Śmierć zleceniobiorcy a obowiązki pracodawcy

Jeżeli chodzi o śmierć zleceniobiorcy, to nie ma takich analogicznych przepisów, które wskazywałyby, kto jest uprawniony do podjęcia wypłaty po zmarłym jak to jest uregulowane w przypadku śmierci pracownika.

„§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

§ 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

§ 3. Do długów spadkowych należą także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń, jak również inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi niniejszej.„

W związku ze śmiercią zleceniobiorcy na zleceniodawcy spoczywa przede wszystkim obowiązek wypłaty wynagrodzenia po zmarłym zleceniodawcy oraz wyrejestrowanie z ubezpieczeń.

1) Wyrejestrowanie z ubezpieczeń

W sytuacji śmierci zleceniobiorcy płatnik składek jest zobowiązany podobnie jak w przypadku śmierci pracownika wyrejestrować taką osobę z ubezpieczeń, jeżeli z umowy zlecenia była do nich zgłoszona.

Wyrejestrowania z ubezpieczeń należy dokonać na formularzu ZUS ZWUA z kodem przyczyny wyrejestrowania 500 – zgon osoby ubezpieczonej.

2) Wypłata wynagrodzenia

Zleceniodawca powinien naliczyć i wypłacić wynagrodzenie należne zmarłemu zleceniobiorcy.

Wynagrodzenie z wykonywanej umowy zlecenia jako prawo majątkowe wchodzi do spadku i w takim przypadku zleceniodawca powinien wypłacić należności z tej umowy spadkobiercom. Ale wypłacić może dopiero po przedstawieniu przez nich, odpisu prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Mówi o tym art. 1027 Kodeksu cywilnego:

„Względem osoby trzeciej, która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia.„

Od takiego wynagrodzenia nie należy pobierać zaliczek na podatek dochodowy, ponieważ należności te są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn i opłaca je już samodzielnie spadkobierca.

Podstawa prawna:

Art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 200),

Art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 644).

Wynagrodzenie takie nie podlega też oskładkowaniu.

Podstawa prawna:

Art. 18 ust. 3 Ustawy z dnia 13 października 1988 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. 2017 poz. 1778) – podstawę wymiaru składek dla zleceniobiorcy stanowi osiągnięty przychód.

3) PIT-11, PIT-4R

Zleceniodawca jest zobowiązany sporządzić informację PIT-11 na nazwisko zmarłego. Na PIT-11 wykazuje przychód jaki zleceniobiorca uzyskał przed śmiercią oraz pobraną zaliczkę na podatek dochodowy. Taką informację sporządza w dwóch egzemplarzach:

• jedną przekazuje w formie elektronicznej do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika;
• drugą pozostawia w dokumentacji albo wydaje współmałżonkowi zmarłego, który się po nią zgłosi.

Za to co zostanie wypłacone spadkobiercom po śmierci zleceniobiorcy nie składamy PIT-11 i PIT-4R.

Ponadto zleceniodawca wykazuje pobrane zaliczki od dochodu zleceniobiorcy w deklaracji rocznej PIT-4R lub PIT-8AR. Deklarację tę składa w formie elektronicznej do końca stycznia roku następnego.