Pracownicze Plany Kapitałowe w pytaniach pracowników

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) zostały powołane do życia ustawą w 2018 roku. Jest to dobrowolna forma gromadzenia środków finansowych przez osoby zatrudnione. Cała procedura przystąpienia do Programu jest dość obszerna, ale zakrojona na szeroką skalę akcja informacyjna skierowana zarówno do pracowników, jak i pracodawców jest niezwykle pomocna.

Kilka słów na temat PPK

Program jest wdrażany etapami a kolejność uzależniona jest od stanu zatrudnionych pracowników. Ostatni IV etap zacznie być wdrażany od 1 stycznia 2021 r. i obejmie firmy zatrudniające od 1 do 19 pracowników i jednostki sektora finansów publicznych. Jest to bardzo duża grupa pracowników obejmująca według danych statystycznych 830.000 firm i 5,7 mln osób zatrudnionych. Program PPK jest współfinansowany przez 3 strony: pracownika, pracodawcę i państwo. Pieniądze zgromadzone w PPK są własnością pracownika i podlegają dziedziczeniu.

Pracownicze Plany Kapitałowe w pytaniach pracowników

Na stronach internetowych oficjalnego portalu poświęconego tej tematyce zostało zamieszczone wiele ciekawych informacji. Można tam również znaleźć pytania i odpowiedzi na temat projektu. W tej publikacji skupimy się na PPK z punktu widzenia pracownika i zaprezentujemy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Po co wprowadzono PPK?

Pracownicy dzięki PPK zyskają dodatkowe oszczędności na przyszłą emeryturę jeżeli poczekają z wypłatą środków do czasu osiągnięcia wieku 60 lat. Długoletni okres oszczędzania przyniesie wymierne efekty.

Czy będzie można skorzystać z tych pieniędzy przed ukończeniem 60. roku życia?

Pracownik może w dowolnym momencie skorzystać ze zgromadzonych w PPK oszczędności, dokonując zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK lub dokonując wypłaty środków w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych. Wypłata zgromadzonych oszczędności w momencie wypłaty zostanie pomniejszona o:

• podatek od zysków kapitałowych,
• 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy, które zostanie przekazane na rzecz uczestnika PPK do ZUS i zaewidencjonowane na jego koncie ubezpieczonego jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana,
• środki pochodzące z dopłat od Państwa.

• poważnej choroby uczestnika programu, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),
• pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100% środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).

Kto zadba o bezpieczeństwo zgromadzonych środków w PPK?

Środki są wpłacane do instytucji finansowych, które prowadzą rachunki uczestników PPK. Nadzór nad takimi instytucjami sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Instytucje finansowe, które mogą przystąpić do programu muszą spełniać szereg wymogów określonych ustawą, w tym m.in. odpowiednie doświadczenie i wymogi kapitałowe. Ponadto lokacja zgromadzonych środków odbywa się na poziomie ograniczenia ryzyka finansowego z dostosowaniem do wieku uczestnika. Wraz z wiekiem uczestnika inwestycje są dokonywane w bezpieczniejsze instrumenty finansowe np. obligacje skarbowe.

Kto może otrzymać wpłatę powitalną od Państwa?

Otrzymanie wpłaty powitalnej w kwocie 250 zł możliwe jest pod warunkiem co najmniej 3-miesięcznego uczestnictwa w programie i dokonywanie w tym czasie wpłat podstawowych.

Kto otrzyma dopłatę roczną od Państwa?

Dopłatę roczną w wysokości 240 zł otrzymają uczestnicy PPK, których wpłaty podstawowe i dodatkowe (finansowane przez nich samych i przez pracodawcę) w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.

Należy jednak pamiętać, że dopłata roczna nie przysługuje, jeśli:

• pracodawca nie odprowadza wpłat do PPK za pracownika ze względu na jego uczestnictwo w PPE,
• uczestnik PPK w którymkolwiek miesiącu, w którym wysokość wpłat podstawowych finansowanych przez niego wynosiła mniej niż 2% jego wynagrodzenia,
• osiągał łączne miesięczne wynagrodzenie ze wszystkich źródeł przekraczające kwotę odpowiadającą 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia,
• uczestnik PPK po ukończeniu 60. roku życia rozpoczął dokonywanie wypłat środków zgromadzonych na jego rachunku PPK.

Czy uczestnik PPK, który ma kilka rachunków PPK, na każdy z tych rachunków otrzyma dopłatę roczną od Państwa?

Nie, za dany rok kalendarzowy uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Jeżeli uczestnik PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zaewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej. Jeżeli tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.

Czy wpłaty pracodawcy na uczestnika PPK stanowią przychód podlegający opodatkowaniu?

Wpłaty w ramach PPK finansowane przez pracodawcę, stanowią w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód uczestnika PPK podlegający opodatkowaniu.

Co w przypadku, jeżeli uczestnik PPK nie dożyje wieku emerytalnego?

Po śmierci uczestnika PPK (bez względu na jego wiek) zgromadzone w PPK środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE osoby uprawnionej lub podlegają wypłacie w formie pieniężnej. Uczestnik może wskazać osobę uprawnioną do jego środków, a jeśli tego nie zrobi, środki otrzyma jego spadkobierca dziedziczący na zasadach ogólnych pod pewnymi warunkami. Jeżeli uczestnik programu był w związku małżeński to 50% zgromadzonych środków trafi do współmałżonka przy pozostawaniu we wspólności majątkowej małżeńskiej, dopiero pozostałe 50% kwoty będzie podlegało dziedziczeniu.

Zatrudnienie u 2 różnych pracodawców a umowa o zarządzanie PPK z tą samą instytucją finansową

W opisanej sytuacji uczestnik PPK będzie miał w tej samej instytucji dwa różne rachunki zasilane przez różne podmioty zatrudniające.

W jaki sposób może przystąpić do programu osoba, która ukończyła 55 lat, a nie osiągnęła jeszcze wieku 70 lat?

Ustawa nie określa, w jakiej formie powinien zostać złożony wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Oznacza to, że oświadczenie woli w tym zakresie może zostać złożone w każdy dowolnie wybrany przez osobę zatrudnioną sposób.