieniądze na czas.

Niektórych projektów nie da się wykonać samodzielnie. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby wynająć innego freelancera i zlecić mu realizację rzeczy, których nie możecie zrobić. Dowiedz się, ile kosztują jego usługi, a potem – jeśli tylko będzie Wam się to opłacać – uwzględnij tę kwotę w cenie, którą zaproponujesz klientowi.

A jeśli dopiero zaczynasz i nie wiesz, ile zarabia się w za pisanie tekstów czy za projekt strony internetowej, to możesz to łatwo sprawdzić. Po prostu zamieść takie zlecenie na stronie z ogłoszeniami dla freelancerów. Bardzo szybko dostaniesz odpowiedzi z wycenami i sensownymi pytaniami o szczegóły. Najprostsze rozwiązania są najlepsze.