|
|
8 minut czytania

Co jeżeli roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest za niska?

Zastanawiasz się, jak wyliczyć roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej? Dobrze trafiłeś, w dzisiejszym artykule przeczytasz na ten temat.

roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej

Wydaje się, że temat rozliczania składki zdrowotnej po zmianach wprowadzonych przez Polski Ład nigdy się nie skończy. Kolejne zmiany przepisów wprowadzają dodatkowe wątpliwości, z którymi każdy przedsiębiorca musi sobie poradzić. Naszą rolą jest służyć pomocą w takich przypadkach, co też czynimy. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej w sytuacji kiedy okaże się, że jest za niska.

Składka zdrowotna w działalności gospodarczej

Począwszy od 2022 roku przedsiębiorcy opłacają składkę zdrowotną na zupełnie innych zasadach. Do końca 2021 roku dla wszystkich przedsiębiorców obowiązywała taka sama wysokość składki zdrowotnej. Po zmianie wysokość tej składki zależy od wybranej formy opodatkowania przychodów/dochodów, o czym pisaliśmy już niejednokrotnie, poniżej krótkie przypomnienie.

Składka zdrowotna – zasada rozliczania według wybranej formy opodatkowania:
Podatek według skali podatkowej – link
Podatek liniowy – link
Zryczałtowany podatek dochodowy – link
Karta podatkowa – link

W podlinkowanych publikacjach podano więcej szczegółowych informacji na temat rozliczania składki zdrowotnej w zależności od wybranej formy opodatkowania. W dzisiejszej publikacji nasza uwaga będzie jednak nakierowana przede wszystkim na zagadnieniu rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej i odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób ją ustalić, jeżeli będzie za niska.

Roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej

W ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zapisane zostały regulacje dotyczące rozliczania składki zdrowotnej. Zmiany w Polskim Ładzie znacząco wpłynęły również na obecny kształt tych przepisów. Zobaczmy, w jaki sposób w ustawie jest zdefiniowana roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej. Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, o których mowa w ustawie Prawo przedsiębiorców, ustalana jest w następujący sposób:

Forma opodatkowania
Roczna podstawa/wysokość składki zdrowotnej
Podatek na zasadach ogólnych – według skali podatkowej i podatkiem liniowym Przy ustalaniu rocznej podstawy składki zdrowotnej uwzględniany jest dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy, jako różnica między osiągniętymi przychodami a kosztami uzyskania przychodów. Jeżeli zapłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, to przychód pomniejszamy także o te składki. Różnice remanentowe są uwzględniane w podstawie składki zdrowotnej. Za 2022 rok, jeżeli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego, to nie trzeba go uwzględniać. Rokiem składkowym jest okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego
Zryczałtowany podatek dochodowy Iloczyn miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty składki zdrowotnej w zależności od wysokości osiągniętych przychodów.

Za 2022 rok wysokość rocznej składki zdrowotnej wynosi:

  • przychody do 60.000 zł
    4.031,28 zł,
  • przychody od 60.000 zł do 300.000 zł
    6.718,68 zł,
  • przychody powyżej 300.000 zł
    12.093,72 zł.
Karta podatkowa Iloczyn miesięcy w roku kalendarzowym pomnożony przez kwotę stanowiącą 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Roczna wysokość składki zdrowotnej za 2022 rok wynosi 3.250,80 zł

Dla osób współpracujących począwszy od 2022 roku ustawodawca wprowadził następujące zasady naliczania składki zdrowotnej:

Wysokość składki zdrowotnej w trakcie 2022 roku
Roczna wysokość składki zdrowotnej osoby współpracującej
Do 30.06.2022 r.
Od 01.07.2022 r.
559,89 zł
100% przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. (6.221,04 zł x 9%)
419,92 zł
75% przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. (6.221,04 zł x 75% x 9%)
5.878,86 zł
6 x 559,89 = 3.359,34 zł
6 x 419,92 zł = 2.519,52 zł
3.359,34 + 2.519,52= 5.878,86

Co jeżeli roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest za niska?

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych, gdzie rozlicza się faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodów, mogą wygenerować za rok podatkowy zarówno dochód, ale również stratę. Wydawałoby się, że w takim przypadku skoro nie ma dochodu do opodatkowania, to przedsiębiorca nie zapłaci również składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jednak ustawodawca przewidział w przepisach taką sytuację i zamieścił przepis, z którego jednoznacznie wynika, że jeżeli miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten miesiąc stanowi ta kwota.

Minimalna wysokość rocznej składki zdrowotnej za 2022 rok na zasadach ogólnych
Skala podatkowa
Podatek liniowy
3.250,80 zł
3.250,80 zł

Taka jest minimalna roczna kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli działalność była prowadzona przez cały rok podatkowy. Natomiast jeżeli przedsiębiorca zawiesił działalność gospodarczą, to pełne miesiące zawieszenia wyłączają okres do naliczania składki zdrowotnej. W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie ma bowiem obowiązku opłacania składek ZUS.

Warto podkreślić, że na podatku liniowym obowiązuje składka zdrowotna w wysokości 4,9%, jednak przy obliczaniu minimalnej składki zdrowotnej stosuje się stawkę 9%.

Składka zdrowotna na ryczałcie i karcie podatkowej jest z góry ustalona i bez względu na to, czy osiągniemy jakiś przychód z działalności gospodarczej, czy też nie, to i tak wiadomo, w jakiej wysokości zapłacimy składkę zdrowotną w rocznym rozliczeniu.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej

Po zakończonym roku podatkowym każdy przedsiębiorca począwszy od 2022 roku ma obowiązek przygotowania i przekazania rocznego rozliczenia składek ZUS. Termin na przekazanie rozliczenia upływa 22 maja 2023 r., będzie ono składane wraz z deklaracją ZUS DRA (RCA) za miesiąc kwiecień 2023 r. W wyniku dokonanego rozliczenia na koncie płatnika składek może powstać nadpłata lub zadłużenie z tytułu składki zdrowotnej.

Nadpłata składki zdrowotnej
Niedopłata składki zdrowotnej
Na profilu PUE ZUS zostanie przygotowany wniosek o zwrot nadpłaty, który będzie wymagał akceptacji przed wysłaniem. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS do przedsiębiorców należy to zrobić w terminie do 1 czerwca 2023 r. Jeżeli przedsiębiorca nie będzie posiadał zaległości zwrot nadpłaty nastąpi w terminie do 1 sierpnia 2023 r. Jeśli nie wyślemy wniosku o zwrot nadpłaty w terminie do 01.06.2023 r. pozostanie ona do wykorzystania na koncie płatnika składek na bieżące zobowiązania z tytułu składek ZUS. Można więc pomniejszać wpłaty o powstałą nadpłatę. Jeżeli na skutek złożonego rozliczenia rocznego na koncie płatnika składek powstanie zadłużenie, to należy je uregulować w terminie do 22 maja 2023 r. w deklaracji za kwiecień wraz ze składką za ten okres.

Rozliczenie rocznej składki zdrowotnej na przykładach

Poniżej opiszemy na kilku przykładach, jak będzie wyglądało rozliczenie

Przykład 1

Pani Jadwiga wybrała na 2022 rok opodatkowanie podatkiem liniowym, prowadziła działalność gospodarczą przez 12 miesięcy, działalność nie była zawieszana. W trakcie roku podatkowego składka zdrowotna jest płacona od uzyskanego dochodu. Jeśli dochód będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie lub wystąpi strata, to i tak składka zdrowotna musi być zapłacona w minimalnej kwocie. Załóżmy, że dochód za 2022 rok wyniósł 60.000 zł. Roczna składka zdrowotna policzona od tego dochodu wyniosłaby 2.940 zł (60.000 zł x 4,9%). Wiemy jednak, że i tak w trakcie roku musiałaby być zapłacona za każdy miesiąc co najmniej minimalna składka zdrowotna (270,90 zł). W omawianym przypadku mogą powstać dwie sytuacje:

Składka zdrowotna została zapłacona w prawidłowej wysokości, po złożeniu rozliczenia rocznego do ZUS – nie powstanie ani nadpłata ani zaległość. We wszystkich miesiącach roku składkowego w 2022 roku dochód miesięczny nie przekraczał kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, a więc pani Jadwiga za cały rok zapłaciła 3.250,80 zł (270,90 zł x 12 m-cy)
Składka zdrowotna została zapłacona w wyższej kwocie, niż należna składka za cały rok podatkowy – powstanie nadpłata. W trakcie roku podatkowego były miesiące, że dochód przekraczał kwotę minimalnego wynagrodzenia, pani Jadwiga zapłaciła łącznie 5.000 zł na składkę zdrowotną. W takim przypadku powstanie nadpłata w kwocie 1.749,20 zł (5.000 zł – 3.250,80 zł)

Składka zdrowotna jest opłacana za miesiące prowadzenia działalności gospodarczej, nawet jak działalność była prowadzona tylko jeden dzień. Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na zawieszenie działalności gospodarczej, to roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej również będzie niższa.

Przykład 2

Pani Justyna wybrała na 2022 rok podatek według skali podatkowej, jednak przez pół roku działalność była zawieszona. W takim przypadku roczna minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 18.060 zł (3.010 zł x 6 miesięcy), a minimalna składka zdrowotna 1.625,40 zł (18.060 zł x 9%). Dochód roczny pani Justyny wyniósł 15.000 zł, co po przeliczeniu daje składkę zdrowotną w wysokości 1.350 zł, jednak w trakcie roku musiała być zapłacona minimalna składka zdrowotna za 6 miesięcy, czyli kwota 1.625,40 zł. Rozliczenie roczne pani Justyna wyjdzie na zero, nie powstanie ani nadpłata, ani zaległość.

Przykład 3

Pan Czesław na 2022 rok wybrał ryczałt i składki zdrowotne w 2023 roku opłacał na podstawie przychodów z 2021 roku, które mieściły się w przedziale 60.000 zł – 300.000 zł, a więc miesięczna składka zdrowotna wynosiła 559,89 zł, co daje rocznie 6.718,68 zł. Składka w takiej wysokości została opłacona przez pana Czesława. Po zakończonym roku podatkowym okazało się, że przychody pana Czesława przekroczyły jednak kwotę 300.000 zł a to oznacza, że miesięczna składka zdrowotna za 2023 r. powinna być opłacana w kwocie 1.007,81 zł, co daje za cały 2022 rok wartość 12.093,72 zł. W rozliczeniu rocznym składanym do 22 maja 2023 r. pan Czesław będzie musiał dopłacić składkę zdrowotną w kwocie 5.375,04 zł (12.093,72 zł – 6.718,68 zł).

Podsumowanie

Rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dokonujemy po raz pierwszy za 2022 rok. Nic więc dziwnego, że każdy ma sporo pytań i wątpliwości związanych z tym tematem. W dzisiejszej publikacji wykazaliśmy, że w rozliczeniu rocznym przedsiębiorcy, którzy rozliczają swoją działalność na zasadach ogólnych i prowadzą PKPiR, nawet jak poniosą stratę, to i tak zapłacą roczną minimalną składkę zdrowotną. Ustawodawca zadbał o to wprowadzając odpowiednie zapisy do ustawy o rozliczaniu składki zdrowotnej. W przypadku przedsiębiorców na ryczałcie lub karcie podatkowej, nie ma mowy o stracie podatkowej, ponieważ nie rozlicza się kosztów uzyskania przychodów. Tacy przedsiębiorcy rozliczają roczną składkę zdrowotną według prostych reguł i zawsze będzie wiadomo, ile zapłacą już na początku roku kalendarzowego. W tym przypadku brak przychodów nie zwalnia z obowiązku zapłaty ustalonej składki zdrowotnej. Jeśli przedsiębiorca zawiesi działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, to roczna minimalna podstawa składki zdrowotnej jest mnożona jedynie przez ilość miesięcy, w których była choć jeden dzień prowadzona działalność. Bez względu na wybraną formę opodatkowania każdy przedsiębiorca ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 rok w terminie do 22 maja 2023 r. (20 maja wypada w sobotę.

Autor ifirma.pl

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.

Potrzebujesz
wystawić fakturę?

Zrób to za darmo z programem IFIRMA!

  • Wszystkie rodzaje faktur
  • Baza kontrahentów
  • Program magazynowy
  • Wsparcie techniczne BOK
Załóż darmowe konto
Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie