Patenty AI – gdzie rejestruje się najwięcej patentów na sztuczną inteligencję?

Patenty AI i ich znaczenie dla Chin

Nie ulega wątpliwości, że patenty odgrywają szalenie istotną rolę w ochronie innowacji i stymulowaniu badań nad nowymi technologiami. Nie inaczej jest z patentami AI. Firmy, chroniąc swoje wynalazki, mogą inwestować więcej kapitału w rozwój tej dziedziny bez obawy, że ich praca zostanie skopiowana przez konkurencję. A to, że Chiny przodują w liczbie rejestrowanych patentów na sztuczną inteligencję, do czego za chwilę przejdziemy, jest równie interesujące, jak powody napędzające ten proces.

Wszystko zaczęło się w 2015 roku, kiedy rząd w Chinach zainicjował program „Made in China 2025”. Program ten zakłada, że do 2049 roku Państwo Środka stanie się najsilniejszą gospodarką na świecie. Dwa lata później, w 2017 roku, Chiny opracowały kolejny program, a mianowicie „New Generation Artificial Intelligence Development Plan”. Obie te inicjatywy mają na celu przekształcenie Chin w światowego lidera technologicznego poprzez inwestycje, ulgi podatkowe i współpracę z uczelniami. Dzięki ogromnym nakładom na badania i rozwój oraz wsparciu startupów Chiny zdołały osiągnąć imponujące wyniki w krótkim czasie. Wystarczy spojrzeć na patenty AI.

Patenty AI w Chinach

Według najnowszych danych Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), chińscy wynalazcy dominują w liczbie zgłoszeń patentowych dotyczących generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI). W ciągu ostatnich dziesięciu lat zgłoszono na całym świecie 54 000 wynalazków z tej dziedziny, z czego ponad 25% wyłącznie w 2023 roku, co dobitnie pokazuje, jak prace nad AI nabierają rozpędu.

Dlaczego tak się dzieje? GenAI umożliwia tworzenie treści, takich jak teksty, obrazy, muzyka czy nawet kod wykorzystywany do pisania oprogramowania. W efekcie przyczynia się do rozwoju zarówno produktów przemysłowych, jak i konsumenckich. A gdzie w tym wszystkim są Chiny? Otóż między 2014 a 2023 rokiem Chiny zgłosiły do urzędu patentowego ponad 38 tys. wynalazków GenAI. To sześciokrotnie więcej niż USA.

Pod względem patentów AI Chiny wyprzedzają także inne duże gospodarki świata. Niemniej takie kraje jak Stany Zjednoczone, Korea Południowa, Japonia i Indie również znajdują się w czołówce państw, które rejestrują znaczącą liczbę patentów na sztuczną inteligencję. Przy czym Światowa Organizacja Własności Intelektualnej podaje, że Indie wykazały najwyższy średni roczny wzrost liczby zgłaszanych patentów, wynoszący aż 56%. Oznacza to, że w przyszłości Indie osiągną wysoki udział w globalnym rynku AI.

Co ciekawe, patenty dotyczące GenAI stanowią jedynie 6% wszystkich globalnych patentów AI, jednak ich liczba rośnie. Na przykład w 2023 roku ponad 25% wszystkich patentów rejestrowanych na świecie dotyczyło właśnie generatywnej sztucznej inteligencji. Wśród firm, które zgłaszały najwięcej takich patentów, znalazły się Tencent z 2 074 wynalazkami, Ping An Insurance z 1 564 wynalazkami, Baidu z 1 234 wynalazkami oraz Chińska Akademia Nauk z 607. Amerykańskie firmy, takie jak IBM, Alphabet i Microsoft, są daleko w tyle za chińskimi przedsiębiorstwami. Mianowicie w tym samym czasie zgłosiły do urzędu patentowego odpowiednio 601, 443 i 377 wynalazków.

Jak już powiedzieliśmy, GenAI umożliwia tworzenie treści. A zatem, w jakich konkretnych obszarach generatywnej sztucznej inteligencji pojawiło się najwięcej patentów? Przede wszystkim w analizie obrazu i wideo – mowa o 17 996 patentach. Kolejne obszary to przetwarzanie tekstu (13 494 wynalazki) oraz rozpoznawanie mowy i muzyki (13 480 wynalazków). Ponadto szczególnie szybko rośnie liczba patentów dotyczących danych molekularnych, genów i białek, z imponującym średnim rocznym wzrostem wynoszącym 78% w ciągu ostatnich pięciu lat.

Do tego GenAI znajduje szerokie zastosowanie w różnych sektorach, w których również zgłoszono sporo patentów. Na przykład w naukach przyrodniczych zarejestrowano 5 346 wynalazków, a w zarządzaniu dokumentami i publikacjami – 4 976 wynalazków. Ponadto technologia ta jest wykorzystywana w przemyśle, transporcie, bezpieczeństwie i telekomunikacji, gdzie zgłoszono ponad 2 tys. wynalazków w każdej z tych dziedzin.

Sztuczna inteligencja – patenty AI na świecie

To, że Chiny rejestrują najwięcej patentów na świecie, nie jest niczym nowym. Jeśli przyjrzymy się danym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, zauważymy, że Chińskie Biuro Własności Intelektualnej (CNIPA) od lat dominuje pod względem liczby patentów. W 2022 roku CNIPA przyjęło około 1,6 mln wniosków, co stanowi prawie połowę wszystkich zgłoszeń patentowych na świecie. Ta liczba rośnie nieprzerwanie od 2015 roku.

Na drugim miejscu znajduje się amerykańskie Biuro Patentów i Znaków Towarowych (USPTO), które w 2022 roku otrzymało 594 340 zgłoszeń. Następne w kolejności są Japonia (289 530 zgłoszeń), Korea Południowa (237 633 zgłoszenia) oraz Europejski Urząd Patentowy – EPO – (193 610 zgłoszeń). Te pięć biur patentowych odpowiada za 84,9% wszystkich zgłoszeń na świecie w 2022 roku. Niemniej warto zwrócić uwagę na jeszcze jedno. Udział Chin w globalnych zgłoszeniach wzrósł z 27,7% w 2012 roku do prawie 47% w 2022 roku, podczas gdy udział USA spadł z 23% do 17,2%.

Co interesujące, w Stanach Zjednoczonych 57,5% wszystkich zgłoszeń patentowych pochodziło od nierezydentów. Natomiast w Chinach odsetek ten wyniósł zaledwie 9,6%, co wskazuje na dominację lokalnych wynalazców w Państwie Środka. Warto przyjrzeć się również zmianom w rankingu biur patentowych na świecie. Na przykład Republika Południowej Afryki, Izrael i Indonezja poprawiły swoje pozycje w 2022 roku, zajmując odpowiednio 17, 18 i 19 miejsce.

Jak wiele firm na świecie korzysta z AI?

Skoro w Chinach rejestruje się najwięcej patentów związanych ze sztuczną inteligencją, chyba nie zdziwi fakt, że również w Chinach najwięcej przedsiębiorstw na świecie wykorzystuje AI w biznesie. Jak możemy przeczytać na blogu firmy Exploding Topics, około 58% chińskich podmiotów używa sztucznej inteligencji w swoich działaniach operacyjnych. Dla porównania – globalnie odsetek ten wynosi zaledwie 35%.

Ponadto analitycy z Exploding Topics wskazują, że 42% firm na świecie bada możliwości zastosowania sztucznej inteligencji w swoich organizacjach, co sugeruje, iż w przyszłości liczba przedsiębiorstw sięgających po tę technologię tylko będzie wzrastać. W rzeczywistości ponad 77% organizacji na świecie albo już korzysta z AI, albo aktywnie bada jej zastosowanie. W obliczu tych danych staje się jasne, dlaczego patenty AI tak mocno zyskują na znaczeniu – firmy chcą ugryźć kawałek tego tortu.

Co interesujące, w Stanach Zjednoczonych adaptacja AI jest stosunkowo niska w porównaniu do innych krajów. Tylko 25% tamtejszych podmiotów posiłkuje się AI. Dla kontrastu – Indie mają drugi najwyższy wskaźnik wykorzystania AI, wynoszący 57%, a Kanada plasuje się na trzecim miejscu z 48% firm korzystających z tej technologii.

Ciekawe również jest to, w jaki sposób przedsiębiorstwa wykorzystują sztuczną inteligencję. Okazuje się, że najczęściej do obsługi klientów, bo, jak podaje Exploding Topics, 56% firm implementuje tę technologię do poprawy jakości obsługi. Inne popularne zastosowania AI obejmują cyberbezpieczeństwo i zapobieganie oszustwom (51%), asystentów cyfrowych (47%) oraz zarządzanie relacjami z klientami (46%).

Największe firmy AI w Chinach

Wracając do Chin, przyjrzyjmy się kilku popularnym firmom z tamtego rynku, aby przekonać się, co konkretnie robią w dziedzinie sztucznej inteligencji i znaleźć odpowiedź na pytanie, jak wykorzystują patenty AI w swoich biznesach. Oto przykłady.

• Alibaba

Alibaba to gigant technologiczny, który wykorzystuje sztuczną inteligencję w wielu aspektach swojej działalności. Firma wprowadziła PLUG, platformę AI do analizy danych, oraz Tongyi Qianwen, zaawansowany model językowy. Tongyi Qianwen znajduje zastosowanie w analizie danych, obsłudze klienta oraz optymalizacji logistyki. Alibaba intensywnie wykorzystuje AI w handlu elektronicznym, aby usprawnić procesy i zwiększyć swoją sprzedaż.

• Baidu

Baidu, czyli chiński odpowiednik Google’a, rozwija własny model językowy ERNIE Bot, który rozmawia z użytkownikami, odpowiada na ich pytania, a także pomaga w realizowaniu kreatywnych projektów. Co więcej, w 2021 roku Baidu wprowadziło na rynek ERNIE 3.0, jeden z największych modeli AI na świecie. Ponadto firma pracuje nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji w autonomicznych pojazdach i smart cities.

• 4Paradigm

4Paradigm to firma zajmująca się wdrażaniem sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwach. Oferuje platformy AI, które pomagają w automatyzacji procesów biznesowych, zwiększając efektywność i redukując koszty u swoich klientów. W 2023 roku 4Paradigm zaprezentowało własny model językowy Shishi 3.0.

• iFlytek

iFlytek specjalizuje się w technologii rozpoznawania mowy i sztucznej inteligencji. Ich flagowy produkt, iFlytek Spark, jest wykorzystywany w edukacji i opiece zdrowotnej do prowadzenia rozmów głosowych. W efekcie Spark potrafi wykonywać skomplikowane zadania, otrzymując od użytkowników głosowe polecenia.

• Langboat

Langboat Technology to firma, która skupia się na przetwarzaniu języka naturalnego. Firma opracowała model Mengzi GPT, który jest wykorzystywany do zaawansowanego wyszukiwania, generowania treści i tłumaczeń. Mengzi GPT dostosowuje się do specyficznych potrzeb branżowych i regionalnych, dlatego znajduje zastosowanie w różnych sektorach – od mediów po usługi finansowe.

AI w Polsce

Sztuczna inteligencja zyskuje na popularności na całym świecie. A jak wygląda sytuacja w Polsce? Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego jedynie 6,6% polskich firm korzysta z AI w swojej działalności. To stosunkowo niski wskaźnik w porównaniu z innymi krajami, co sugeruje, że Polska ma jeszcze dużo do nadrobienia w tej dziedzinie.

W każdym razie firmy z Polski, które już wdrożyły AI, najczęściej wykorzystują tę technologię w automatyzacji procesów biznesowych i analityce danych. Stosują ją również w obsłudze klienta oraz marketingu, gdzie AI pomaga personalizować oferty i analizować zachowania klientów. Pomimo niskiego wskaźnika wykorzystania sztucznej inteligencji w rodzimych przedsiębiorstwach śmiało można powiedzieć, że odsetek ten będzie rósł. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat AI w Polsce, przeczytaj ten tekst.