Ulga ekologiczna – kto i na jakich warunkach może z niej skorzystać?

Czym jest ulga ekologiczna i komu przysługuje?

Ulga ekologiczna, inaczej ulga termomodernizacyjna, została uregulowana w przepisie art. 26h ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Daje ona określonej grupie podmiotów prawo do odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatków poniesionych w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku.

Ulga ta przysługuje właścicielom lub współwłaścicielom budynków mieszkalnych jednorodzinnych, przy czym należy pamiętać, że budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym jest budynek wolnostojący, budynek w zabudowie bliźniaczej, budynek w zabudowie szeregowej lub budynek w zabudowie grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku, co wynika wprost z przepisów prawa budowlanego.

Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi z dnia 30 marca 2023 roku dotyczącymi formy wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych ulga termomodernizacyjna stanowi preferencję podatkową, co oznacza, że można z niej korzystać po spełnieniu wszystkich warunków dla niej określonych. Ulgę termomodernizacyjną warunkuje w szczególności:

• rodzaj wydatków,
• dokumentowanie wydatków,
• typ budynku,
• położenie budynku,
• tytuł prawny do budynku,
• czas trwania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
• wysokość wydatków i źródło ich finansowania.

Czym jest termomodernizacja?

Przepis art. 5a pkt 18c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje przedsięwzięcie termomodernizacyjne jako przedsięwzięcie termomodernizacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów.

W myśl art. 2 pkt 2 tej ustawy przedsięwzięcia termomodernizacyjne oznaczają przedsięwzięcia, których przedmiotem jest:

• „[…] ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych”;
• „[…] ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków”;
• „[…] wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków”;
• „[…] całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne bądź zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji”.

Jakie wydatki podlegają odliczeniu ulgę ekologiczną?

Trzeba jednak pamiętać, o tym, że kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Należy jednak pamiętać, że nie każdy wydatek podlega odliczeniu. Katalog wydatków (tych możliwych do odliczenia), który znajduje się w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 roku w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, określa wykaz rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych.

Tym samym wśród wydatków podlegających odliczeniu znajdują się:

• Materiały budowlane i urządzenia:
• materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
• węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
• kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
• kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
• zbiornik na gaz lub zbiornik na olej;
• kocioł przeznaczony wyłącznie do spalania biomasy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4a lit. c ustawy z 25.08.2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1315 ze zm.), spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z 28.04.2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe (Dz.Urz. UE L 193, s. 100, ze zm.) – jeżeli eksploatacji takiego kotła nie zakazuje uchwała przyjęta na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z 27.04.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2022 r. poz. 2556 ze zm.);
• przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
• materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
• materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
• materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;
• pompa ciepła wraz z osprzętem;
• kolektor słoneczny wraz z osprzętem;
• ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem;
• stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne;
• materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.
• Usługi:
• wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
• wykonanie analizy termograficznej budynku;
• wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
• wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
• docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych, lub fundamentów;
• wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych;
• wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej bądź wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
• montaż kotła gazowego kondensacyjnego;
• montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
• montaż pompy ciepła;
• montaż kolektora słonecznego;
• montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
• montaż instalacji fotowoltaicznej;
• uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin;
• regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
• demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Jak udokumentować poniesiony wydatek?

Zgodnie z przepisem art. 26h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Z kolei ustęp 3 ww. przepisu stanowi, że: „Wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług” (art. 26h ust. 4 ww. ustawy).

Co nie podlega odliczeniu?

Odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały:

• sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
• zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Gdzie się dokonuje odliczenia?

Ulgę ekologiczną można odliczyć w zeznaniu podatkowym od:

• dochodu opodatkowanego według skali podatkowej,
• dochodu opodatkowanego podatkiem liniowym,
• przychodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki w deklaracjach:

• PIT-36,
• PIT-36L,
• PIT-37,
• PIT-28.

W myśl art. 26h ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „kwota odliczenia nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie podatnika podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek”.

Zgodnie z art. 26h ust. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot. W przypadku niezrealizowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie, o którym mowa w ust. 1, podatnik dolicza kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął ten termin” (por. art. 26h ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podsumowanie

Podatniku, jeśli jesteś właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, to pamiętaj, że masz prawo odliczyć wydatki poniesione w danym roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Pamiętaj też, że kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do zrealizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych.