Od 2019 zaszło wiele zmian w przepisach podatkowych. Oczywiście ten proces jest ciągły, również 2021 rok przyniósł wiele zmian. Nowe uregulowania pojawiają się przez cały rok podatkowy, dlatego też trudno się dziwić ilości i różnorodności publikacji, które omawiają problematykę rozliczeń podatkowych. Coraz więcej kar nakładanych jest na przedsiębiorców z powodu nieprzestrzegania przepisów, ale również z powodu nieumyślnych działań. Tak samo jak w życiu tak i w prowadzonej działalności gospodarczej trudno uchronić się przed popełnieniem błędu. Dzisiaj spróbujemy znaleźć odpowiedź czy w każdym przypadku zapłata z pominięciem split payment zawsze będzie z konsekwencjami dla przedsiębiorcy?

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) dla kogo?

Temat wielokrotnie omawiany, tym razem tylko najważniejsze informacje, oto one:

1. Obowiązkowy split payment obowiązuje od 1 listopada 2019 r.
2. Dotyczy dokonywania transakcji handlowych pomiędzy przedsiębiorcami.
3. Jednorazowa wartość transakcji powinna przekraczać 15.000 zł brutto.
4. Transakcja obejmuje towary z załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

W takim przypadku nabywca towarów/usług jest zobowiązany dokonać płatności w split payment. Niezastosowanie się do zmienionych przepisów lub celowe ich omijanie grozi dotkliwymi konsekwencjami dla przedsiębiorcy, zarówno dostawcy jak i nabywcy.

Jeżeli zastosowanie MPP jest obligatoryjne, wówczas przedsiębiorca powinien na fakturze umieścić wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. Do końca czerwca 2021 w przypadku transakcji zakupu i sprzedaży objętych obowiązkowym MPP należało w części ewidencyjnej pliku JPK_V7 zastosować oznaczenie „MPP”. Natomiast od 1 lipca 2021 roku nie stosuje się już oznaczania transakcji kwalifikujących się do obowiązkowego MPP w pliku JPK_V7.

W jakich sytuacjach może wystąpić przelew bez split payment?

Jeżeli chodzi o błędy z płatnościami w obowiązkowym split payment to mogą one dotyczyć m.in. takich sytuacji jak:

1. Brak oznaczenia na fakturze “mechanizm podzielonej płatności”.
2. Pomimo prawidłowego oznaczenia faktury nabywca towaru/usługi dokonuje płatności z pominięciem split payment.

W jaki sposób można naprawić błąd, jeżeli faktura nie została oznaczona adnotacją split payment?

Przedsiębiorcy zobowiązani do wystawiania faktur w split payment bardzo często zapominają o oznaczeniu faktur adnotacją “mechanizm podzielonej płatności”. Oczywiście w takiej sytuacji nabywca towaru/usługi powinien i tak dokonać zapłaty w tym mechanizmie pomimo braku oznaczenia. Za brak obowiązkowego oznaczenia na fakturze wystawcy grozi sankcja w postaci dodatkowego zobowiązania w podatku VAT w wysokości 30% podatku VAT należnego wynikającego z faktury. Jedynym ratunkiem dla wystawcy będzie opłacenie faktury sprzedaży przez nabywcę w split payment.

Dlatego w takiej sytuacji ważna jest szybka reakcja dostawcy:

• możliwie szybkie powiadomienie nabywcy, najlepiej jeszcze przed zapłatą, o brakującej informacji i poprosić, aby opłacił fakturę w MPP,
• wystawienie faktury korygującej z odpowiednią adnotacją.

Dlatego nabywca w takiej sytuacji powinien:

• zapłacić za fakturę w MPP,
• wystawić notę korygującą błędne zapisy na wystawionej fakturze.

W przypadku braku adnotacji na fakturze o obowiązkowym split payment przedsiębiorca nie będzie miał obowiązku dokonania wyłączenia z kosztów podatkowych takiej płatności, pomimo że nie zapłacił w MPP.
Jak widać czuwanie nad prawidłowością wystawiania faktur leży po obu stronach transakcji. Zarówno w interesie wystawcy jak i nabywcy leży prawidłowe oznaczanie faktur w obrocie gospodarczym.

Czy wystawienie noty korygującej zamyka temat braku oznaczenia?

Nie tak dawno została wydana interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 lutego 2020 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.664.2019.2.PG, w której Dyrektor KIS odniósł się do możliwości wystawienia noty korygującej przez nabywcę w przypadku braku adnotacji o MPP na fakturze. W tym konkretnym przypadku uznał on, że wystawienie przez nabywcę noty korygującej o braku adnotacji o MPP jest prawidłowe.

Prawnicy i doradcy podatkowi w świetle tego stanowiska zastanawiają się, czy jednak jest to wystarczające działanie z punktu widzenia sprzedawcy? W ich opinii pomimo noty korygującej dostawca powinien również wystawić fakturę korygującą z prawidłowym oznaczeniem, ponieważ przepisy wskazują, że to faktura powinna zawierać taką adnotację. Wydaje się, że jest to bardzo ważna informacja dla przedsiębiorcy, który znajdzie się w takiej sytuacji, żeby miał to na uwadze.

W jaki sposób można naprawić błąd jeżeli faktura została prawidłowo oznaczona ale nabywca dokonał zapłaty bez MPP?

Co jednak w sytuacji, gdy pomimo zamieszczenia na fakturze adnotacji o obowiązkowym split payment nabywca nie zapłaci w MPP? Otóż sytuacja w tym przypadku staje się mało komfortowa dla nabywcy. Jeżeli chodzi o sankcję w VAT to obowiązuje tutaj taka sama zasada jak poprzednio, a mianowicie można jej uniknąć jeżeli dostawca zapłaci VAT należny z faktury.

Sprawa się komplikuje w podatku dochodowym. Od 1 stycznia 2020 r. faktura powyżej 15.000 zł opłacona bez MPP podlega wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym. Jak więc przedsiębiorca powinien postąpić w takiej sytuacji?

Otóż w takim przypadku najlepiej zwrócić się do dostawcy, żeby dokonał zwrotu zapłaconej przez nas kwoty i wykonać ponownie przelew w split payment. Oczywiście dostawca nie ma obowiązku dokonania zwrotu wpłaty, jest to jego dobrowolna decyzja. Niektórzy doradcy podatkowi uważają, że wystarczy zwrot tylko kwoty podatku VAT i ponownej jej przesłanie do dostawcy, ale już na zasadach obowiązkowego MPP.

Przedsiębiorca, jeżeli znajdzie się w takiej sytuacji, jaka została opisana w tym artykule, powinien się zastanowić czy nie zwrócić się z zapytaniem do doradcy podatkowego lub wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej jak prawidłowo postąpić aby nie narazić się na konsekwencje finansowe.