Odmowa urlopu – czy pracodawca może odmówić dnia wolnego z artykułu 188 Kodeksu pracy?

Zatrudnianie pracowników wiąże się z koniecznością znajomości wielu przepisów, ale najistotniejsze wydają się przepisy Kodeksu pracy. Wiele przywilejów i uprawnień pracowniczych wynika właśnie z tej ustawy. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się, czy pracodawca może odmówić pracownikowi dnia wolnego z artykułu 188 Kodeksu pracy.

Co jest zapisane w art. 188 Kodeksu pracy?

Pracownicy, którzy posiadają dzieci mają zagwarantowane szereg uprawnień wynikających z Kodeksu pracy. Jeden z nich jest zapisany w art. 188, a mowa jest w nim o przysługujących 2 dniach wolnych od pracy, które są należne pracownikowi wychowującemu dziecko do lat 14. Zwolnienie od pracy może być również udzielone w wymiarze godzinowym, co przy zatrudnieniu na pełen etat stanowi 16 godzin. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy zwolnienie udzielane w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Jeżeli pracownik będzie chciał skorzystać z 2 dni opieki, to wówczas wymiar czasu pracy nie ma znaczenia.

W jaki sposób należy zawnioskować o dzień wolny?

W jaki sposób powinien wyglądać taki wniosek przepisy się nie wypowiadają a to oznacza, że może on mieć dowolną formę. Przyjmuje się, że taki wniosek pracownik powinien złożyć na piśmie. Pracodawcy, w związku z obowiązkiem prowadzenia dokumentacji pracowniczej, najczęściej posiadają oświadczenie pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z uprawnień określonych w przepisach wymienionych w art. 1891 Kodeksu pracy. To wynika z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Dotyczy to sytuacji, w której obydwoje rodzice pozostają w stosunku pracy a z uprawnienia wynikającego z art. 188 Kodeksu pracy może skorzystać tylko jedno z nich. O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia, w wymiarze dniowym czy godzinowym, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

Komu przysługują 2 dni opieki na dziecko?

Dwa dni opieki na dziecko przysługują pracownikowi, którym w świetle Kodeksu pracy jest osoba zatrudniona:

• na umowę o pracę,
• spółdzielczą umowę o pracę,
• na podstawie mianowania,
• powołania,
• wyboru.
• Z tego przywileju nie skorzystają więc osoby zatrudnione na umowy cywilnoprawne.

Odmowa urlopu – czy pracodawca może odmówić dnia wolnego z artykułu 188 Kodeksu pracy?

Skoro uprawnienia pracownicze wynikają z ustawy Kodeks pracy, to pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia 2 dni wolnych od pracy. Dodatkowo w Rozporządzeniu w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy zostało również wskazane, że pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy, jeżeli wynika to z ustawy Kodeks pracy, z przepisów wykonawczych do Kodeksu pracy albo z innych przepisów prawa. Co do zasady pracownik o zamiarze skorzystania z przysługującego mu uprawnienia powinien poinformować pracodawcę stosunkowo wcześniej, o ile to jest możliwe, i uzyskać jego zgodę. Jednak jeżeli wystąpią okoliczności, których nie można było przewidzieć odpowiednio wcześniej i tak pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia dnia wolnego od pracy. Jednak w sytuacjach nagłych pracownik powinien powiadomić pracodawcę niezwłocznie o swojej nieobecności, nie później niż drugiego dnia nieobecności.

Odmowa udzielenia dnia wolnego wolnego od pracy na dziecko do 14 roku życia stanowi wykroczenie i podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.

Przykład 1

Pani Aniela dnia 9 września złożyła wniosek o udzielenie dnia wolnego z tytułu opieki nad dzieckiem w dniu 15 września. W takim przypadku pracodawca nie powinien odmówić pracownicy udzielenia zwolnienia od pracy.

Przykład 2

Pan Radosław nie przyszedł do pracy w dniach 5-6 września i nie powiadomił pracodawcy o przyczynach swojej nieobecności. Przystąpił do pracy 7 września i złożył wniosek o udzielenie 2 dni opieki na dziecko w dniach 5-6 września. W tym przypadku pracodawca może odmówić swojej zgody na udzielenie takiego zwolnienia, ponieważ pracownik nie powiadomił go odpowiednio wcześniej o swojej nieobecności, a przynajmniej drugiego dnia.