Wybór formy opodatkowania w prowadzonej działalności gospodarczej powinien być dokładnie przemyślany. Dotyczy to zarówno decyzji na starcie, ale również w trakcie prowadzenia firmy, ponieważ co roku można zmienić wcześniej wybraną formę opodatkowania. Nie jest łatwo podjąć decyzję tym bardziej, że mamy kilka zmiennych, które należy wziąć pod uwagę. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się co wybrać – podatek liniowy czy podatek progresywny.
Podatek liniowy 2023
Podatek liniowy wybierają najczęściej przedsiębiorcy, którzy chcą rozliczać koszty uzyskania przychodów, a ich dochody znacząco przekraczają pierwszy próg podatkowy. Wybierając podatek liniowy wiemy, że wysokość podatku nie zmienia się bez względu na wysokość dochodu.
Bez względu na osiągnięty dochód w działalności gospodarczej przedsiębiorca zapłaci podatek według stawki 19%
|
Na podatku liniowym nie można skorzystać z preferencyjnego rozliczenia ze współmałżonkiem lub dzieckiem
|
Przedsiębiorca zostanie również pozbawiony m.in. rozliczenia ulgi na dziecko
|
Nie przysługuje kwota wolna od podatku w wysokości 30.000 zł
|
Podatek liniowy czy progresywny – rozliczenie podatkowe
Dla tych niezdecydowanych przygotowaliśmy syntetyczne porównanie najważniejszych zasad opodatkowania podatkiem liniowym i progresywnym:
Podatek liniowy
|
Podatek progresywny
(według skali podatkowej)
|
19% stawka podatku
|
12% stawka podatku do kwoty 120.000 zł
32% stawka podatku powyżej kwoty 120.000 zł
|
Brak kwoty zmniejszającej podatek
|
Kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł
|
Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko
|
Możliwość preferencyjnego rozliczenia z małżonkiem jako osoba samotnie wychowująca dziecko
|
Brak możliwości odliczenia ulgi na dziecko
|
Możliwość odliczenia ulgi na dzieci
|
Na skali podatkowej można skorzystać z ulgi prorodzinnej, której nie rozliczymy na podatku liniowym. Jest jeszcze szereg innych ulg, o których powinni wiedzieć przedsiębiorcy, dlatego zachęcamy do przeczytania
podlinkowanej publikacji i jeszcze informacji na temat
ulg wprowadzonych przez Polski Ład.
Składka zdrowotna – podatek liniowy i progresywny
Nie mniej ważne od wysokości płaconych podatków począwszy od 2022 roku jest również obowiązek zapłaty składki zdrowotnej, która obecnie stanowi bardzo poważne obciążenie finansowe dla każdego przedsiębiorcy. Po wprowadzeniu zmian przepisów, bez względu na wybraną formę opodatkowania, przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku. Zobaczmy jak wygląda rozliczenie składki zdrowotnej ze względu na formę opodatkowania.
Podatek liniowy
|
Podatek progresywny
(według skali podatkowej)
|
Składka zdrowotna jest liczona od kwoty dochodu
Informacja na temat ustalania dochodu. W jaki sposób ustalić dochód do naliczania składki zdrowotnej można przeczytać w podlinkowanej publikacji
|
4,9% – wysokość składki zdrowotnej
|
9% – wysokość składki zdrowotnej
|
Zapłacona składka zdrowotna w kwocie 10.200 zł może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów lub pomniejszyć dochód do opodatkowania |
Brak możliwości odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej w jakiejkolwiek formie |
Po zakończonym roku składkowym przedsiębiorcy mają obowiązek przygotowania i przekazania do ZUS rocznego rozliczenia składki zdrowotnej
|
Podatek liniowy czy progresywny – co wybrać?
Przykład 1
Pani Lucyna zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania przy założeniu, że będzie prowadziła podatkową książkę przychodów i rozchodów (PKPiR) zależy jej na rozliczaniu kosztów uzyskania przychodów. Zobaczmy jakie podatki i składki ZUS zapłaci pani Lucyna za cały 2023 rok przy następujących założeniach:
300.000 zł – przychód roczny
150.000 zł – koszty uzyskania przychodów
150.000 zł – dochód roczny
składki na ubezpieczenia społeczne są księgowane w kosztach uzyskania przychodów
Wersja 1
Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej:
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma
podatek
+
składka
zdrowotna |
|
Do 120.000 zł
|
Powyżej 120.000 zł
|
Łączny podatek do zapłaty
|
150.000 zł
|
10.800 zł
120.000 zł x 12% = 14.400 zł – 3.600 zł (kwota zmniejszająca podatek) = 10.800 zł
|
9.600 zł
150.000 zł – 120.000 zł = 30.000 zł x 32% = 9.600 zł
|
20.400 zł
10.800 zł + 9.600 zł
|
13.500 zł
150.000 zł x 9%
|
33.900 zł
20.400 zł + 13.500 zł
|
Wersja 2
Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według podatku liniowego:
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma podatek
+
składka zdrowotna
|
142.650 zł *)
150.000 zł – 7.350 zł
|
27.104 zł
142.650 zł x 19%
|
7.350 zł
150.000 zł x 4,9%
|
34.454 zł
27.104 zł + 7.350 zł
|
*) Dochód do opodatkowania został pomniejszony o kwotę zapłaconej składki zdrowotnej, na co zezwalają przepisy, do wysokości limitu, jaki obowiązuje na dany rok.
Porównanie wersja 1 i wersja 2:
Skala podatkowa
|
Podatek liniowy
|
Różnica
|
33.900 zł
|
34.454 zł
|
554 zł
|
Jeśli pani Lucyna wybierze podatek liniowy, to zapłaci w skali roku więcej o 554 zł.
Zobaczmy teraz co się zmieni, jeśli pani Lucyna rozliczy się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Wersja 3
Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej – preferencyjne rozliczenie:
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma
podatek
+
składka
zdrowotna
|
|
Podstawa obliczenia podatku
|
Podatek
|
150.000 zł
|
75.000 zł
150.000 zł : 2 = 75.000 zł
|
10.800 zł
75.000 zł x 12% = 9.000 zł x 2 = 18.000 zł – 7.200 zł (2 kwoty zmniejszającej podatek) = 10.800 zł
|
13.500 zł
150.000 zł x 9%
|
24.300 zł
10.800 zł + 13.500 zł
|
Porównanie wersja 2 i wersja 3:
Skala podatkowa
|
Podatek liniowy
|
Różnica
|
24.300 zł
|
34.454 zł
|
10.154 zł
|
Widzimy, że wspólne rozliczenie z dzieckiem pozwala na obniżenie podatku według skali podatkowej o kwotę 9.600 zł, ponieważ cały dochód będzie rozliczony według stawki 12%.
Przykład 2
Pan Konrad zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania pomiędzy skalą podatkową a podatkiem liniowym. Zobaczmy jakie podatki i składki ZUS zapłaci pan Konrad za cały 2023 rok przy następujących założeniach:
800.000 zł – przychód roczny
500.000 zł – koszty uzyskania przychodów
300.000 zł – dochód roczny
składki na ubezpieczenia społeczne są księgowane w kosztach uzyskania przychodów
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma
podatek
+
składka
zdrowotna
|
|
Do 120.000 zł
|
Powyżej 120.000 zł |
Łączny podatek do zapłaty |
300.000 zł
|
10.800 zł
120.000 zł x 12% = 14.400 zł – 3.600 zł (kwota zmniejszająca podatek) = 10.800 zł
|
57.600 zł
300.000 zł – 120.000 zł = 180.000 zł x 32% = 57.600 zł
|
68.400 zł
10.800 zł + 9.600 zł
|
27.000 zł
300.000 zł x 9%
|
95.400 zł
20.400 zł + 13.500 zł
|
Wersja 2
Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według podatku liniowego:
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma podatek
+
składka zdrowotna
|
289.800 zł *)
300.000 zł – 10.200 zł
|
55.062 zł
289.800 zł x 19%
|
14.700 zł
300.000 zł x 4,9%
|
69.762 zł
27.104 zł + 7.350 zł
|
*) Dochód do opodatkowania został pomniejszony o kwotę zapłaconej składki zdrowotnej, na co zezwalają przepisy, do wysokości limitu, jaki obowiązuje na 2023 rok w kwocie 10.200 zł.
Porównanie wersja 1 i wersja 2:
Skala podatkowa
|
Podatek liniowy
|
Różnica
|
95.400 zł
|
69.762 zł
|
25.638 zł
|
Jeśli pan Konrad wybierze podatek według skali podatkowej, to zapłaci w skali roku więcej o 25.638 zł.
Zobaczmy teraz co się zmieni, jeśli pan Konrad złoży wspólne rozliczenie małżeńskie, przy założeniu, że jego małżonka nie osiągnęła żadnych dochodów.
Wersja 3
Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej – preferencyjne rozliczenie:
Dochód
|
Kwota podatku
|
Składka zdrowotna
|
Suma
podatek
+
składka
zdrowotna
|
|
Podstawa obliczenia podatku
|
Podatek |
300.000 zł
|
150.000 zł
300.000 zł : 2 = 150.000 zł
|
33.600 zł
120 zł x 12% = 10.800 zł x 2 = 21.600 zł
30.000 zł x 32% = 9.600 zł x 2 = 19.200 zł
21.600 zł + 19.200 zł = 40.800 zł – 7.200 zł (2 kwoty zmniejszającej podatek) = 33.600 zł
|
27.000 zł
300.000 zł x 9%
|
60.600 zł
33.600 zł + 27.000 zł
|
Porównanie wersja 2 i wersja 3:
Skala podatkowa
|
Podatek liniowy
|
Różnica
|
60.600 zł
|
69.762 zł
|
9.162 zł
|
Widzimy, że wspólne rozliczenie z małżonkiem pozwala na obniżenie podatku według skali podatkowej o kwotę 34.800 zł a to robi różnicę w sumie podatku i składki zdrowotnej, tym razem na korzyść skali podatkowej. Pan Konrad zapłaci o 9.162 zł mniej należności podatkowych i składkowych za 2023 rok.
Podsumowanie
Podejmując decyzje o wyborze formy opodatkowania, jeżeli rozważania są pomiędzy podatkiem według skali a podatkiem liniowym trzeba brać pod uwagę wiele zmiennych, które mają wpływ na sumę obciążeń zarówno podatkowych, jak i składkowych. Przy rozliczeniu indywidualnym na skali podatkowej im wyższy dochód w działalności, tym większa różnica jest na korzyść podatku liniowego. Jednak jak uwzględnimy preferencyjne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko, to te proporcje się zmieniają, ale już na korzyść skali podatkowej. W publikacji zostały pokazane kluczowe czynniki, które wpływają na wartości końcowe należności, które trzeba odprowadzić w formie daniny publicznej. W wyliczeniach uwzględniono zarówno obciążenia podatkowe, jak i składkowe. Założenia Polskiego Ładu do obliczania składki zdrowotnej wprowadziły sporo zawirowań również, co do decyzji o wyborze formy opodatkowania. W przypadku osób fizycznych ważna jest dostępność corocznej zmiany formy opodatkowania. Przedsiębiorcy po zakończeniu roku podatkowego powinni zrobić symulacje podatkowo-składkowe, żeby sprawdzić, czy nie wybrać na kolejny rok innej formy opodatkowania, dzięki której podatek i składki ZUS do zapłaty będą niższe.
W podatku progresywnym nie zawsze można odliczyć ulgę na dzieci. Jeśli się nie mylę wystarczy przekroczyć magiczną liczbę 56 tys na osobę i po zniżce.
“Jednak już rozliczając się z niepracującą żoną, nadwyżka dochodu Tomka ponad 85 528 zostanie opodatkowana stawką 32% zamiast 18%. ” – czy tu nie ma błedu? Nie powinno być na odwrót – “18% zamiast 32%” ?